Waarom is waterschapsbelasting gekoppeld aan WOZ?

De koppeling tussen waterschapsbelasting en WOZ: een rechtvaardige verdeling van waterkosten?

De waterschapsbelasting, vaak een verwarrende post op de aanslag, is gekoppeld aan de WOZ-waarde (Waardering Onroerende Zaken). Maar waarom is deze koppeling er en is deze rechtvaardig? De simpele, doch belangrijke reden is dat de WOZ-waarde een objectieve en relatief eenvoudige maatstaf biedt voor het bepalen van de bijdrage die elke eigenaar levert aan de financiering van het watersysteem.

De waterschappen zijn verantwoordelijk voor een breed scala aan taken, van het beheersen van wateroverlast en droogte tot het zorgen voor schoon oppervlaktewater en de aanleg en het onderhoud van waterkeringen. Deze taken kosten geld, en dat geld moet ergens vandaan komen. In tegenstelling tot bijvoorbeeld gemeentelijke belastingen, die gebaseerd kunnen zijn op diverse factoren, is de waterschapsbelasting direct gekoppeld aan de waarde van het onroerend goed.

De gedachte hierachter is dat de eigenaar van een kostbare woning of een groot bedrijfspand meer profijt heeft van een goed functionerend watersysteem dan de eigenaar van een klein, bescheiden huis. Een groter pand heeft vaak een grotere impact op het watersysteem, bijvoorbeeld door meer verharding en dus meer afstroming van regenwater, terwijl een riant pand ook meer te lijden heeft van wateroverlast. De WOZ-waarde fungeert dus als een proxy voor dit profijt. Een hogere WOZ-waarde impliceert een hogere bijdrage aan de kosten van het watersysteem.

Dit systeem is echter niet zonder kritiek. Sommige argumenten tegen de koppeling aan de WOZ-waarde zijn:

• Niet iedereen profiteert evenredig: De WOZ-waarde is een indicatie van de waarde van het pand, niet van het daadwerkelijke gebruik van het watersysteem. Een grote, maar leegstaande villa draagt evenveel bij als een bewoond huis van dezelfde waarde, ondanks het lagere feitelijke watergebruik.
• Onrechtvaardigheid bij vergelijkbare panden op verschillende locaties: Twee huizen met dezelfde WOZ-waarde kunnen in verschillende gebieden staan met verschillende risico’s op wateroverlast of andere watersysteem-gerelateerde problemen. De heffing is in dit geval gelijk, terwijl de daadwerkelijke behoefte aan bescherming kan verschillen.
• Gevoeligheid voor WOZ-herzieningen: Wijzigingen in de WOZ-waarde leiden direct tot aanpassingen in de waterschapsbelasting. Dit kan tot onvoorziene extra kosten leiden, wat voor sommige huiseigenaren een zware financiële last kan betekenen.

Hoewel de koppeling tussen waterschapsbelasting en WOZ een relatief eenvoudig en objectief systeem biedt voor de financiering van watersystemen, is het dus niet perfect. De discussie over de rechtvaardigheid en de optimalisatie van dit systeem blijft dan ook relevant en verdient voortdurende aandacht. Mogelijk zouden aanvullende factoren, naast de WOZ-waarde, meegenomen kunnen worden om de belasting eerlijker te verdelen. De zoektocht naar een evenwicht tussen een beheersbaar systeem en een rechtvaardige verdeling van de kosten blijft een uitdaging voor de waterschappen.