ใส่สายสวนปัสสาวะผู้ชายเพราะอะไร

สวนปัสสาวะในผู้ชาย: ทางเลือกเมื่อปัสสาวะเองไม่ได้ และสิ่งที่ควรรู้

การสวนปัสสาวะในผู้ชาย เป็นกระบวนการทางการแพทย์ที่จำเป็นเมื่อร่างกายไม่สามารถขับปัสสาวะออกได้เองตามธรรมชาติ โดยการสอดท่อสวนปัสสาวะ (Catheter) เข้าไปในท่อปัสสาวะ เพื่อระบายปัสสาวะจากกระเพาะปัสสาวะออกมา อาจฟังดูเป็นเรื่องที่น่ากังวล แต่การสวนปัสสาวะเป็นวิธีการที่ได้รับการยอมรับและใช้กันอย่างแพร่หลาย เพื่อแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นกับระบบทางเดินปัสสาวะ และบรรเทาอาการไม่สบายต่างๆ

เหตุผลที่จำเป็นต้องสวนปัสสาวะในผู้ชาย:

การสวนปัสสาวะไม่ได้เป็นเพียงการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า แต่เป็นการจัดการกับภาวะทางการแพทย์ที่ส่งผลกระทบต่อการทำงานของกระเพาะปัสสาวะและระบบทางเดินปัสสาวะโดยรวม สาเหตุหลักๆ ที่ทำให้ผู้ชายจำเป็นต้องได้รับการสวนปัสสาวะ ได้แก่:

• การอุดตันของทางเดินปัสสาวะ: ซึ่งอาจเกิดจากต่อมลูกหมากโต (Benign Prostatic Hyperplasia – BPH) ซึ่งเป็นภาวะที่พบได้บ่อยในผู้ชายสูงอายุ ทำให้ท่อปัสสาวะถูกกดทับและกีดขวางการไหลของปัสสาวะ นอกจากนี้ เนื้องอกในกระเพาะปัสสาวะ หรือท่อปัสสาวะตีบแคบ ก็สามารถทำให้เกิดการอุดตันได้เช่นกัน
• ภาวะกลั้นปัสสาวะไม่ได้ หรือภาวะปัสสาวะไม่ออก: ปัญหานี้อาจเกิดจากความผิดปกติของระบบประสาทที่ควบคุมการทำงานของกระเพาะปัสสาวะ เช่น ในผู้ป่วยที่มีอาการบาดเจ็บไขสันหลัง โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง (Multiple Sclerosis) หรือโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke)
• หลังการผ่าตัด: การผ่าตัดบางประเภท โดยเฉพาะการผ่าตัดบริเวณอุ้งเชิงกราน หรือการผ่าตัดต่อมลูกหมาก อาจทำให้การปัสสาวะเป็นปกติถูกรบกวนชั่วคราว และจำเป็นต้องใช้ท่อสวนปัสสาวะเพื่อช่วยระบายปัสสาวะในช่วงพักฟื้น
• การให้ยาบางชนิด: ยาบางชนิดอาจมีผลข้างเคียงทำให้กล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะคลายตัวมากเกินไป ทำให้ไม่สามารถบีบตัวเพื่อขับปัสสาวะได้ตามปกติ
• ภาวะฉุกเฉิน: ในบางกรณี เช่น ผู้ป่วยที่ไม่รู้สึกตัว หรือผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บป่วยรุนแรง การสวนปัสสาวะอาจเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อติดตามปริมาณปัสสาวะ และประเมินการทำงานของไต

ความเสี่ยงและข้อควรระวัง:

แม้ว่าการสวนปัสสาวะจะเป็นหัตถการที่ช่วยบรรเทาอาการและแก้ไขปัญหา แต่ก็มีความเสี่ยงที่ต้องระวัง เช่น:

• การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ (Urinary Tract Infection – UTI): เป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบบ่อยที่สุดจากการสวนปัสสาวะ เนื่องจากท่อสวนปัสสาวะเป็นทางเข้าของแบคทีเรียสู่กระเพาะปัสสาวะ
• การบาดเจ็บต่อท่อปัสสาวะ: หากการสอดท่อสวนปัสสาวะไม่ถูกต้อง อาจทำให้เกิดการบาดเจ็บต่อท่อปัสสาวะ ทำให้มีเลือดออก หรือเกิดการตีบแคบในอนาคต
• การระคายเคือง และไม่สบาย: ผู้ป่วยบางรายอาจรู้สึกไม่สบาย หรือระคายเคืองบริเวณท่อปัสสาวะขณะใส่ท่อสวนปัสสาวะ หรือขณะที่มีท่อสวนปัสสาวะอยู่

สิ่งที่ควรทำ:

• ปรึกษาแพทย์: การตัดสินใจว่าจะต้องสวนปัสสาวะหรือไม่ ควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ เพื่อให้ได้รับการวินิจฉัยที่ถูกต้อง และเลือกวิธีการรักษาที่เหมาะสม
• เรียนรู้เทคนิคที่ถูกต้อง: หากจำเป็นต้องสวนปัสสาวะด้วยตนเองที่บ้าน ควรได้รับการสอนวิธีการที่ถูกต้องจากแพทย์ หรือพยาบาล เพื่อลดความเสี่ยงของการติดเชื้อ และการบาดเจ็บ
• รักษาความสะอาด: การดูแลความสะอาดบริเวณอวัยวะเพศ และท่อสวนปัสสาวะเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อป้องกันการติดเชื้อ
• สังเกตอาการผิดปกติ: หากมีอาการผิดปกติ เช่น มีไข้ ปัสสาวะมีเลือดปน หรือปวดท้องรุนแรง ควรรีบปรึกษาแพทย์ทันที

สรุป:

การสวนปัสสาวะในผู้ชาย เป็นวิธีการรักษาที่จำเป็นในบางกรณี เพื่อช่วยระบายปัสสาวะเมื่อร่างกายไม่สามารถทำได้เอง การทำความเข้าใจถึงสาเหตุ ความเสี่ยง และข้อควรระวังต่างๆ จะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถจัดการกับภาวะนี้ได้อย่างเหมาะสม และลดโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนที่ไม่พึงประสงค์ สิ่งสำคัญที่สุดคือการปรึกษาแพทย์เพื่อรับคำแนะนำ และการดูแลที่ถูกต้อง