Wat zijn de oorzaken van bedplassen?

Bedplassen: Meer dan alleen een kinderprobleem

Bedplassen, ook wel enuresis nocturna genoemd, is een aandoening waarbij een persoon onvrijwillig urine verliest tijdens de slaap. Hoewel het vaak wordt gezien als een probleem dat voornamelijk bij kinderen voorkomt, kan het ook volwassenen treffen. Het is belangrijk te benadrukken dat bedplassen vrijwel nooit een teken is van luiheid of opzettelijkheid. Er liggen doorgaans complexe fysiologische of psychologische factoren aan ten grondslag.

De complexe oorzaken achter het onvrijwillige vochtverlies

Er zijn verschillende factoren die een rol kunnen spelen bij het ontstaan van bedplassen. Het is zelden één geïsoleerde oorzaak, maar eerder een combinatie van factoren die het probleem veroorzaken of verergeren.

• De blaas: Capaciteit en functie: Een van de meest voorkomende oorzaken is een kleine blaascapaciteit. Dit betekent dat de blaas minder urine kan vasthouden, waardoor de drang om te plassen sneller ontstaat, ook ‘s nachts. Daarnaast kan een overactieve blaas, waarbij de spieren van de blaas onwillekeurig samentrekken, ook leiden tot onvrijwillig urineverlies.

• Hormonale invloed: Nachtelijke urineproductie: Het lichaam produceert ‘s nachts normaliter een hormoon, het antidiuretisch hormoon (ADH), dat helpt de urineproductie te verminderen. Een tekort aan ADH of een verminderde gevoeligheid voor ADH kan leiden tot een overmatige urineproductie tijdens de slaap, waardoor de blaas sneller vol raakt en de kans op bedplassen toeneemt.

• Slaapproblemen: Diepe slaap en gebrek aan alertheid: Mensen die erg diep slapen kunnen moeite hebben om wakker te worden van het signaal dat hun blaas vol is. Dit kan ertoe leiden dat ze de aandrang om te plassen niet voelen totdat het te laat is. Andere slaapproblemen, zoals slaapapneu, kunnen ook een rol spelen, doordat ze de slaapcyclus verstoren en de hormonale balans beïnvloeden.

• Psychologische factoren: Stress en angst: Stress, angst en emotionele problemen kunnen een aanzienlijke invloed hebben op de blaasfunctie en de slaapkwaliteit. Periodes van stress, zoals een verhuizing, de geboorte van een broertje of zusje, of problemen op school, kunnen bedplassen veroorzaken of verergeren.

• Genetische predispositie: Erfelijkheid speelt een rol: Bedplassen heeft een sterke erfelijke component. Als één of beide ouders last hebben gehad van bedplassen in hun kindertijd, is de kans groter dat hun kinderen er ook last van zullen krijgen. Dit suggereert dat genetische factoren een rol spelen bij de ontwikkeling van blaascontrole en de productie van ADH.

Wat te doen als bedplassen een probleem is?

Het is belangrijk om bedplassen serieus te nemen en hulp te zoeken als het een probleem vormt, zowel voor kinderen als voor volwassenen. Schaamte en stigmatisering kunnen ervoor zorgen dat mensen het probleem verborgen houden, maar er zijn verschillende effectieve behandelmethoden beschikbaar.

• Raadpleeg een arts: De eerste stap is het raadplegen van een huisarts of specialist (urologie, kinderarts) om de oorzaak van het bedplassen te achterhalen en een passende behandeling te bepalen.

• Gedragstherapie: Dit kan bestaan uit het aanpassen van drinkgewoonten, het aanleren van plasoefeningen, en het gebruik van een plaswekker.

• Medicatie: In sommige gevallen kan medicatie, zoals desmopressine (een synthetisch ADH), helpen om de urineproductie ‘s nachts te verminderen.

• Aanpak van onderliggende problemen: Indien stress of angst een rol spelen, kan psychologische begeleiding helpen.

Bedplassen is een behandelbare aandoening. Met de juiste aanpak kunnen de meeste mensen (zowel kinderen als volwassenen) weer controle krijgen over hun blaas en een betere nachtrust genieten. Het is cruciaal om open te zijn over het probleem en professionele hulp te zoeken om de onderliggende oorzaken aan te pakken en een effectieve behandeling te starten.