Waarom kan iemand niet tegen alcohol?

Waarom krijg ik zo’n heftige reactie op alcohol? Het verhaal van ADH en etniciteit

Een glaasje wijn bij het avondeten, een biertje op het terras, een feestelijke cocktail: alcohol is verweven met onze cultuur. Maar voor sommigen is die gezellige ontspanning een bron van ongemak, misselijkheid, of zelfs ernstige gezondheidsproblemen. Waarom reageert de ene persoon zo anders op alcohol dan de ander? Een belangrijk aspect hierbij is de rol van ons lichaam, specifiek de werking van het enzym alcoholdehydrogenase (ADH).

Alcohol zelf is niet het probleem; het is de afbraak ervan die voor de reacties zorgt. Ons lichaam breekt alcohol af in een reeks stappen, waarbij ADH een cruciale rol speelt. Dit enzym zet alcohol om in aceetaldehyde, een giftige tussenstof. Aceetaldehyde wordt vervolgens verder afgebroken door het enzym aldehyde dehydrogenase (ALDH). Bij mensen die slecht tegen alcohol kunnen, verloopt één van deze stappen minder efficiënt.

Een veelvoorkomend probleem is een minder actieve vorm van ADH. Dit leidt tot een ophoping van aceetaldehyde in het bloed. Deze ophoping is de boosdoener achter de onaangename symptomen die we ervaren bij alcoholconsumptie: rode gezichtshuid, misselijkheid, braken, hoofdpijn, hartkloppingen, en een algemeen gevoel van malaise. De ernst van deze reacties varieert sterk, van licht ongemak tot ernstige ziekte.

Aziatische populaties: een specifiek voorbeeld

Bij mensen van Aziatische afkomst komt een minder actief ADH enzym significant vaker voor. Dit verklaart waarom alcohol bij hen vaak een veel heftigere reactie veroorzaakt dan bij mensen van andere afkomst. Genetische variaties in de ADH- en ALDH-genen zijn hier de belangrijkste oorzaak van. Deze genetische verschillen zijn het resultaat van millennia aan evolutie en adaptatie in verschillende omgevingen. Het is belangrijk te benadrukken dat dit een genetische aanleg is; niet iedereen van Aziatische afkomst heeft deze verminderde enzym activiteit.

Meer dan alleen etniciteit:

Hoewel etniciteit een belangrijke rol speelt in de variatie in alcoholtolerantie, is het niet de enige factor. Leeftijd, geslacht, lichaamsgewicht, algemene gezondheid, medicijngebruik en zelfs het type en de hoeveelheid alcohol die wordt geconsumeerd, beïnvloeden allemaal de reactie op alcohol. Iemand met een leveraandoening zal bijvoorbeeld veel sneller last hebben van de gevolgen van alcohol dan iemand met een gezonde lever.

Conclusie:

Het onvermogen om alcohol te verdragen is vaak gerelateerd aan de efficiëntie van de enzymen ADH en ALDH. Een minder actieve vorm van ADH, zoals vaker voorkomt bij mensen van Aziatische afkomst, leidt tot een ophoping van aceetaldehyde en daarmee tot onaangename bijwerkingen. Het is essentieel om te onthouden dat de reactie op alcohol individueel verschilt en door meerdere factoren wordt bepaald. Bij twijfel is het altijd raadzaam om een arts te raadplegen.