ทำไมอยู่ๆก็กินเยอะขึ้น

อยู่ๆ ก็กินเยอะขึ้น: ทำไมความอยากอาหารถึงเพิ่มขึ้นอย่างกะทันหัน

เคยไหมที่รู้สึกว่าตัวเองกินเยอะขึ้นผิดปกติ? จากที่เคยอิ่มง่าย กลับกลายเป็นว่าต้องกินมากขึ้นถึงจะรู้สึกพอ หรือบางทีก็หิวบ่อยจนน่าตกใจ? ปรากฏการณ์ “กินเยอะขึ้น” นี้ไม่ใช่เรื่องแปลก และอาจมีสาเหตุที่ซ่อนอยู่มากกว่าแค่ “แค่อยากกิน” เฉยๆ

สัญญาณเตือนที่ต้องสังเกต:

ก่อนอื่น เราต้องแยกแยะให้ออกระหว่าง “กินเยอะขึ้น” กับ “กินตามใจปาก” ในบางโอกาส การกินเยอะขึ้นเป็นครั้งคราว เช่น ในช่วงวันหยุด หรือเมื่อไปทานอาหารอร่อยๆ กับเพื่อนฝูง ถือเป็นเรื่องปกติ แต่ถ้าความอยากอาหารที่เพิ่มขึ้นนี้เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องและผิดสังเกต นั่นคือสัญญาณที่ต้องพิจารณาถึงสาเหตุ

ปัจจัยที่อาจส่งผลต่อความอยากอาหารที่เพิ่มขึ้น:

1. สภาวะร่างกายที่เปลี่ยนแปลง:

   • ระดับน้ำตาลในเลือดไม่คงที่: เมื่อระดับน้ำตาลในเลือดลดต่ำลง ร่างกายจะส่งสัญญาณให้เรารู้สึกหิว เพื่อกระตุ้นให้เราเติมพลังงาน ซึ่งอาจเกิดจากการทานอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตสูงในปริมาณมาก ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดพุ่งสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว และตกลงอย่างรวดเร็วตามมา
   • ฮอร์โมนควบคุมความอิ่ม (Leptin) ทำงานผิดปกติ: Leptin คือฮอร์โมนที่ส่งสัญญาณความอิ่มไปยังสมอง หากระบบการทำงานของฮอร์โมนนี้เกิดความผิดปกติ ร่างกายอาจไม่สามารถรับรู้ถึงความอิ่มได้ตามปกติ ทำให้รู้สึกหิวอยู่ตลอดเวลา แม้ว่าจะทานอาหารไปแล้วก็ตาม
   • การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนอื่นๆ: ในช่วงเวลาต่างๆ ของชีวิต เช่น ช่วงก่อนมีประจำเดือน หรือในสตรีมีครรภ์ ระดับฮอร์โมนในร่างกายจะเปลี่ยนแปลง ซึ่งอาจส่งผลต่อความอยากอาหารที่เพิ่มขึ้นได้

2. ผลกระทบจากภาวะทางอารมณ์:

   • ความเครียดและความเศร้า: ความเครียดและความเศร้าเป็นตัวกระตุ้นสำคัญที่ทำให้หลายคนหันไปพึ่งพาอาหารเพื่อปลอบประโลมจิตใจ หรือที่เรียกว่า “emotional eating” การกินเพื่อระงับความเครียดมักนำไปสู่การกินอาหารที่มีน้ำตาลและไขมันสูง ซึ่งอาจทำให้รู้สึกดีขึ้นในระยะสั้น แต่ในระยะยาวกลับส่งผลเสียต่อสุขภาพ
   • ความเบื่อหน่าย: เมื่อรู้สึกเบื่อหน่าย การหาอะไรทานเล่นๆ ก็เป็นกิจกรรมที่ช่วยให้รู้สึกผ่อนคลายและคลายความเบื่อได้ชั่วคราว

3. อาหารที่เลือกทานมีผล:

   • อาหารแปรรูปสูงและอาหารที่มีน้ำตาลสูง: อาหารเหล่านี้มักมีค่าดัชนีน้ำตาล (Glycemic Index: GI) สูง ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดพุ่งขึ้นและลงอย่างรวดเร็ว ส่งผลให้รู้สึกหิวเร็วขึ้น
   • อาหารที่ขาดสารอาหาร: การทานอาหารที่เน้นแต่พลังงาน แต่ขาดสารอาหารที่จำเป็น เช่น โปรตีนและไฟเบอร์ อาจทำให้ร่างกายไม่ได้รับสารอาหารที่เพียงพอต่อการทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ และส่งผลให้รู้สึกหิวบ่อย
   • การดื่มน้ำไม่เพียงพอ: บางครั้งความรู้สึกหิวก็อาจเป็นเพียงสัญญาณของการขาดน้ำ การดื่มน้ำให้เพียงพออาจช่วยลดความอยากอาหารได้

ควรทำอย่างไรเมื่อรู้สึกว่ากินเยอะขึ้น?

• จดบันทึกการกิน: การจดบันทึกสิ่งที่เรากินในแต่ละวัน จะช่วยให้เราเห็นภาพรวมของพฤติกรรมการกินของเรา และสามารถระบุอาหารหรือช่วงเวลาที่ทำให้เรากินเยอะขึ้นได้
• ปรับเปลี่ยนอาหาร: เลือกทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ เน้นโปรตีน ไฟเบอร์ และไขมันดี หลีกเลี่ยงอาหารแปรรูป อาหารที่มีน้ำตาลสูง และเครื่องดื่มที่มีรสหวาน
• จัดการความเครียด: หากความเครียดเป็นสาเหตุที่ทำให้เรากินเยอะขึ้น ลองหากิจกรรมที่ช่วยคลายเครียด เช่น ออกกำลังกาย ทำสมาธิ หรือพูดคุยกับเพื่อนหรือคนในครอบครัว
• ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ: หากลองทำตามคำแนะนำเบื้องต้นแล้วอาการยังไม่ดีขึ้น ควรปรึกษาแพทย์หรือนักโภชนาการ เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงและรับคำแนะนำที่เหมาะสม

การเข้าใจถึงสาเหตุที่ทำให้เรากินเยอะขึ้นเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้เราสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินและดูแลสุขภาพได้อย่างเหมาะสม อย่าปล่อยให้ความอยากอาหารที่เพิ่มขึ้นมาควบคุมชีวิตเรา เพราะการดูแลสุขภาพที่ดี เริ่มต้นจากการใส่ใจในรายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ ในชีวิตประจำวัน