เบาหวานลงขาหายไหม

เบาหวานลงขา…หายได้หรือไม่? เส้นทางสู่การดูแลเท้าที่ถูกต้อง

โรคเบาหวานเป็นโรคเรื้อรังที่ส่งผลกระทบต่อร่างกายหลายส่วน และหนึ่งในภาวะแทรกซ้อนที่น่ากังวลอย่างยิ่งคือปัญหาที่เท้า หรือที่มักเรียกกันว่า “เบาหวานลงขา” คำถามที่ผู้ป่วยและญาติมักสงสัยคือ เบาหวานลงขาหายได้ไหม? คำตอบไม่ใช่ใช่หรือไม่ใช่แบบตรงไปตรงมา แต่ขึ้นอยู่กับการดูแลรักษาและการป้องกันอย่างต่อเนื่อง

ความจริงก็คือ “เบาหวานลงขา” ไม่ใช่โรคเฉพาะอย่าง แต่เป็นภาวะแทรกซ้อนของโรคเบาหวานที่แสดงออกมาที่เท้า เกิดจากระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงเกินไปเป็นเวลานาน ส่งผลให้เกิดความเสียหายต่อเส้นประสาท (โรคประสาทส่วนปลาย) และหลอดเลือดฝอย ทำให้เกิดอาการต่างๆ ดังนี้:

• เท้าชาหรือรู้สึกผิดปกติ: การทำงานของเส้นประสาทที่ผิดปกติทำให้ผู้ป่วยรู้สึกชา มดตะนอยวิ่ง หรือรู้สึกเสียวซ่าที่เท้า บางครั้งอาจรู้สึกเหมือนถูกเข็มทิ่มแทง ซึ่งเป็นสัญญาณเตือนที่สำคัญที่ไม่ควรมองข้าม

• แผลหายยาก: การไหลเวียนเลือดที่ไม่ดีเนื่องจากหลอดเลือดฝอยเสียหายทำให้แผลเล็กๆ แม้เพียงรอยถลอก ก็หายช้า และเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่าย

• การติดเชื้อ: แผลที่เท้าที่หายช้า หากไม่ได้รับการดูแลอย่างถูกวิธี จะง่ายต่อการติดเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งอาจลุกลามอย่างรวดเร็วและรุนแรง จนถึงขั้นเนื้อเยื่อตาย และอาจจำเป็นต้องตัดส่วนใดส่วนหนึ่งของเท้าเพื่อป้องกันการติดเชื้อลุกลามไปยังส่วนอื่นๆ ของร่างกาย

ดังนั้น “หาย” ในกรณีนี้ไม่ได้หมายถึงการรักษาให้เท้ากลับมาเหมือนเดิม แต่หมายถึงการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้คงที่ ป้องกันการเกิดแผล และรักษาแผลให้หายโดยเร็ว เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง เช่น การตัดนิ้วเท้าหรือเท้า ซึ่งเป็นผลลัพธ์ที่เลวร้ายที่สุดที่สามารถหลีกเลี่ยงได้

การดูแลเท้าสำหรับผู้ป่วยเบาหวานจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง และควรปฏิบัติตามวิธีการดังนี้:

• ตรวจเช็คเท้าเป็นประจำทุกวัน: สังเกตดูว่ามีแผล รอยแดง บวม หรือมีสิ่งผิดปกติใดๆ หรือไม่
• รักษาความสะอาดของเท้า: ล้างเท้าด้วยน้ำอุ่นสบู่อ่อนๆ เช็ดให้แห้งสนิท โดยเฉพาะบริเวณระหว่างนิ้วเท้า
• ตัดเล็บเท้าให้สั้นและตรง: ไม่ควรตัดเล็บเท้าให้ลึกเกินไป เพื่อป้องกันการเกิดเล็บขบ
• หลีกเลี่ยงการเดินเท้าเปล่า: ควรสวมรองเท้าและถุงเท้าที่สะอาด นุ่ม และพอดีกับเท้า เพื่อป้องกันการบาดเจ็บ
• บำรุงผิวเท้าให้ชุ่มชื้น: ทาครีมบำรุงผิวที่ไม่มัน เพื่อป้องกันผิวแห้งแตก
• ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้คงที่: การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดอย่างมีประสิทธิภาพเป็นสิ่งสำคัญที่สุดในการป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่เท้า
• พบแพทย์หรือพยาบาลผู้เชี่ยวชาญด้านโรคเบาหวานเป็นประจำ: เพื่อตรวจเช็คสุขภาพเท้าและรับคำแนะนำในการดูแลอย่างถูกต้อง

เบาหวานลงขาจึงไม่ใช่เรื่องที่ต้องหวาดกลัว หากได้รับการดูแลอย่างถูกต้องและสม่ำเสมอ การป้องกันที่ดีกว่าการรักษา การใส่ใจดูแลเท้าอย่างใกล้ชิด ควบคู่กับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด คือกุญแจสำคัญที่จะช่วยลดความเสี่ยงและมีชีวิตที่มีคุณภาพ อยู่กับโรคเบาหวานได้อย่างยั่งยืน