สาเหตุอะไรบ้างที่ทำให้เลือดจาง

เหนื่อยล้า อ่อนเพลีย ผิวซีด…อย่ามองข้าม! สาเหตุที่ทำให้คุณเป็นโลหิตจาง

ความรู้สึกเหนื่อยล้า อ่อนเพลีย ผิวซีด ใจสั่น หรือหายใจถี่ เป็นอาการที่หลายคนอาจมองข้าม แต่รู้หรือไม่ว่า อาการเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณเตือนของภาวะโลหิตจาง (Anemia) ซึ่งเกิดจากการที่มีระดับฮีโมโกลบิน (Hemoglobin) ในเลือดต่ำกว่าปกติ ฮีโมโกลบินเป็นโปรตีนในเม็ดเลือดแดงที่มีหน้าที่ลำเลียงออกซิเจนไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกาย ดังนั้น เมื่อระดับฮีโมโกลบินต่ำ ร่างกายจึงได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ ส่งผลให้เกิดอาการต่างๆ ตามมา

แต่โลหิตจางไม่ได้เกิดจากสาเหตุเดียว มีปัจจัยหลายอย่างที่สามารถนำไปสู่ภาวะนี้ โดยสามารถแบ่งสาเหตุหลักๆ ได้ดังนี้:

1. การขาดสารอาหาร: สาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุด คือการขาดธาตุเหล็ก ร่างกายต้องการธาตุเหล็กเพื่อสร้างฮีโมโกลบิน หากได้รับธาตุเหล็กไม่เพียงพอ ก็จะทำให้ร่างกายสร้างเม็ดเลือดแดงได้ไม่เพียงพอ นอกจากธาตุเหล็กแล้ว การขาดวิตามินบี 12 และกรดโฟลิกก็สามารถทำให้เกิดโลหิตจางได้เช่นกัน โดยวิตามินบี 12 มีบทบาทสำคัญในการสร้าง DNA ของเม็ดเลือดแดง ขณะที่กรดโฟลิกช่วยในการสร้างและเจริญเติบโตของเซลล์เม็ดเลือดแดง

2. การสูญเสียเลือด: การเสียเลือดอย่างรุนแรงหรือเรื้อรัง เช่น การตกเลือดจากแผล การมีประจำเดือนมาก หรือการมีเลือดออกในทางเดินอาหาร ล้วนเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดภาวะโลหิตจาง เนื่องจากร่างกายสูญเสียเม็ดเลือดแดงไปจำนวนมาก ส่งผลให้ระดับฮีโมโกลบินลดลง

3. การทำลายเม็ดเลือดแดงผิดปกติ: บางโรคสามารถทำให้ร่างกายทำลายเม็ดเลือดแดงเร็วกว่าปกติ เช่น โรคธาลัสซีเมีย โรคโลหิตจางชนิดธาลัสซีเมีย (Thalassemia) และโรคภูมิต้านทานทำลายเม็ดเลือดแดง (Autoimmune Hemolytic Anemia) ในภาวะเหล่านี้ ร่างกายไม่สามารถสร้างเม็ดเลือดแดงทดแทนได้ทัน จึงทำให้เกิดโลหิตจาง

4. โรคเรื้อรัง: บางโรคเรื้อรัง เช่น โรคไตวาย โรคมะเร็ง หรือโรคติดเชื้อเรื้อรัง สามารถทำให้เกิดภาวะโลหิตจางได้ เนื่องจากร่างกายอาจมีการผลิตฮอร์โมนหรือสารบางอย่างที่ไปยับยั้งการสร้างเม็ดเลือดแดง หรือร่างกายอาจสูญเสียธาตุเหล็กไปจากการติดเชื้อเรื้อรัง

การป้องกันและดูแลตนเอง:

การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ครบถ้วน โดยเฉพาะอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง เช่น เนื้อสัตว์ ตับ ผักใบเขียว และอาหารเสริมต่างๆ ตามคำแนะนำของแพทย์ เป็นวิธีสำคัญในการป้องกันภาวะโลหิตจาง นอกจากนี้ การพักผ่อนให้เพียงพอ การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และหลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ ก็ช่วยเสริมสร้างสุขภาพและลดความเสี่ยงต่อการเกิดโลหิตจางได้

หากคุณมีอาการเหนื่อยล้า อ่อนเพลีย ผิวซีด ใจสั่น หรือหายใจถี่ อย่าเพิกเฉย ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยหาสาเหตุและรับการรักษาที่เหมาะสม การรักษาจะขึ้นอยู่กับสาเหตุของภาวะโลหิตจาง และอาจรวมถึงการรับประทานยา การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการดำเนินชีวิต หรือการรักษาโรคอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

หมายเหตุ: บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้เบื้องต้นเท่านั้น ไม่สามารถใช้ทดแทนคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ หากคุณมีข้อสงสัยหรือกังวลเกี่ยวกับสุขภาพของคุณ ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพเสมอ