Is prostaatkanker in urine en bloed te zien?

Prostaatkanker: Wat bloed en urine je kunnen vertellen

Prostaatkanker is een veelvoorkomende vorm van kanker bij mannen. Vroegtijdige detectie is cruciaal voor een succesvolle behandeling. Veel mannen vragen zich af: kun je prostaatkanker opsporen via bloed- en urineonderzoek? Het antwoord is genuanceerd.

De meest gebruikte en bekende bloedtest voor prostaatkanker is de PSA-test (Prostaat Specifiek Antigeen). PSA is een eiwit dat van nature door de prostaat wordt geproduceerd. Een verhoogd PSA-gehalte in het bloed kan een signaal zijn van verschillende aandoeningen, waaronder prostaatkanker, maar ook prostaatontsteking (prostatitis) of een goedaardige prostaatvergroting (benigne prostaathyperplasie, BPH). Een hoge PSA-waarde is dus niet per definitie een bewijs van prostaatkanker, maar het is wel een belangrijke aanwijzing die verder onderzoek noodzakelijk maakt.

Een bloedtest voor PSA is relatief eenvoudig en wordt vaak uitgevoerd als onderdeel van een algemene gezondheidscheck voor mannen boven de 50 jaar, of eerder bij een verhoogd risico (bijvoorbeeld door familiaire aanleg). De uitslag van de PSA-test wordt altijd in combinatie met andere factoren beoordeeld, zoals leeftijd, ras en eerdere medische geschiedenis.

Wat urine je kan vertellen

Hoewel de PSA-bloedtest de primaire methode is om een mogelijke afwijking aan de prostaat op te sporen, kan urineonderzoek soms aanvullende informatie opleveren. Urineonderzoek kan bijvoorbeeld gebruikt worden om infecties uit te sluiten die de PSA-waarden kunnen beïnvloeden. Er zijn ook meer geavanceerde urinetesten in ontwikkeling die specifieke biomarkers voor prostaatkanker in de urine kunnen detecteren. Deze testen zijn echter nog niet zo wijdverspreid als de PSA-bloedtest en hun betrouwbaarheid en toegevoegde waarde worden nog verder onderzocht.

Belangrijk om te onthouden:

• De PSA-bloedtest is een belangrijke indicator, maar geen definitief bewijs van prostaatkanker.
• Urineonderzoek kan nuttig zijn, maar is over het algemeen minder betrouwbaar voor de directe detectie van prostaatkanker dan de PSA-bloedtest.
• Een verhoogde PSA-waarde leidt vaak tot verder onderzoek, zoals een MRI-scan en/of een biopsie van de prostaat.

De noodzaak van verder onderzoek

Als een PSA-test een verhoogde waarde laat zien, is het belangrijk om met een arts te bespreken welke vervolgstappen nodig zijn. Meestal zal er een MRI-scan van de prostaat worden gemaakt om te kijken of er verdachte plekken aanwezig zijn. Als er verdachte plekken worden gevonden, is een biopsie noodzakelijk. Tijdens een biopsie worden kleine stukjes weefsel uit de prostaat genomen die onderzocht worden op kankercellen. Dit is de enige manier om een definitieve diagnose van prostaatkanker te stellen.

Conclusie

Zowel bloed- als urineonderzoek kunnen een rol spelen bij het opsporen van prostaatkanker. De PSA-bloedtest is de meest gangbare en betrouwbare methode voor screening. Urineonderzoek kan aanvullende informatie verschaffen, maar is niet zo betrouwbaar voor de primaire detectie. Een definitieve diagnose van prostaatkanker kan alleen worden gesteld door middel van een biopsie. Regelmatig overleg met uw arts, vooral bij een verhoogd risico, is essentieel voor een goede monitoring en eventuele vroege detectie van prostaatkanker.