งานบริการสาธารณสุข มีอะไรบ้าง

งานบริการสาธารณสุข: มากกว่าการรักษา คือการสร้างเสริมคุณภาพชีวิต

งานบริการสาธารณสุข คือรากฐานสำคัญของการพัฒนาสังคมที่ยั่งยืน ไม่ใช่เพียงแค่การรักษาเมื่อเจ็บป่วย แต่ครอบคลุมไปถึงการป้องกัน การสร้างเสริม และการฟื้นฟูสุขภาพของประชาชนทุกช่วงวัย ทุกระดับฐานะ เพื่อให้ทุกคนมีคุณภาพชีวิตที่ดีและสามารถมีส่วนร่วมในการพัฒนาประเทศได้อย่างเต็มศักยภาพ

บริการสาธารณสุขจึงเป็นมากกว่าการเข้าพบแพทย์เมื่อไม่สบาย แต่เป็นระบบที่เชื่อมโยงบริการต่างๆ เข้าด้วยกันอย่างบูรณาการ เพื่อตอบสนองความต้องการด้านสุขภาพของประชาชนอย่างครบวงจร ซึ่งประกอบไปด้วยบริการที่หลากหลาย ดังนี้:

1. การสร้างเสริมสุขภาพ (Health Promotion): หัวใจสำคัญของการมีสุขภาพดี

• การให้ความรู้และทักษะ: ส่งเสริมความเข้าใจเกี่ยวกับปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพ การดูแลตนเองเบื้องต้น และการเลือกวิถีชีวิตที่ส่งเสริมสุขภาพ เช่น การออกกำลังกาย การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และการจัดการความเครียด
• การสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อสุขภาพ: สนับสนุนการสร้างสภาพแวดล้อมที่ส่งเสริมสุขภาพในชุมชน โรงเรียน ที่ทำงาน และสถานที่สาธารณะ เช่น การจัดพื้นที่ออกกำลังกาย การส่งเสริมการเดินและการปั่นจักรยาน และการควบคุมมลพิษ
• การรณรงค์และประชาสัมพันธ์: สร้างความตระหนักและความเข้าใจเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพที่สำคัญ และส่งเสริมการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมที่นำไปสู่การมีสุขภาพที่ดี

2. การป้องกันโรค (Disease Prevention): เกราะป้องกันจากภัยคุกคามสุขภาพ

• การสร้างภูมิคุ้มกันโรค: การฉีดวัคซีนป้องกันโรคต่างๆ เพื่อลดความเสี่ยงในการเจ็บป่วยและแพร่ระบาดของโรค
• การตรวจคัดกรองโรค: การตรวจสุขภาพเป็นประจำเพื่อค้นหาโรคในระยะเริ่มต้น ทำให้สามารถรักษาได้อย่างทันท่วงทีและเพิ่มโอกาสในการหาย
• การควบคุมและป้องกันโรคติดต่อ: การเฝ้าระวัง การควบคุม และการป้องกันการแพร่ระบาดของโรคติดต่อต่างๆ เช่น โรคไข้หวัดใหญ่ โรคไข้เลือดออก และโรคโควิด-19

3. การบริการทางการแพทย์ (Medical Services): ดูแลเมื่อเจ็บป่วย

• การวินิจฉัยโรค: การตรวจร่างกาย การใช้เครื่องมือทางการแพทย์ และการวิเคราะห์ผลตรวจต่างๆ เพื่อให้ทราบถึงสาเหตุของอาการเจ็บป่วย
• การรักษาโรค: การให้ยา การผ่าตัด การทำกายภาพบำบัด และการรักษาด้วยวิธีอื่นๆ เพื่อบรรเทาอาการเจ็บป่วยและรักษาโรคให้หาย
• การดูแลผู้ป่วยเรื้อรัง: การให้การดูแลและสนับสนุนแก่ผู้ป่วยที่มีโรคเรื้อรัง เช่น โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง และโรคหัวใจ เพื่อให้สามารถควบคุมอาการและมีคุณภาพชีวิตที่ดี

4. การบริการเฉพาะทาง:

• การคลอดบุตร: การดูแลสุขภาพของหญิงตั้งครรภ์ การทำคลอด และการดูแลสุขภาพของทารกแรกเกิด
• ทันตกรรม: การดูแลสุขภาพช่องปากและฟัน การตรวจฟัน การขูดหินปูน การอุดฟัน และการถอนฟัน
• การฟื้นฟูสมรรถภาพ: การฟื้นฟูร่างกายและจิตใจของผู้ป่วยหรือผู้พิการ เพื่อให้สามารถกลับไปใช้ชีวิตได้อย่างปกติมากที่สุด
• การให้คำปรึกษาสุขภาพ: การให้คำปรึกษาและสนับสนุนแก่ผู้ที่ต้องการข้อมูลหรือคำแนะนำเกี่ยวกับสุขภาพ เช่น การวางแผนครอบครัว การดูแลสุขภาพจิต และการเลิกบุหรี่

5. การบริการด้านอื่นๆ:

• การจ่ายยาและเวชภัณฑ์: การจัดหายาและเวชภัณฑ์ที่จำเป็นสำหรับการรักษาและป้องกันโรค
• การดูแลสุขภาพจิต: การให้การดูแลและสนับสนุนแก่ผู้ที่มีปัญหาสุขภาพจิต เช่น โรคซึมเศร้า โรควิตกกังวล และโรคจิตเภท
• การบริการดูแลผู้สูงอายุ: การให้การดูแลและสนับสนุนแก่ผู้สูงอายุ เพื่อให้สามารถใช้ชีวิตได้อย่างมีคุณภาพและพึ่งพาตนเองได้

บทสรุป

งานบริการสาธารณสุขเป็นระบบที่ซับซ้อนและหลากหลาย แต่มีเป้าหมายเดียวกัน คือการสร้างเสริมสุขภาพและคุณภาพชีวิตที่ดีให้กับประชาชนทุกคน การเข้าถึงบริการสาธารณสุขที่มีคุณภาพจึงเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานของประชาชน และเป็นปัจจัยสำคัญในการพัฒนาประเทศให้เจริญก้าวหน้าอย่างยั่งยืน การตระหนักถึงความสำคัญของงานบริการสาธารณสุข และการสนับสนุนให้มีการพัฒนาระบบอย่างต่อเนื่อง จึงเป็นหน้าที่ของทุกภาคส่วนในสังคม