เยื่อบุโพรงจมูกอักเสบ รักษายังไง

เยื่อบุโพรงจมูกอักเสบ: วิธีบรรเทาอาการและเส้นทางสู่การหายดี

เยื่อบุโพรงจมูกอักเสบ (Rhinitis) เป็นอาการทางเดินหายใจส่วนบนที่พบได้บ่อย ลักษณะเด่นคือการอักเสบของเยื่อบุโพรงจมูก ทำให้เกิดอาการคัดจมูก น้ำมูกไหล จาม และคันจมูก ความรุนแรงของอาการแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล บางรายอาจมีอาการเพียงเล็กน้อยและหายได้เอง ในขณะที่บางรายอาจมีอาการรุนแรงและส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต การรักษาเยื่อบุโพรงจมูกอักเสบจึงขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของอาการ แต่โดยทั่วไปแล้ว การรักษาจะมุ่งเน้นไปที่การบรรเทาอาการและการควบคุมการอักเสบ

การหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้: รากฐานสำคัญของการรักษา

สำหรับผู้ที่เป็นเยื่อบุโพรงจมูกอักเสบแบบภูมิแพ้ (Allergic Rhinitis) การหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้เป็นสิ่งสำคัญที่สุด การระบุสารก่อภูมิแพ้ที่ทำให้เกิดอาการ เช่น ฝุ่นละออง เกสรดอกไม้ ไรฝุ่น หรือขนสัตว์ เป็นขั้นตอนแรก หลังจากนั้นควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับสารเหล่านั้น วิธีการต่างๆ อาจรวมถึง:

• การทำความสะอาดบ้านอย่างสม่ำเสมอ: ใช้เครื่องดูดฝุ่นที่มีระบบกรองที่ดี ซักผ้าปูที่นอนและผ้าห่มเป็นประจำ และใช้ผ้าคลุมที่นอนกันไรฝุ่น
• ติดตั้งเครื่องกรองอากาศ: ช่วยกรองสารก่อภูมิแพ้ในอากาศภายในบ้าน
• หลีกเลี่ยงการออกไปข้างนอกในช่วงที่มีเกสรดอกไม้มาก: โดยเฉพาะในช่วงเช้าและเย็น เมื่อระดับเกสรดอกไม้ในอากาศสูง
• สวมหน้ากากป้องกัน: เมื่อจำเป็นต้องออกไปข้างนอกในพื้นที่ที่มีสารก่อภูมิแพ้สูง

การรักษาด้วยยา:

นอกจากการหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้แล้ว การใช้ยาเพื่อบรรเทาอาการและควบคุมการอักเสบก็มีความสำคัญ ยาที่ใช้รักษาเยื่อบุโพรงจมูกอักเสบมีหลายชนิด ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการและชนิดของเยื่อบุโพรงจมูกอักเสบ ตัวอย่างเช่น:

• สเตียรอยด์ชนิดพ่นจมูก (Nasal corticosteroids): เป็นยาที่ใช้ได้ผลดีที่สุดในการลดการอักเสบของเยื่อบุโพรงจมูก ช่วยลดอาการคัดจมูก น้ำมูกไหล และจามได้อย่างมีประสิทธิภาพ ยาชนิดนี้ควรใช้ต่อเนื่องตามที่แพทย์แนะนำ แม้ว่าอาการจะดีขึ้นแล้วก็ตาม เพื่อป้องกันอาการกำเริบ
• ยาต้านฮีสตามีน (Antihistamines): ช่วยบรรเทาอาการคันจมูก จาม และน้ำมูกไหล สามารถรับประทานหรือพ่นจมูกได้ แต่ควรเลือกชนิดที่ไม่ทำให้เกิดอาการง่วงซึม หากจำเป็นต้องขับขี่ยานพาหนะหรือทำกิจกรรมที่ต้องใช้ความระมัดระวัง
• ยาแก้คัดจมูก (Decongestants): ช่วยบรรเทาอาการคัดจมูก แต่ไม่ควรใช้ติดต่อกันนานเกิน 3-5 วัน เนื่องจากอาจทำให้เกิดอาการคัดจมูกเรื้อรัง (rebound congestion)
• ยาต้านฤทธิ์ Leukotriene: เป็นยาที่ออกฤทธิ์ลดการอักเสบในทางเดินหายใจ มีประโยชน์สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการเยื่อบุโพรงจมูกอักเสบร่วมกับโรคหอบหืด

การดูแลตนเอง:

นอกจากการรักษาด้วยยาแล้ว การดูแลตนเองก็มีส่วนสำคัญในการบรรเทาอาการ เช่น:

• ดื่มน้ำมากๆ: ช่วยทำให้เยื่อบุโพรงจมูกชุ่มชื้น
• พักผ่อนให้เพียงพอ: ระบบภูมิคุ้มกันจะทำงานได้ดีขึ้นเมื่อร่างกายได้รับการพักผ่อนอย่างเพียงพอ
• ใช้เครื่องพ่นไอน้ำ: ช่วยบรรเทาอาการคัดจมูก
• ล้างจมูกด้วยน้ำเกลือ: ช่วยชำระล้างสารก่อภูมิแพ้และสิ่งแปลกปลอมออกจากโพรงจมูก

เมื่อใดควรไปพบแพทย์:

หากอาการเยื่อบุโพรงจมูกอักเสบไม่ดีขึ้นหลังจากลองรักษาด้วยตนเองแล้ว หรือมีอาการรุนแรง เช่น มีไข้ เจ็บหน้าอก หรือมีเลือดปนในน้ำมูก ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาที่เหมาะสม แพทย์จะสามารถตรวจหาสาเหตุของการอักเสบและให้คำแนะนำในการรักษาที่ถูกต้อง รวมถึงอาจแนะนำการตรวจเพิ่มเติม เช่น การตรวจภูมิแพ้ เพื่อระบุสารก่อภูมิแพ้ที่เฉพาะเจาะจง

บทความนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้ความรู้และไม่ใช้คำแนะนำทางการแพทย์ กรุณาปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพเพื่อรับคำแนะนำที่เหมาะสมกับสภาพร่างกายของท่าน