เวียนหัวทรงตัวไม่อยู่เกิดจากอะไร

เวียนหัว ทรงตัวไม่อยู่: สาเหตุที่ซ่อนเร้นและวิธีรับมือ

อาการเวียนหัวและทรงตัวไม่อยู่เป็นปัญหาที่พบได้บ่อย ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตอย่างมาก บางครั้งอาการอาจเกิดขึ้นเพียงชั่วคราวและหายไปเอง แต่บางครั้งอาจบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพที่ร้ายแรง การทำความเข้าใจสาเหตุของอาการจึงเป็นสิ่งสำคัญเพื่อการรักษาที่ถูกต้องและทันท่วงที

บทความนี้จะเจาะลึกถึงสาเหตุที่อาจทำให้เกิดอาการเวียนหัวทรงตัวไม่อยู่ โดยเน้นไปที่สาเหตุที่พบได้บ่อยและไม่ค่อยเป็นที่รู้จัก เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจถึงความหลากหลายของปัญหาและสามารถสังเกตอาการของตนเองได้อย่างถูกต้อง

สาเหตุจากระบบเวสติบูลาร์ (Vestibular System):

ระบบเวสติบูลาร์ในหูชั้นในเป็นระบบหลักที่ควบคุมการทรงตัว ความผิดปกติในระบบนี้จึงเป็นสาเหตุสำคัญของอาการเวียนหัว ได้แก่:

• โรคน้ำในหูไม่เท่ากัน (Benign Paroxysmal Positional Vertigo – BPPV): เป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุด เกิดจากการที่หินปูนขนาดเล็กในหูชั้นในหลุดออกจากตำแหน่งและไปกระตุ้นเซลล์รับความรู้สึกการทรงตัว ทำให้เกิดอาการเวียนหัวอย่างรุนแรงเป็นช่วงๆ โดยเฉพาะเมื่อเปลี่ยนท่าทางอย่างรวดเร็ว เช่น การเงยหน้าขึ้นหรือหมุนตัว อาการนี้มักจะหายไปเองได้ภายในไม่กี่วันหรือไม่กี่สัปดาห์ แต่บางรายอาจต้องได้รับการรักษาด้วยการเคลื่อนย้ายหินปูนกลับเข้าที่ (Epley maneuver) โดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

• โรคหูชั้นในอักเสบ (Labyrinthitis): การอักเสบของหูชั้นในอาจเกิดจากการติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย ทำให้เกิดอาการเวียนหัวอย่างรุนแรง คลื่นไส้ อาเจียน และหูอื้อ อาการอาจรุนแรงและต่อเนื่องเป็นเวลานาน จำเป็นต้องได้รับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะหรือยาอื่นๆ ตามคำแนะนำของแพทย์

• โรค Ménière’s disease: เป็นโรคที่มีสาเหตุไม่ทราบแน่ชัด เกี่ยวข้องกับความผิดปกติของของเหลวในหูชั้นใน ทำให้เกิดอาการเวียนหัวอย่างรุนแรง หูอื้อ และการได้ยินลดลง อาการมักจะเกิดขึ้นเป็นพักๆ และอาจเป็นเรื้อรัง

สาเหตุอื่นๆ:

นอกเหนือจากความผิดปกติในหูชั้นในแล้ว อาการเวียนหัวทรงตัวไม่อยู่ยังอาจเกิดจากสาเหตุอื่นๆ ได้อีกมากมาย เช่น:

• ภาวะสมองขาดเลือด (Stroke): การขาดเลือดไปเลี้ยงสมองอาจทำให้เกิดอาการเวียนหัว ทรงตัวไม่อยู่ อ่อนแรงครึ่งซีก พูดไม่ชัด จำเป็นต้องได้รับการรักษาอย่างเร่งด่วน

• ความดันโลหิตต่ำหรือสูง: ทั้งความดันโลหิตต่ำและสูงอาจทำให้เกิดอาการเวียนหัวได้ โดยเฉพาะเมื่อลุกขึ้นยืนอย่างรวดเร็ว

• ฤทธิ์ข้างเคียงของยา: บางชนิดของยาอาจมีผลข้างเคียงที่ทำให้เกิดอาการเวียนหัว

• ปัญหาเกี่ยวกับระบบประสาท: โรคเกี่ยวกับระบบประสาท เช่น ไมเกรน มัลติเปิลสเกอโรซิส อาจทำให้เกิดอาการเวียนหัวได้

• ภาวะขาดน้ำหรือการขาดสารอาหาร: การขาดน้ำหรือการขาดสารอาหารบางชนิดอาจทำให้เกิดอาการเวียนหัวได้

เมื่อใดควรพบแพทย์?

หากมีอาการเวียนหัวทรงตัวไม่อยู่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากอาการรุนแรง เกิดขึ้นอย่างฉับพลัน หรือมาพร้อมกับอาการอื่นๆ เช่น ปวดศีรษะรุนแรง อ่อนแรง พูดไม่ชัด ควรไปพบแพทย์ทันที เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้อง

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้เบื้องต้นเท่านั้น ไม่สามารถใช้ในการวินิจฉัยหรือรักษาโรค หากมีข้อสงสัยหรือมีอาการผิดปกติ ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพเสมอ