โดนสารเคมีต้องทำยังไง

โดนสารเคมี…อย่าชะล่าใจ! คู่มือปฐมพยาบาลเบื้องต้นและการรับมืออย่างถูกวิธี

อุบัติเหตุจากสารเคมีสามารถเกิดขึ้นได้ทุกที่ ทุกเวลา ไม่ว่าจะเป็นในห้องปฏิบัติการ โรงงานอุตสาหกรรม หรือแม้กระทั่งในครัวเรือน การรู้วิธีรับมืออย่างถูกต้องและรวดเร็วจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยลดความรุนแรงของอันตรายและป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้

เมื่อเกิดเหตุการณ์ไม่คาดฝันและคุณหรือผู้อื่นสัมผัสสารเคมี สิ่งสำคัญที่สุดคือ อย่าตื่นตระหนก และทำตามขั้นตอนต่อไปนี้โดยทันที:

1. ประเมินสถานการณ์และความปลอดภัย: ก่อนอื่นต้องแน่ใจว่าตัวคุณเองปลอดภัย หากอยู่ในบริเวณที่มีสารเคมีรั่วไหลหรือมีความเสี่ยง ควรออกจากบริเวณนั้นโดยเร็วที่สุด และแจ้งให้ผู้อื่นรับทราบ หากเป็นไปได้ ให้ปิดวาล์วหรือตัดแหล่งกำเนิดสารเคมี (หากทำได้โดยไม่เสี่ยงต่ออันตราย)

2. ล้างทำความสะอาดบริเวณที่โดนสารเคมี: นี่คือขั้นตอนที่สำคัญที่สุด ใช้ น้ำสะอาดปริมาณมาก ล้างบริเวณที่สัมผัสสารเคมีอย่างน้อย 20 นาที การล้างนานและใช้ปริมาณน้ำมากช่วยลดปริมาณสารเคมีที่ตกค้างและลดความรุนแรงของการระคายเคือง อย่าลืมล้างทั้งบริเวณที่สัมผัสโดยตรงและบริเวณโดยรอบ หากเป็นสารเคมีที่ละลายน้ำได้ยาก อาจต้องใช้สบู่หรือน้ำยาทำความสะอาดที่เหมาะสมตามคำแนะนำของผู้เชี่ยวชาญหรือฉลากผลิตภัณฑ์ (ควรสวมถุงมือยางขณะล้าง)

3. ถอดเสื้อผ้าที่เปื้อนสารเคมี: หากเสื้อผ้าสัมผัสสารเคมี รีบถอดออกทันที อย่าพยายามขยี้หรือเช็ดถู ควรเก็บเสื้อผ้าที่เปื้อนไว้ในถุงพลาสติกที่ปิดสนิทเพื่อส่งตรวจสอบชนิดของสารเคมีในภายหลังหากจำเป็น

4. สังเกตอาการอย่างใกล้ชิด: หลังจากล้างทำความสะอาดแล้ว ควรสังเกตอาการอย่างใกล้ชิด อาการที่ควรระวัง ได้แก่ การระคายเคือง แสบร้อน คัน บวม ผื่น หายใจลำบาก คลื่นไส้ อาเจียน เวียนหัว หรือหมดสติ

5. รีบขอความช่วยเหลือทางการแพทย์: หากมีอาการรุนแรง เช่น แสบร้อนอย่างรุนแรง หายใจลำบาก เป็นลม หรือมีอาการแพ้รุนแรงอื่นๆ ควรส่งตัวผู้ป่วยไปโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด แจ้งเจ้าหน้าที่ทางการแพทย์ถึงชนิดของสารเคมีที่สัมผัส (ถ้าทราบ) และอาการที่เกิดขึ้น อย่าพยายามรักษาเอง และ อย่าทายาหรือใช้สารใดๆ บนบาดแผลก่อนพบแพทย์ เพราะอาจทำให้สถานการณ์แย่ลง

6. บันทึกข้อมูลสำคัญ: จดบันทึกข้อมูลเกี่ยวกับสารเคมีที่สัมผัส เช่น ชื่อสารเคมี ความเข้มข้น เลขทะเบียนสารเคมี และบริษัทผู้ผลิต ข้อมูลเหล่านี้เป็นประโยชน์อย่างมากในการวินิจฉัยและการรักษาจากแพทย์

การรู้วิธีรับมือกับอุบัติเหตุจากสารเคมีอย่างถูกวิธีจะช่วยลดความรุนแรงของการบาดเจ็บและเพิ่มโอกาสในการฟื้นตัวได้อย่างรวดเร็ว การป้องกันที่ดีที่สุดคือการปฏิบัติตามข้อควรระวังด้านความปลอดภัยและการสวมอุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคลอย่างเหมาะสมเสมอ อย่าประมาท ความปลอดภัยคือสิ่งสำคัญที่สุด

หมายเหตุ: บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้เบื้องต้นเท่านั้น ไม่สามารถทดแทนคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ หากเกิดเหตุการณ์ใดๆ ควรขอคำปรึกษาจากแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญทันที