Wat doet pure zuurstof met je lichaam?

De dubbele kant van pure zuurstof: geneesmiddel en gif?

Zuurstof, de brandstof van ons leven. We ademen het in zonder erbij na te denken, essentieel voor elke cel in ons lichaam. Maar wat gebeurt er als we die brandstof in overmaat binnenkrijgen? Wat doet pure zuurstof met ons lichaam? Het antwoord is, zoals zo vaak, complex en hangt sterk af van de duur en concentratie van de blootstelling.

Bij het inademen van lucht halen we ongeveer 21% zuurstof binnen. In ons bloed bindt zuurstof zich aan hemoglobine, het eiwit in rode bloedcellen, en wordt zo naar alle lichaamsdelen getransporteerd. Een gezond persoon heeft een zuurstofsaturatie (SpO2) van 95-100%. Korte termijn blootstelling aan pure zuurstof, bijvoorbeeld via een zuurstofmasker tijdens een medische behandeling, verhoogt deze saturatie. Op korte termijn veroorzaakt dit geen direct waarneembare schade. Het lichaam is immers ontworpen om met schommelingen in zuurstofniveaus om te gaan.

De problemen ontstaan bij langdurige blootstelling aan hoge concentraties pure zuurstof. De verhoogde zuurstofspanning in het bloed en de longen kan namelijk leiden tot zuurstoftoxiciteit. Dit is een complex proces met diverse schadelijke effecten:

• Longschade: Pure zuurstof kan de longblaasjes (alveoli) beschadigen, wat leidt tot ontstekingen en een verminderde gasuitwisseling. Dit kan zich uiten in hoesten, kortademigheid en pijn op de borst. In ernstige gevallen kan dit leiden tot longoedeem (vochtophoping in de longen).

• Verstoring van de celstofwisseling: Hoge zuurstofconcentraties kunnen oxidatieve stress veroorzaken. Dit houdt in dat er een overmaat aan vrije radicalen ontstaat, reactieve zuurstofdeeltjes die celstructuren en DNA kunnen beschadigen. Dit kan op lange termijn bijdragen aan celveroudering en de ontwikkeling van chronische ziekten.

• Beïnvloeding van de productie van essentiële stoffen: De verhoogde zuurstofspanning kan de productie van bepaalde enzymen en andere belangrijke stoffen verstoren, met potentieel negatieve gevolgen voor verschillende lichaamsfuncties.

Het is belangrijk om te benadrukken dat de mate van schade afhankelijk is van verschillende factoren, waaronder de concentratie van de zuurstof, de duur van de blootstelling en de individuele gevoeligheid. Mensen met bepaalde onderliggende aandoeningen, zoals een chronische longaandoening, zijn extra kwetsbaar.

Kortom, pure zuurstof is een tweesnijdend zwaard. Terwijl het in medische noodsituaties levensreddend kan zijn, kan langdurige blootstelling aan hoge concentraties ernstige schade aanrichten. Het is daarom cruciaal dat het gebruik van pure zuurstof altijd onder strikte medische supervisie plaatsvindt, met zorgvuldige monitoring van de zuurstofsaturatie en de algemene gezondheidstoestand van de patiënt. Zelfmedicatie met pure zuurstof is ten strengste af te raden.