ค่าไตสามารถเพิ่มขึ้นได้หรือไม่

ค่าไตเพิ่มขึ้นได้จริงหรือ? ความจริงที่ควรรู้เกี่ยวกับโรคไตวายเรื้อรัง

เมื่อพูดถึง “ค่าไต” สิ่งที่หลายคนสงสัยคือ ค่าเหล่านี้สามารถ “เพิ่มขึ้น” ได้หรือไม่? โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริบทของโรคไตวายเรื้อรัง (Chronic Kidney Disease หรือ CKD) ที่ดูเหมือนเป็นภาวะที่ไตค่อยๆ เสื่อมลงอย่างต่อเนื่อง

คำตอบสั้นๆ คือ ในโรคไตวายเรื้อรัง การ “เพิ่ม” ค่าไตให้กลับสู่ระดับปกติเป็นเรื่องที่ทำได้ยาก

ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น?

ในโรคไตวายเรื้อรัง ไตค่อยๆ สูญเสียการทำงานไปทีละน้อย สาเหตุอาจมาจากหลายปัจจัย เช่น โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคไตอักเสบ หรือการใช้ยาบางชนิด ผลที่ตามมาคือ ไตไม่สามารถกรองของเสียออกจากเลือดได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้ของเสียสะสมในร่างกาย และค่าการทำงานของไต (เช่น eGFR หรือค่าอัตราการกรองของเสียของไต) ค่อยๆ ลดลง

สิ่งที่ควรโฟกัส: การชะลอความเสื่อม

ในผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรัง เป้าหมายหลักของการรักษาจึงไม่ใช่การพยายาม “เพิ่ม” ค่าไตให้กลับสู่ปกติ แต่เป็นการ “ชะลอ” ความเสื่อมของไตที่เหลืออยู่ และป้องกันภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้น

การชะลอความเสื่อมของไตทำได้อย่างไร?

• ควบคุมปัจจัยเสี่ยง: การควบคุมโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เพราะโรคเหล่านี้เป็นสาเหตุหลักที่ทำให้ไตเสื่อมลง
• ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกิน: ลดการบริโภคโปรตีน โซเดียม และฟอสฟอรัส ตามคำแนะนำของแพทย์หรือนักโภชนาการ
• ใช้ยาอย่างถูกต้อง: ยาบางชนิดอาจเป็นอันตรายต่อไต การใช้ยาจึงควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิด
• หลีกเลี่ยงยาที่อาจเป็นพิษต่อไต: ปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยาใดๆ โดยเฉพาะยาแก้ปวดกลุ่ม NSAIDs หรือยาแผนโบราณที่ไม่ทราบส่วนประกอบ
• ดูแลสุขภาพโดยรวม: ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ พักผ่อนให้เพียงพอ และหลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่

ทำไมการชะลอความเสื่อมของไตจึงสำคัญ?

การชะลอความเสื่อมของไตจะช่วย:

• ยืดอายุการทำงานของไต: ทำให้ไตทำงานได้นานขึ้น และลดโอกาสที่จะต้องเข้ารับการฟอกไตหรือปลูกถ่ายไต
• ป้องกันภาวะแทรกซ้อน: ช่วยลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนต่างๆ เช่น โรคหัวใจและหลอดเลือด ภาวะซีด โลหิตเป็นกรด และกระดูกพรุน
• ปรับปรุงคุณภาพชีวิต: ทำให้ผู้ป่วยสามารถใช้ชีวิตได้อย่างปกติสุขมากขึ้น และลดภาระในการรักษา

สรุป

แม้ว่าในโรคไตวายเรื้อรัง การ “เพิ่ม” ค่าไตให้กลับสู่ปกติเป็นเรื่องที่ทำได้ยาก แต่การ “ชะลอ” ความเสื่อมของไตที่เหลืออยู่ เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง การควบคุมปัจจัยเสี่ยง การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกิน การใช้ยาอย่างถูกต้อง และการดูแลสุขภาพโดยรวม จะช่วยยืดอายุการทำงานของไต ป้องกันภาวะแทรกซ้อน และปรับปรุงคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยให้ดีขึ้นได้

คำแนะนำ: หากคุณมีความกังวลเกี่ยวกับสุขภาพไต หรือมีอาการที่บ่งบอกถึงความผิดปกติของไต ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม