เมื่อไตมีอาการผิดปกติจะมีสารใดปนออกมากับปัสสาวะบ้าง

เมื่อไตส่งสัญญาณเตือน: สารผิดปกติในปัสสาวะที่ควรสังเกต

ไตเป็นอวัยวะสำคัญที่ทำหน้าที่กรองของเสียและสารต่างๆ ออกจากเลือด แล้วขับออกมาในรูปของปัสสาวะ กระบวนการนี้มีความละเอียดและซับซ้อน เพื่อให้มั่นใจว่าร่างกายจะได้รับสิ่งที่จำเป็น และกำจัดสิ่งที่ไม่ต้องการออกไปอย่างมีประสิทธิภาพ แต่เมื่อไตทำงานผิดปกติ สารบางอย่างที่ควรจะถูกเก็บกักไว้ในร่างกาย อาจรั่วไหลออกมาในปัสสาวะได้ ซึ่งเป็นสัญญาณเตือนที่เราไม่ควรมองข้าม

อะไรบ้างที่ “ไม่ควร” ปรากฏในปัสสาวะ?

ในสภาวะปกติ ปัสสาวะควรมีลักษณะใส หรือมีสีเหลืองอ่อนๆ ไม่มีตะกอน และไม่มีฟองมากเกินไป สิ่งที่ “ไม่ควร” พบในปัสสาวะของคนที่มีสุขภาพดี มีดังนี้:

• โปรตีน (Albumin): ปกติแล้ว โปรตีนที่มีขนาดโมเลกุลใหญ่จะไม่สามารถผ่านตัวกรองของไตออกมาได้ หากตรวจพบโปรตีนในปัสสาวะ (Proteinuria) แสดงว่าไตอาจมีปัญหาในการกรอง ทำให้โปรตีนรั่วไหลออกมา ภาวะนี้เป็นสัญญาณบ่งชี้ถึงโรคไตต่างๆ เช่น โรคไตจากเบาหวาน (Diabetic Nephropathy), โรคไตอักเสบ (Glomerulonephritis) หรือภาวะความดันโลหิตสูง

• เลือด (Red Blood Cells): การมีเลือดปนในปัสสาวะ (Hematuria) อาจเกิดขึ้นจากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็นการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ, นิ่วในไต, การบาดเจ็บที่ไต, หรือในกรณีที่ร้ายแรงกว่านั้น อาจเป็นสัญญาณของมะเร็งในระบบทางเดินปัสสาวะ การพบเลือดในปัสสาวะแม้เพียงเล็กน้อยก็ควรรีบปรึกษาแพทย์

• กลูโคส (Glucose): ในภาวะปกติ ไตจะดูดกลูโคสกลับเข้าสู่กระแสเลือดทั้งหมด หากพบกลูโคสในปัสสาวะ (Glucosuria) แสดงว่าระดับน้ำตาลในเลือดสูงเกินกว่าที่ไตจะดูดกลับได้ ซึ่งเป็นสัญญาณบ่งบอกถึงโรคเบาหวานที่ควบคุมได้ไม่ดี

• เม็ดเลือดขาว (White Blood Cells): การพบเม็ดเลือดขาวในปัสสาวะ (Pyuria) มักเป็นสัญญาณของการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ หรือการอักเสบในไต

• คีโตน (Ketones): คีโตนเป็นสารที่เกิดขึ้นเมื่อร่างกายเผาผลาญไขมันแทนที่จะใช้น้ำตาลกลูโคสเป็นพลังงาน การมีคีโตนในปัสสาวะ (Ketonuria) อาจเกิดจากภาวะอดอาหาร, เบาหวานที่ควบคุมไม่ได้, หรือการออกกำลังกายอย่างหนัก

สัญญาณเตือนที่ต้องใส่ใจ:

การสังเกตสีและลักษณะของปัสสาวะเป็นสิ่งสำคัญ หากพบความผิดปกติเหล่านี้ ควรรีบปรึกษาแพทย์:

• ปัสสาวะเป็นฟองมากผิดปกติ: อาจบ่งชี้ถึงการมีโปรตีนในปัสสาวะ
• ปัสสาวะขุ่น: อาจเกิดจากการมีเม็ดเลือดขาว หรือสารอื่นๆ ปนเปื้อน
• ปัสสาวะสีแดง: บ่งบอกถึงการมีเลือดปนในปัสสาวะ
• ปัสสาวะมีกลิ่นผิดปกติ: อาจเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย

สรุป:

การตรวจปัสสาวะเป็นวิธีที่ง่ายและมีประสิทธิภาพในการตรวจหาความผิดปกติของไต การสังเกตสีและลักษณะปัสสาวะด้วยตัวเองก็เป็นสิ่งสำคัญ หากพบความผิดปกติใดๆ ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาที่เหมาะสม การดูแลสุขภาพไตที่ดี ควบคู่ไปกับการตรวจสุขภาพเป็นประจำ จะช่วยให้เราสามารถตรวจพบความผิดปกติได้ตั้งแต่เนิ่นๆ และป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่ร้ายแรงได้