โรคติดต่อที่เฝ้าระวังมีกี่โรค

โรคติดต่อที่เฝ้าระวังในประเทศไทย: ภัยเงียบที่ต้องจับตาอย่างใกล้ชิด

ประเทศไทยในปัจจุบัน (พ.ศ. 2567) เผชิญกับความท้าทายด้านสาธารณสุขอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งโรคติดต่อต่างๆ ที่แพร่ระบาดได้ง่ายและรวดเร็ว กฎหมายกำหนดให้มีการเฝ้าระวังโรคติดต่อสำคัญทั้งหมด 57 โรค เพื่อป้องกันและควบคุมการแพร่ระบาด มิให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพประชาชนในวงกว้าง ตัวเลข 57 โรคนี้ไม่ได้เป็นเพียงตัวเลขแห้งๆ แต่สะท้อนถึงความหลากหลายของโรคติดต่อที่เราต้องเตรียมพร้อมรับมือ ตั้งแต่โรคที่คุ้นเคยจนถึงโรคอุบัติใหม่ที่อาจปรากฏขึ้นอย่างไม่คาดคิด

โรคติดต่อที่ต้องเฝ้าระวังเหล่านี้ถูกแบ่งออกเป็นกลุ่มย่อยๆ เพื่อให้การบริหารจัดการและการวางแผนรับมือเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ กลุ่มแรกคือโรคติดต่อที่พบได้ทั่วไปในประเทศ เช่น ไข้หวัดใหญ่ โรคหัด โรคคอตีบ เป็นต้น โรคเหล่านี้แม้จะคุ้นเคยแต่ก็ยังคงเป็นภัยคุกคามต่อสุขภาพโดยเฉพาะในกลุ่มเด็กเล็กและผู้สูงอายุ การเฝ้าระวังอย่างต่อเนื่องจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งในการป้องกันการระบาดใหญ่

นอกจากนี้ ยังมีโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่เป็นปัญหาสำคัญ เช่น โรคซิฟิลิส โรคหนองใน และไวรัสตับอักเสบชนิดบี โรคเหล่านี้แพร่กระจายได้ง่ายโดยเฉพาะในกลุ่มที่มีพฤติกรรมเสี่ยง การรณรงค์ให้ความรู้ การเข้าถึงการตรวจรักษาอย่างทันท่วงที และการส่งเสริมให้มีการป้องกันตนเองเป็นสิ่งจำเป็นในการลดอัตราการแพร่ระบาด

อีกกลุ่มที่ต้องให้ความสำคัญคือโรคติดต่อจากสัตว์สู่คน (Zoonotic disease) เช่น โรคพิษสุนัขบ้า โรคไข้เลือดออก และโรคไข้หวัดนก โรคเหล่านี้มักเกิดจากการสัมผัสกับสัตว์ป่วยหรือสิ่งแวดล้อมที่ปนเปื้อน การควบคุมประชากรสัตว์ การสร้างความตระหนักรู้เกี่ยวกับการป้องกัน และการดูแลสุขอนามัยที่ดีจึงเป็นสิ่งสำคัญในการลดความเสี่ยง

และที่สำคัญไม่น้อยไปกว่ากันคือโรคอุบัติใหม่ (Emerging Infectious Diseases) และโรคติดต่ออุบัติซ้ำ (Re-emerging Infectious Diseases) นี่คือกลุ่มโรคที่อาจเกิดการระบาดอย่างรวดเร็วและรุนแรง ส่งผลกระทบต่อสุขภาพประชาชนอย่างมาก โรคอุบัติใหม่บางชนิดอาจเป็นโรคที่ไม่เคยพบมาก่อน ในขณะที่โรคอุบัติซ้ำอาจเป็นโรคที่เคยควบคุมได้แล้วแต่กลับมาแพร่ระบาดอีกครั้ง ตัวอย่างเช่น โรคไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ โรคไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ หรือโรคติดเชื้อแบคทีเรียที่ดื้อยา การเฝ้าระวังอย่างเข้มงวด การพัฒนาวัคซีน และการเตรียมความพร้อมรับมือกับภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุขเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง

การเฝ้าระวังโรคติดต่อทั้ง 57 โรค เป็นภารกิจที่ท้าทายและต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชน การให้ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรค การป้องกัน และการรักษา การสร้างระบบเฝ้าระวังที่ทันสมัย และการพัฒนาระบบสาธารณสุขที่แข็งแรง ล้วนเป็นปัจจัยสำคัญที่จะช่วยปกป้องสุขภาพของคนไทยให้ปลอดภัยจากภัยเงียบเหล่านี้ และการร่วมมือกันอย่างจริงจังนี้คือกุญแจสำคัญที่จะช่วยให้ประเทศไทยสามารถรับมือกับความท้าทายด้านสาธารณสุขได้อย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน