ระบบไหลเวียนเลือดมีโรคอะไรบ้าง

หัวใจไม่ได้มีแค่ดวงเดียว: รู้จักโรคระบบไหลเวียนเลือด และวิธีดูแลรักษา

หัวใจ…อวัยวะสำคัญที่เปรียบเสมือนเครื่องจักรปั๊มน้ำหล่อเลี้ยงทั่วร่างกาย แต่หลายคนอาจมองข้ามความสำคัญของ “ระบบไหลเวียนเลือด” ที่เป็นเสมือนท่อน้ำขนาดมหึมาที่เชื่อมต่อทุกส่วนของร่างกายเข้าด้วยกัน หากท่อเหล่านี้เกิดปัญหาขึ้นมา ไม่ว่าจะเป็นการอุดตัน, การรั่วซึม หรือความเสียหายใดๆ ย่อมส่งผลกระทบต่อสุขภาพอย่างร้ายแรง

ในบทความนี้ เราจะมาทำความรู้จักกับโลกของโรคระบบไหลเวียนเลือดให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น เพื่อให้คุณเข้าใจถึงความเสี่ยง และสามารถดูแลหัวใจและหลอดเลือดได้อย่างถูกต้อง

ระบบไหลเวียนเลือด: มากกว่าแค่หัวใจ

ระบบไหลเวียนเลือดประกอบไปด้วยหัวใจ, หลอดเลือดแดง, หลอดเลือดดำ และหลอดเลือดฝอย ทำงานประสานกันเพื่อลำเลียงออกซิเจน, สารอาหาร, ฮอร์โมน และสารต่างๆ ที่จำเป็นต่อการทำงานของร่างกาย และกำจัดของเสียออกจากเซลล์ หากระบบนี้เกิดความผิดปกติ จะนำไปสู่ปัญหาสุขภาพมากมาย

โรคที่คุกคามระบบไหลเวียนเลือด: รู้จักเพื่อป้องกัน

โรคในระบบไหลเวียนเลือดมีหลายชนิด แต่ที่พบได้บ่อยและเป็นภัยเงียบที่ควรระวังมีดังนี้:

• โรคหลอดเลือดหัวใจ (Coronary Artery Disease – CAD): เกิดจากการสะสมของไขมัน (Plague) ในหลอดเลือดแดงที่เลี้ยงหัวใจ ทำให้หลอดเลือดตีบแคบ เลือดไหลเวียนไม่สะดวก นำไปสู่อาการเจ็บหน้าอก (Angina) หรือกล้ามเนื้อหัวใจตาย (Heart Attack)
• โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke): เกิดจากหลอดเลือดที่เลี้ยงสมองตีบ, แตก หรืออุดตัน ทำให้เซลล์สมองขาดเลือดและออกซิเจน นำไปสู่อาการอัมพฤกษ์, อัมพาต หรือเสียชีวิต
• โรคความดันโลหิตสูง (Hypertension): ภาวะที่ความดันโลหิตสูงกว่าปกติอย่างต่อเนื่อง ทำให้หัวใจทำงานหนักขึ้น และเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ, หลอดเลือดสมอง และไต
• โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลายตีบ (Peripheral Artery Disease – PAD): เกิดจากการสะสมของไขมันในหลอดเลือดแดงที่ขา ทำให้เลือดไหลเวียนไม่สะดวก นำไปสู่อาการปวดขาขณะเดิน หรือแผลเรื้อรังที่เท้า
• โรคหลอดเลือดโป่งพอง (Aneurysm): เกิดจากการอ่อนแอของผนังหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดโป่งพองออก หากหลอดเลือดโป่งพองแตก จะทำให้เกิดภาวะเลือดออกในร่างกายอย่างรุนแรง
• โรคหัวใจล้มเหลว (Heart Failure): ภาวะที่หัวใจไม่สามารถสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงร่างกายได้อย่างเพียงพอ ทำให้เกิดอาการเหนื่อยง่าย, บวมตามร่างกาย และหายใจลำบาก

ปัจจัยเสี่ยงที่ต้องระวัง: ต้นเหตุของปัญหา

ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคระบบไหลเวียนเลือดมีทั้งที่ควบคุมได้และควบคุมไม่ได้:

• ปัจจัยที่ควบคุมไม่ได้: อายุ, เพศ, พันธุกรรม
• ปัจจัยที่ควบคุมได้:
  • อาหาร: การรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง, โซเดียมสูง, น้ำตาลสูง และใยอาหารต่ำ
  • การสูบบุหรี่: บุหรี่ทำลายหลอดเลือดและเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดลิ่มเลือด
  • การขาดการออกกำลังกาย: การไม่ออกกำลังกายทำให้หัวใจไม่แข็งแรง และเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคอ้วน, เบาหวาน และความดันโลหิตสูง
  • ความเครียด: ความเครียดเรื้อรังส่งผลเสียต่อระบบไหลเวียนเลือด
  • โรคประจำตัว: โรคเบาหวาน, ความดันโลหิตสูง, ไขมันในเลือดสูง

ปกป้องหัวใจและหลอดเลือด: เริ่มต้นวันนี้เพื่ออนาคตที่แข็งแรง

การดูแลสุขภาพระบบไหลเวียนเลือดไม่ใช่เรื่องยาก เพียงเริ่มต้นด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบางอย่างในชีวิตประจำวัน:

• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์: เน้นผัก, ผลไม้, ธัญพืชไม่ขัดสี, โปรตีนจากเนื้อปลาหรือพืช และลดอาหารแปรรูป, อาหารที่มีไขมันสูง, โซเดียมสูง และน้ำตาลสูง
• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: อย่างน้อย 150 นาทีต่อสัปดาห์ เช่น เดินเร็ว, วิ่ง, ว่ายน้ำ หรือปั่นจักรยาน
• ควบคุมความเครียด: หาทางผ่อนคลายความเครียด เช่น การทำสมาธิ, โยคะ, ฟังเพลง หรือทำกิจกรรมที่ชอบ
• งดสูบบุหรี่และหลีกเลี่ยงควันบุหรี่มือสอง: บุหรี่เป็นอันตรายต่อสุขภาพหัวใจและหลอดเลือด
• ตรวจสุขภาพเป็นประจำ: เพื่อตรวจหาความเสี่ยงและโรคต่างๆ ในระยะเริ่มต้น

สรุป

โรคในระบบไหลเวียนเลือดเป็นภัยเงียบที่คุกคามสุขภาพของคนทั่วโลก การดูแลสุขภาพหัวใจและหลอดเลือดจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เริ่มต้นจากการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในชีวิตประจำวัน, รับประทานอาหารที่มีประโยชน์, ออกกำลังกายสม่ำเสมอ, ควบคุมความเครียด และตรวจสุขภาพเป็นประจำ เพื่อให้หัวใจและหลอดเลือดของคุณแข็งแรง และสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพไปอีกนานแสนนาน