อาการบวมเกิดจากสาเหตุอะไร

บวม…สัญญาณเตือนร่างกายที่คุณไม่ควรมองข้าม

อาการบวม หรือที่เรียกว่า “Edema” ในทางการแพทย์ เป็นภาวะที่เกิดจากการสะสมของของเหลวมากเกินปกติในเนื้อเยื่อใต้ผิวหนัง หรือในช่องว่างต่างๆ ภายในร่างกาย ทำให้บริเวณนั้นดูป่อง บวม และอาจกดได้เป็นรอยบุ๋ม แม้ว่าอาการบวมจะเป็นอาการที่พบได้ทั่วไป และบางครั้งอาจไม่ร้ายแรง แต่ก็เป็นสัญญาณเตือนที่บ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพที่อาจซ่อนอยู่ได้หลากหลาย ดังนั้น การทำความเข้าใจสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการบวมจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง

สาเหตุของอาการบวมที่หลากหลาย:

สาเหตุของอาการบวมไม่ได้เกิดจากสาเหตุเดียว แต่มีปัจจัยหลายอย่างที่สามารถนำไปสู่การสะสมของของเหลวในร่างกาย ได้แก่:

• การทำงานของระบบน้ำเหลืองบกพร่อง: ระบบน้ำเหลืองทำหน้าที่กำจัดของเสียและของเหลวส่วนเกินออกจากร่างกาย หากระบบนี้ทำงานผิดปกติ เช่น เกิดการอุดตันของต่อมน้ำเหลืองจากการติดเชื้อหรือเนื้องอก ก็จะทำให้ของเหลวสะสมในเนื้อเยื่อ ส่งผลให้เกิดอาการบวม โดยเฉพาะบริเวณแขนหรือขา

• ภาวะขาดโปรตีนในเลือด (Hypoproteinemia): โปรตีนในเลือด โดยเฉพาะอัลบูมิน มีบทบาทสำคัญในการรักษาสมดุลของน้ำและอิเล็กโทรไลต์ในร่างกาย หากระดับโปรตีนในเลือดต่ำ จะทำให้ของเหลวรั่วไหลออกจากหลอดเลือดไปยังเนื้อเยื่อ ทำให้เกิดอาการบวม สาเหตุของภาวะนี้ได้แก่ โรคไตเรื้อรัง โรคตับแข็ง และภาวะทุพโภชนาการ

• การอักเสบ: การอักเสบจากการติดเชื้อ บาดแผล หรือโรคภูมิต้านตนเอง จะทำให้หลอดเลือดขยายตัวและรั่วซึม ส่งผลให้ของเหลวไหลเข้าสู่เนื้อเยื่อ ทำให้เกิดอาการบวม บวมแดง และเจ็บ อาการนี้มักพบร่วมกับอาการอื่นๆ เช่น ไข้ หนาวสั่น หรือปวด

• ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด: ยาบางชนิด เช่น ยาขับปัสสาวะ ยาต้านการอักเสบ และยาบางชนิดที่ใช้รักษาโรคเบาหวาน อาจทำให้เกิดอาการบวมเป็นผลข้างเคียงได้

• ภาวะหัวใจล้มเหลว: หัวใจที่ทำงานไม่เต็มที่ ทำให้เลือดไหลเวียนไม่สะดวก ส่งผลให้ของเหลวสะสมในปอด ขา และส่วนอื่นๆ ของร่างกาย

• การตั้งครรภ์: การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในระหว่างตั้งครรภ์ อาจทำให้เกิดอาการบวมได้ โดยเฉพาะในช่วงไตรมาสที่สาม

• การยืนหรือการนั่งนานๆ: การอยู่ในท่าเดิมเป็นเวลานาน ทำให้การไหลเวียนของเลือดไม่ดี และอาจทำให้เกิดอาการบวมที่ขาและเท้าได้

เมื่อใดควรพบแพทย์:

หากอาการบวมเกิดขึ้นอย่างฉับพลัน รุนแรง หรือมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น หายใจลำบาก เจ็บหน้าอก ปวดศีรษะอย่างรุนแรง หรือมีไข้สูง ควรไปพบแพทย์ทันที เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยหาสาเหตุและรับการรักษาที่เหมาะสม การรักษาจะขึ้นอยู่กับสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการบวม อาจรวมถึงการใช้ยา การปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต หรือการผ่าตัด

อาการบวมอาจเป็นสัญญาณเตือนเล็กๆ แต่ก็อาจบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพที่ร้ายแรงได้ การสังเกตอาการและการปรึกษาแพทย์อย่างทันท่วงที จึงเป็นสิ่งสำคัญเพื่อรักษาสุขภาพให้แข็งแรงและมีคุณภาพชีวิตที่ดี

หมายเหตุ: บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับอาการบวม ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์เพื่อรับคำแนะนำและการรักษาที่เหมาะสมกับสภาพร่างกายของแต่ละบุคคล