ตื่นมาแล้วเวียนหัวเกิดจากสาเหตุอะไร

ตื่นเช้ามาเวียนหัว…สัญญาณเตือนที่ต้องใส่ใจ มากกว่าแค่ “ปรับตัวไม่ทัน”

การตื่นนอนแล้วรู้สึกเวียนหัว เป็นอาการที่ใครหลายคนอาจเคยประสบพบเจอ บ้างก็เป็นเพียงเล็กน้อยแล้วหายไปเอง แต่สำหรับบางคน อาการนี้อาจเกิดขึ้นบ่อยครั้งและรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน

จริงอยู่ที่การปรับตัวที่ไม่ทันของระบบไหลเวียนโลหิตเมื่อลุกจากท่านอน อาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดอาการเวียนหัวได้ เนื่องจากแรงโน้มถ่วงดึงเลือดลงไปที่ส่วนล่างของร่างกาย ทำให้ปริมาณเลือดที่ไหลเวียนไปเลี้ยงสมองลดลงชั่วขณะ อย่างไรก็ตาม การวินิจฉัยว่าอาการเวียนหัวเกิดจากสาเหตุนี้เพียงอย่างเดียว อาจเป็นการมองข้ามสาเหตุอื่นๆ ที่ซับซ้อนกว่า

ทำไมการ “ปรับตัวไม่ทัน” ถึงไม่ใช่คำตอบเดียว?

แม้ว่าการเปลี่ยนแปลงท่าทางอย่างรวดเร็วจะมีผลต่อระบบไหลเวียนโลหิต แต่ร่างกายมนุษย์มีกลไกที่ช่วยปรับสมดุลความดันโลหิตเพื่อรักษาระดับการไหลเวียนของเลือดไปเลี้ยงสมองอย่างมีประสิทธิภาพ ดังนั้น หากอาการเวียนหัวเกิดขึ้นบ่อยครั้ง หรือรุนแรงกว่าปกติ อาจบ่งชี้ถึงปัญหาที่ซ่อนอยู่ภายใน ซึ่งควรได้รับการตรวจสอบอย่างละเอียด

สาเหตุอื่นๆ ที่อาจทำให้ตื่นนอนแล้วเวียนหัว:

• ภาวะขาดน้ำ: ในขณะที่เรานอนหลับ ร่างกายจะสูญเสียน้ำผ่านการหายใจและเหงื่อ หากร่างกายขาดน้ำ จะส่งผลต่อปริมาณเลือดและแรงดันโลหิต ทำให้เกิดอาการเวียนหัวได้ง่าย

• ระดับน้ำตาลในเลือดต่ำ: หากไม่ได้ทานอาหารเป็นเวลานาน หรือมีภาวะสุขภาพบางอย่างที่ส่งผลต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ระดับน้ำตาลที่ต่ำเกินไปอาจทำให้เกิดอาการเวียนหัว อ่อนเพลีย และสั่น

• ความดันโลหิตต่ำ: ผู้ที่มีภาวะความดันโลหิตต่ำอยู่แล้ว อาจมีอาการเวียนหัวได้ง่ายเมื่อเปลี่ยนท่าทางอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะหลังตื่นนอน

• ปัญหาเกี่ยวกับหูชั้นใน: หูชั้นในมีบทบาทสำคัญในการทรงตัว หากเกิดความผิดปกติในหูชั้นใน เช่น โรคน้ำในหูไม่เท่ากัน (Meniere’s disease) หรือภาวะบ้านหมุน (Benign Paroxysmal Positional Vertigo – BPPV) อาจทำให้เกิดอาการเวียนหัว บ้านหมุน และเสียการทรงตัว

• ผลข้างเคียงจากยา: ยาบางชนิด เช่น ยาลดความดันโลหิต ยาแก้แพ้ หรือยานอนหลับ อาจมีผลข้างเคียงทำให้เกิดอาการเวียนหัว

• ความเครียดและวิตกกังวล: ความเครียดและวิตกกังวลเรื้อรังอาจส่งผลต่อระบบประสาทและฮอร์โมนในร่างกาย ทำให้เกิดอาการเวียนหัวได้

• ภาวะโลหิตจาง: การขาดธาตุเหล็กหรือวิตามินบางชนิด อาจทำให้เกิดภาวะโลหิตจาง ซึ่งส่งผลให้ร่างกายได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ และทำให้เกิดอาการเวียนหัว อ่อนเพลีย

เมื่อไหร่ที่ควรไปพบแพทย์:

หากอาการเวียนหัวหลังตื่นนอนเกิดขึ้นบ่อยครั้ง รุนแรง หรือมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น:

• ปวดศีรษะรุนแรง
• มองเห็นภาพซ้อน
• สูญเสียการได้ยิน
• พูดไม่ชัด
• แขนขาอ่อนแรง
• หมดสติ

ควรปรึกษาแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยและรักษาอย่างเหมาะสม การละเลยอาการเหล่านี้ อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพที่ร้ายแรงกว่าเดิมได้

สิ่งที่ควรทำเพื่อบรรเทาอาการเวียนหัว:

• ดื่มน้ำให้เพียงพอ: โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังตื่นนอน
• ลุกจากเตียงอย่างช้าๆ: ค่อยๆ ลุกขึ้นนั่งและรอสักพักก่อนที่จะยืนขึ้น
• ทานอาหารเช้าที่มีประโยชน์: เพื่อรักษาระดับน้ำตาลในเลือดให้คงที่
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ: เพื่อปรับปรุงระบบไหลเวียนโลหิต
• จัดการความเครียด: ฝึกเทคนิคการผ่อนคลาย เช่น การทำสมาธิ หรือการหายใจลึกๆ

การตื่นนอนแล้วเวียนหัว อาจเป็นสัญญาณเตือนที่ร่างกายกำลังส่งมาบอกเราว่า มีบางสิ่งบางอย่างผิดปกติ การใส่ใจสังเกตอาการของตนเอง และปรึกษาแพทย์เมื่อจำเป็น จะช่วยให้เราค้นพบสาเหตุที่แท้จริง และได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีในระยะยาว