ไข้หวัดทำไมถึงปวดกล้ามเนื้อ

ไข้หวัดทำไมถึงปวดกล้ามเนื้อ: กลไกเบื้องหลังความเมื่อยล้า

อาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อเป็นหนึ่งในอาการที่น่ารำคาญที่สุดของไข้หวัดใหญ่ ที่ทำให้ชีวิตประจำวันเป็นไปอย่างยากลำบาก แต่เคยสงสัยไหมว่าทำไมแค่ไข้หวัดถึงทำให้เราปวดเมื่อยได้ถึงขนาดนี้? คำตอบนั้นซับซ้อนกว่าที่คิด และไม่ได้จบลงแค่เรื่องของ “อินเตอร์เฟียรอน” เท่านั้น

อินเตอร์เฟียรอน: จุดเริ่มต้นของความวุ่นวาย

แน่นอนว่าอินเตอร์เฟียรอนมีบทบาทสำคัญ เมื่อไวรัสไข้หวัดใหญ่บุกรุกร่างกาย ระบบภูมิคุ้มกันจะตอบสนองอย่างรวดเร็วด้วยการปล่อยอินเตอร์เฟียรอนออกมา สารนี้เป็นเหมือนสัญญาณเตือนภัยที่กระตุ้นให้เซลล์ต่างๆ เตรียมพร้อมรับมือกับการติดเชื้อ อินเตอร์เฟียรอนช่วยยับยั้งการแพร่กระจายของไวรัส และกระตุ้นให้เซลล์ภูมิคุ้มกันอื่นๆ เข้ามาจัดการกับเชื้อโรค แต่ผลข้างเคียงที่หลีกเลี่ยงไม่ได้คือการอักเสบ ซึ่งส่งผลกระทบต่อกล้ามเนื้อและข้อต่อ ทำให้เกิดอาการปวดเมื่อย

แต่ไม่ใช่แค่เรื่องของอินเตอร์เฟียรอน: ปัจจัยที่ซับซ้อนกว่า

ถึงแม้ว่าอินเตอร์เฟียรอนจะเป็นตัวการสำคัญ แต่กลไกที่ทำให้เกิดอาการปวดกล้ามเนื้อในไข้หวัดใหญ่นั้นซับซ้อนกว่านั้นมาก ยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่มีส่วนร่วมในการทำให้เกิดความรู้สึกปวดเมื่อยที่เราสัมผัสได้:

• การปล่อยสารสื่อประสาทอักเสบอื่นๆ: นอกเหนือจากอินเตอร์เฟียรอนแล้ว ร่างกายยังปล่อยสารสื่อประสาทอักเสบ (Inflammatory mediators) อื่นๆ อีกมากมาย เช่น ไซโตไคน์ (Cytokines) และโปรสตาแกลนดิน (Prostaglandins) สารเหล่านี้ยิ่งกระตุ้นการอักเสบและทำให้เซลล์ประสาทที่รับความรู้สึกเจ็บปวดมีความไวต่อการกระตุ้นมากขึ้น ทำให้เรารู้สึกปวดเมื่อยแม้ว่าจะไม่ได้ออกกำลังกายหนัก
• การทำลายกล้ามเนื้อโดยไวรัสโดยตรง: ในบางกรณี ไวรัสไข้หวัดใหญ่สามารถเข้าไปทำลายเซลล์กล้ามเนื้อโดยตรง ทำให้เกิดการอักเสบและอาการปวดที่รุนแรงขึ้น
• การขาดน้ำและอิเล็กโทรไลต์: เมื่อเป็นไข้หวัดใหญ่ เรามักจะสูญเสียน้ำและอิเล็กโทรไลต์ผ่านเหงื่อและอาการท้องเสีย การขาดน้ำและอิเล็กโทรไลต์สามารถทำให้กล้ามเนื้ออ่อนแรงและเกิดตะคริว ซึ่งยิ่งทำให้รู้สึกปวดเมื่อยมากขึ้น
• การพักผ่อนที่ไม่เพียงพอ: ร่างกายต้องการการพักผ่อนที่เพียงพอเพื่อฟื้นตัวจากการติดเชื้อ เมื่อเรานอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ ร่างกายจะไม่สามารถซ่อมแซมเนื้อเยื่อที่เสียหายได้อย่างมีประสิทธิภาพ และอาการปวดเมื่อยก็จะยังคงอยู่
• การลดลงของการออกกำลังกาย: เมื่อป่วย เรามักจะหยุดออกกำลังกาย ซึ่งอาจนำไปสู่การลดลงของความแข็งแรงและความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อ ทำให้กล้ามเนื้อไวต่อความรู้สึกปวดเมื่อยมากขึ้น

รับมือกับอาการปวดเมื่อยจากไข้หวัดใหญ่:

ถึงแม้ว่าอาการปวดเมื่อยจากไข้หวัดใหญ่จะเป็นเรื่องที่น่ารำคาญ แต่ก็มีหลายวิธีที่เราสามารถทำได้เพื่อบรรเทาอาการ:

• พักผ่อนให้เพียงพอ: การพักผ่อนอย่างเต็มที่ช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวและซ่อมแซมเนื้อเยื่อที่เสียหายได้เร็วขึ้น
• ดื่มน้ำให้เพียงพอ: ดื่มน้ำให้เพียงพอเพื่อป้องกันการขาดน้ำและช่วยให้ร่างกายขับสารพิษออก
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์: รับประทานอาหารที่อุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุ เพื่อช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน
• ประคบอุ่น: การประคบอุ่นบริเวณกล้ามเนื้อที่ปวดเมื่อยสามารถช่วยลดการอักเสบและบรรเทาอาการปวด
• รับประทานยาแก้ปวด: ยาแก้ปวด เช่น พาราเซตามอล หรือ ไอบูโพรเฟน สามารถช่วยบรรเทาอาการปวดเมื่อยได้
• ปรึกษาแพทย์: หากอาการปวดเมื่อยรุนแรงหรือไม่ดีขึ้น ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาที่เหมาะสม

สรุป:

อาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อในไข้หวัดใหญ่เป็นผลมาจากกระบวนการที่ซับซ้อน ซึ่งเกี่ยวข้องกับการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกัน การปล่อยสารสื่อประสาทอักเสบ การทำลายกล้ามเนื้อโดยไวรัส การขาดน้ำและอิเล็กโทรไลต์ การพักผ่อนที่ไม่เพียงพอ และการลดลงของการออกกำลังกาย การเข้าใจกลไกเหล่านี้จะช่วยให้เราสามารถรับมือกับอาการปวดเมื่อยได้อย่างมีประสิทธิภาพ และฟื้นตัวจากไข้หวัดใหญ่ได้เร็วขึ้น