Waarom stijgt de bloedsuikerspiegel als je ziek bent?

De Ziekte-Suiker-Connectie: Waarom stijgt je bloedsuiker bij ziekte?

Ziek zijn is nooit leuk, maar voor mensen met diabetes kan het een extra uitdaging betekenen: een stijging van de bloedsuikerspiegel. Waarom gebeurt dit eigenlijk? Het is niet zomaar een toevallige samenloop van omstandigheden; er zit een complexe, fysiologische verklaring achter. Het draait allemaal om de stressrespons van ons lichaam en de interactie met insuline.

Wanneer je ziek bent, activeert je lichaam een uitgebreide verdedigingsmechanisme. Dit omvat de productie van stresshormonen, met name cortisol en adrenaline. Deze hormonen zijn essentieel voor de ‘vecht-of-vlucht’-reactie, die ons in staat stelt om met bedreigingen om te gaan. Echter, deze hormonen hebben een direct effect op de manier waarop ons lichaam omgaat met glucose, de belangrijkste suiker in ons bloed.

Cortisol en adrenaline werken als antagonisten van insuline. Insuline is het hormoon dat glucose uit het bloed transporteert naar de cellen, waar het wordt gebruikt als energiebron. Door de aanwezigheid van cortisol en adrenaline wordt de werking van insuline geremd. De cellen worden minder gevoelig voor insuline, waardoor glucose minder makkelijk wordt opgenomen. Het gevolg? De bloedsuikerspiegel stijgt.

Deze verhoging is een normaal onderdeel van de stressrespons, bedoeld om voldoende energie te leveren aan het lichaam om de infectie te bestrijden. Het lichaam prioriteert immers de afweermechanismen. Maar bij mensen met diabetes, vooral type 1 diabetes, kan deze natuurlijke reactie een gevaarlijke situatie creëren. Een al verhoogde bloedsuikerspiegel wordt verder verergerd, wat kan leiden tot hyperglycemie (een te hoog bloedsuikergehalte).

Koorts, een vaak voorkomende symptoom van ziekte, versterkt dit effect nog verder. Koorts verhoogt de stofwisseling, wat resulteert in een verhoogde vraag naar glucose. Gecombineerd met de geremde werking van insuline door stresshormonen, kan dit leiden tot een aanzienlijke stijging van de bloedsuikerspiegel. In ernstige gevallen kan dit zelfs leiden tot ketoacidose, een levensbedreigende complicatie bij diabetes type 1, waarbij het lichaam vetten begint af te breken voor energie, wat resulteert in de opbouw van ketonen in het bloed.

Het is daarom cruciaal voor mensen met diabetes om hun bloedsuiker extra goed in de gaten te houden wanneer ze ziek zijn. Regelmatige metingen en aanpassingen in de insuline dosering, eventueel in overleg met de behandelend arts of diabetesverpleegkundige, zijn essentieel om gevaarlijke complicaties te voorkomen. Voldoende vochtinname is ook belangrijk om uitdroging te voorkomen, wat de situatie verder kan verergeren. Bij aanhoudende hoge bloedsuikers of andere zorgwekkende symptomen, is het van groot belang om direct medisch advies in te winnen. Ziek zijn is al lastig genoeg; een goed beheerde bloedsuikerspiegel kan de impact aanzienlijk verminderen.