ผู)ประกอบวิชาชีพการพยาบาลและการผดุงครรภ[ ชั้นหนึ่ง จะให)ยาผู)รับบริการไดก) รณีใด

ขอบเขตอำนาจการให้ยาของพยาบาลวิชาชีพชั้นหนึ่ง: เส้นแบ่งระหว่างการดูแล กับ การรักษา

ในระบบสาธารณสุขที่ซับซ้อนและต้องการความรวดเร็ว พยาบาลวิชาชีพชั้นหนึ่ง (Registered Nurse – RN) ถือเป็นบุคลากรด่านหน้าที่สำคัญอย่างยิ่งในการดูแลผู้ป่วย ด้วยความรู้ความสามารถและทักษะที่ได้รับการฝึกฝนมาอย่างดี พวกเขามีบทบาทในการประเมินอาการ ให้การพยาบาล และดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด แต่เมื่อพูดถึงเรื่องของการให้ยา (Medication Administration) ขอบเขตอำนาจหน้าที่ของพยาบาลวิชาชีพชั้นหนึ่งนั้นมีข้อจำกัดที่ต้องพิจารณาอย่างรอบคอบ

หลักการพื้นฐาน: การให้ยาตามแผนการรักษาของแพทย์

โดยทั่วไปแล้ว พยาบาลวิชาชีพชั้นหนึ่งสามารถให้ยาแก่ผู้รับบริการได้ ตามแผนการรักษาที่แพทย์ผู้บำบัดโรคได้กำหนดไว้ เท่านั้น นั่นหมายความว่า แพทย์ได้ทำการวินิจฉัยโรค สั่งยา พร้อมทั้งระบุขนาด วิธีการให้ และระยะเวลาในการให้ยาอย่างชัดเจน พยาบาลวิชาชีพจะทำหน้าที่ในการปฏิบัติตามคำสั่งนั้นอย่างเคร่งครัด โดยต้องตรวจสอบความถูกต้องของยา ขนาดยา และวิธีการให้ยา รวมถึงสังเกตอาการของผู้ป่วยหลังจากการให้ยา เพื่อประเมินผลการรักษาและเฝ้าระวังอาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น

ข้อยกเว้น: การรักษาเบื้องต้นและการปฐมพยาบาล

อย่างไรก็ตาม มีบางกรณีที่กฎหมายอนุญาตให้พยาบาลวิชาชีพชั้นหนึ่งสามารถให้ยาได้โดยไม่ต้องรอคำสั่งจากแพทย์โดยตรง นั่นคือในกรณีที่เกี่ยวข้องกับการ รักษาโรคเบื้องต้นและการปฐมพยาบาล สถานการณ์เหล่านี้มักเกิดขึ้นในสถานการณ์ฉุกเฉิน หรือในสถานที่ที่การเข้าถึงแพทย์เป็นไปได้ยาก เช่น ในพื้นที่ชนบทห่างไกล หรือในสถานการณ์ภัยพิบัติ

ตัวอย่างของการให้ยาในกรณีนี้ อาจรวมถึง:

• การให้ยาแก้ปวด: ในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการปวดศีรษะเล็กน้อย หรือปวดเมื่อยตามร่างกาย พยาบาลอาจให้ยาแก้ปวดที่ไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์ (Over-the-Counter Medication) เช่น พาราเซตามอล หรือ ไอบูโพรเฟน เพื่อบรรเทาอาการเบื้องต้น
• การให้ยาแก้แพ้: ในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการแพ้เล็กน้อย เช่น ผื่นคัน หรือน้ำมูกไหล พยาบาลอาจให้ยาแก้แพ้ที่ไม่ทำให้ง่วงนอน เพื่อบรรเทาอาการ
• การให้ยาในชุดปฐมพยาบาล: ในกรณีที่เกิดอุบัติเหตุเล็กน้อย เช่น แผลถลอก หรือแมลงกัดต่อย พยาบาลอาจใช้ยาในชุดปฐมพยาบาล เช่น ยาฆ่าเชื้อ หรือยาแก้คัน เพื่อทำความสะอาดแผลและป้องกันการติดเชื้อ

ความสำคัญของการพิจารณาอย่างรอบคอบ

แม้ว่ากฎหมายจะอนุญาตให้พยาบาลวิชาชีพชั้นหนึ่งสามารถให้ยาในกรณีพิเศษได้ แต่พยาบาลต้องใช้ดุลยพินิจอย่างรอบคอบ โดยคำนึงถึง:

• อาการของผู้ป่วย: พยาบาลต้องประเมินอาการของผู้ป่วยอย่างละเอียด เพื่อให้แน่ใจว่าการให้ยาเป็นสิ่งที่เหมาะสมและจำเป็น
• ประวัติการแพ้ยา: พยาบาลต้องสอบถามประวัติการแพ้ยาของผู้ป่วยอย่างละเอียด เพื่อหลีกเลี่ยงการให้ยาที่อาจก่อให้เกิดอันตราย
• ข้อควรระวัง: พยาบาลต้องมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับยาที่จะให้ และต้องทราบถึงข้อควรระวังและผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น
• การบันทึกข้อมูล: พยาบาลต้องบันทึกข้อมูลการให้ยาอย่างละเอียด เพื่อให้สามารถติดตามผลการรักษาและประเมินอาการของผู้ป่วยได้อย่างต่อเนื่อง

บทสรุป

การให้ยาเป็นกระบวนการที่ซับซ้อนและมีความเสี่ยง พยาบาลวิชาชีพชั้นหนึ่งต้องมีความรู้ความสามารถและทักษะที่จำเป็นในการให้ยาอย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ การปฏิบัติตามแผนการรักษาของแพทย์ และการใช้ดุลยพินิจอย่างรอบคอบในการให้ยาในกรณีพิเศษ จะช่วยให้ผู้ป่วยได้รับการดูแลที่ดีที่สุด และลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้ยาอย่างไม่เหมาะสม

การเข้าใจถึงขอบเขตอำนาจหน้าที่ในการให้ยาของพยาบาลวิชาชีพชั้นหนึ่ง จึงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับทั้งตัวพยาบาลเอง และผู้รับบริการ เพื่อให้มั่นใจได้ว่าการดูแลรักษาเป็นไปอย่างถูกต้องตามหลักการและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง