โรคจากการยศาสตร์ มีอะไรบ้าง

โรคจากการยศาสตร์ที่มองข้ามไม่ได้: ผลกระทบเงียบๆ ที่ส่งผลต่อสุขภาพระยะยาว

การยศาสตร์ (Ergonomics) คือศาสตร์แห่งการออกแบบและจัดการสิ่งแวดล้อมการทำงานให้เหมาะสมกับผู้ใช้งาน เพื่อลดความเสี่ยงต่อการบาดเจ็บและความเจ็บป่วย แต่ในความเป็นจริง การละเลยหลักการยศาสตร์ที่ดีนั้นกำลังส่งผลกระทบต่อสุขภาพของคนทำงานเป็นจำนวนมาก และปัญหาเหล่านี้ไม่ได้จำกัดอยู่เพียงแค่ “ปวดหลัง” หรือ “ปวดคอ” เท่านั้น โรคจากการยศาสตร์นั้นมีหลากหลายรูปแบบและความรุนแรง ส่งผลกระทบต่อทั้งร่างกายและจิตใจในระยะยาว โดยที่เรามักจะมองข้ามหรือประเมินความร้ายแรงต่ำไป

โรคและอาการที่เกี่ยวข้องกับการยศาสตร์ที่ไม่เหมาะสม:

ปัญหาสุขภาพที่เกิดจากการยศาสตร์ที่ไม่เหมาะสมนั้นมีความหลากหลาย และมักจะแสดงอาการทีละน้อยจนยากที่จะระบุสาเหตุได้อย่างชัดเจน อาการเหล่านี้สามารถแบ่งได้เป็นกลุ่มใหญ่ๆ ดังนี้:

1. โรคกล้ามเนื้อและกระดูก: นี่คือกลุ่มอาการที่พบได้บ่อยที่สุด และมักจะถูกมองข้ามในระยะเริ่มต้น อาการเหล่านี้รวมถึง:

• อาการปวดหลังเรื้อรัง (Chronic Back Pain): เกิดจากการนั่งทำงานเป็นเวลานานในท่าที่ไม่ถูกต้อง การยกของหนักไม่ถูกวิธี หรือการใช้งานกล้ามเนื้อซ้ำๆ
• อาการปวดคอและไหล่ (Neck and Shoulder Pain): เกิดจากการก้มหน้าจ้องคอมพิวเตอร์เป็นเวลานาน ท่าทางการทำงานที่ไม่เหมาะสม หรือการใช้เมาส์และคีย์บอร์ดที่ไม่ถูกต้อง
• อาการอักเสบของเส้นเอ็น (Tendonitis): เกิดจากการเคลื่อนไหวซ้ำๆ เช่น การพิมพ์ การใช้เมาส์ หรือการทำงานที่ต้องใช้มือและข้อมือมาก
• อาการอุโมงค์คาร์ปัล (Carpal Tunnel Syndrome): เกิดจากการกดทับเส้นประสาทที่ข้อมือ มักพบในผู้ที่ทำงานที่ต้องใช้มือและข้อมือมาก เช่น การพิมพ์ การใช้เครื่องมือต่างๆ
• โรคข้ออักเสบ (Arthritis): การยศาสตร์ที่ไม่เหมาะสมอาจเร่งให้เกิดโรคข้ออักเสบเร็วขึ้น โดยเฉพาะในผู้ที่มีความเสี่ยงอยู่แล้ว

2. ปัญหาเกี่ยวกับระบบไหลเวียนโลหิต: การนั่งทำงานเป็นเวลานานโดยไม่ขยับตัวอาจทำให้เกิดปัญหาเกี่ยวกับระบบไหลเวียนโลหิตได้ เช่น:

• อาการบวมที่แขนขา (Edema): เกิดจากการไหลเวียนเลือดไม่ดี มักพบในผู้ที่นั่งทำงานเป็นเวลานานและไม่ค่อยได้ขยับตัว
• อาการเส้นเลือดขอด (Varicose Veins): เกิดจากความดันในเส้นเลือดเพิ่มขึ้น มักพบในผู้ที่ยืนหรือเดินน้อย

3. ปัญหาเกี่ยวกับดวงตาและระบบประสาท: การทำงานกับหน้าจอคอมพิวเตอร์เป็นเวลานานอาจทำให้เกิดปัญหาเกี่ยวกับดวงตาและระบบประสาทได้ เช่น:

• อาการตาแห้ง (Dry Eyes): เกิดจากการจ้องหน้าจอเป็นเวลานาน ทำให้ตาไม่สามารถหลั่งน้ำตาได้เพียงพอ
• อาการปวดตาและปวดหัว (Eye Strain and Headache): เกิดจากการใช้สายตาอย่างหนัก และการปรับโฟกัสของดวงตาอย่างต่อเนื่อง
• ความเครียดสะสม (Stress): การทำงานในสภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสมและความกดดันจากการทำงานเป็นเวลานานสามารถก่อให้เกิดความเครียดสะสมส่งผลเสียต่อสุขภาพจิต

4. ปัญหาสุขภาพจิต: นอกจากโรคทางกายแล้ว การยศาสตร์ที่ไม่เหมาะสมยังส่งผลต่อสุขภาพจิตได้เช่นกัน เช่น ความเครียด ภาวะซึมเศร้า และความเหนื่อยล้าเรื้อรัง

การป้องกัน:

การป้องกันที่ดีที่สุดคือการปรับสภาพแวดล้อมการทำงานให้เหมาะสมกับร่างกาย เช่น การเลือกเก้าอี้และโต๊ะทำงานที่เหมาะสม การจัดวางตำแหน่งคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ต่างๆ ให้ถูกต้อง การพักสายตาเป็นระยะๆ การออกกำลังกายเป็นประจำ และการปรับเปลี่ยนท่าทางการทำงานบ่อยๆ นอกจากนี้ การเรียนรู้และปฏิบัติตามหลักการยศาสตร์อย่างถูกต้อง จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคจากการยศาสตร์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

โรคจากการยศาสตร์เป็นปัญหาที่สามารถป้องกันได้ การให้ความสำคัญกับหลักการยศาสตร์ตั้งแต่เริ่มต้น จะช่วยปกป้องสุขภาพของเราได้ในระยะยาว และเป็นการลงทุนที่ดีที่สุดสำหรับทั้งตัวเราและองค์กร