Welk hormoon doet de bloedsuikerspiegel stijgen?

De subtiele dans van bloedsuiker: Glucagon, de tegenhanger van insuline

We kennen insuline als het hormoon dat de bloedsuikerspiegel verlaagt. Maar een stabiele bloedsuikerspiegel is een complex evenwicht, en daarvoor is meer dan alleen insuline nodig. Een evenwichtskunstenaar in dit proces is glucagon, een hormoon dat juist de bloedsuikerspiegel verhoogt. Samen zorgen deze twee hormonen ervoor dat onze bloedsuiker binnen een gezond bereik blijft, ondanks schommelingen in onze voedselinname en activiteitsniveau.

Glucagon wordt geproduceerd door de alfacellen in de eilandjes van Langerhans, kleine groepjes cellen die in de pancreas (alvleesklier) zijn gelegen. Deze eilandjes zijn de ‘controlekamer’ voor de bloedsuikerspiegel. Wanneer de bloedsuikerspiegel te laag wordt (hypoglykemie), bijvoorbeeld na een periode van vasten of intense inspanning, gaat het lichaam in actie. De alfacellen in de pancreas detecteren deze daling en beginnen glucagon te produceren en af te geven aan de bloedbaan.

Glucagon werkt op verschillende manieren om de bloedglucosewaarden te verhogen:

• Glycogenolyse: Glucagon stimuleert de afbraak van glycogeen, een opslagvorm van glucose in de lever en spieren. Dit vrijgemaakte glucose komt in de bloedbaan terecht, waardoor de bloedsuikerspiegel stijgt.

• Gluconeogenese: Bij langdurig vasten of extreme inspanning, wanneer de glycogeenvoorraden uitgeput raken, zet glucagon de lever aan tot de productie van glucose uit andere bronnen, zoals aminozuren en glycerol. Dit proces, gluconeogenese, is essentieel om de bloedsuikerspiegel op peil te houden.

• Remming van glucose-opname: Glucagon remt de opname van glucose door de cellen, waardoor er meer glucose in de bloedbaan blijft.

De nauwkeurige balans tussen insuline en glucagon is cruciaal voor een goede gezondheid. Een disbalans kan leiden tot diverse aandoeningen, zoals diabetes. Bij type 1 diabetes produceert het lichaam onvoldoende insuline, terwijl bij type 2 diabetes de cellen minder gevoelig zijn voor insuline en de glucagonregulatie verstoord kan zijn. Een dieper begrip van de interactie tussen deze hormonen is daarom van groot belang voor de diagnose en behandeling van deze aandoeningen.

Kortom, terwijl insuline de bloedsuikerspiegel verlaagt, speelt glucagon een even belangrijke, maar tegengestelde rol. Het is de beschermer tegen hypoglykemie, die de bloedsuikerspiegel verhoogt en zo bijdraagt aan een stabiel en gezond intern milieu. Het is deze delicate wisselwerking tussen beide hormonen die het complexe proces van bloedsuikerregulatie in goede banen leidt.