Is het strafbaar om te liegen tegen de politie?

De dunne lijn tussen zwijgen en liegen: Wanneer een leugen tegen de politie je duur komt te staan

Het recht om te zwijgen is een fundamenteel recht, verankerd in ons strafrecht. Maar wat als je besluit niet te zwijgen, maar te spreken, en dan onwaarheden vertelt? Is het strafbaar om te liegen tegen de politie? Het antwoord is genuanceerd en verrassend: direct strafbaar is het vaak niet, maar het kan je wel degelijk in de problemen brengen.

In principe is het niet verboden om tijdens een verhoor tegen de politie te liegen. Er is geen wet die specifiek het liegen in deze situatie strafbaar stelt. Dit is een belangrijk onderscheid met bijvoorbeeld meineed, waarbij onder ede liegen wel strafbaar is. De redenering hierachter is dat je niet verplicht bent jezelf te beschuldigen.

De verborgen angel: De kennelijk leugenachtige verklaring

De echte valkuil ligt in de latere consequenties. Zelfs al is het liegen op zichzelf niet strafbaar, een leugen kan tegen je worden gebruikt als bewijs. Juridisch gezien spreekt men van een “kennelijk leugenachtige verklaring”. Dit betekent dat de leugen zodanig is dat het duidelijk is dat je bewust de waarheid verdraait.

Waarom is dit zo gevaarlijk?

• Het ondermijnt je geloofwaardigheid: Als je later voor de rechter staat, en er komt aan het licht dat je eerder hebt gelogen, dan wordt je hele verhaal in twijfel getrokken. De rechter zal minder geneigd zijn je te geloven, zelfs als je daarna de waarheid spreekt.
• Het kan als bewijs dienen: Een leugen kan de schijn tegen je werken. Stel dat je ontkent op een bepaalde plaats te zijn geweest op het moment van een misdrijf, maar later bewijs opduikt dat het tegendeel bewijst. Deze leugen kan dan als bewijs dienen dat je iets te verbergen hebt, en je dus mogelijk bij de misdaad betrokken bent.
• Het kan leiden tot vervolging voor andere delicten: Hoewel het liegen op zich niet strafbaar is, kan het liegen leiden tot vervolging voor andere delicten. Bijvoorbeeld, als je liegt om een andere misdaad te verbergen, kun je vervolgd worden voor belemmering van de rechtsgang. Of als je liegt om een valse aangifte te doen, dan is dit wel degelijk strafbaar.

Concreet voorbeeld:

Stel, je wordt ondervraagd over een inbraak in de buurt. Je ontkent iets te hebben gezien, terwijl je in werkelijkheid de dader hebt zien wegrennen. Deze leugen kan later tegen je gebruikt worden als de politie bijvoorbeeld camerabeelden vindt waarop je te zien bent op de plaats delict, kort na de inbraak. De rechter kan dan concluderen dat je loog om de dader te beschermen, wat je positie ernstig kan schaden.

De beste strategie: Wees voorzichtig en zoek juridisch advies

Kortom, het is cruciaal om zorgvuldig na te denken over wat je tegen de politie zegt. Hoewel je het recht hebt om te zwijgen, is liegen een riskante strategie. Het kan je geloofwaardigheid ondermijnen, als bewijs tegen je worden gebruikt en zelfs leiden tot vervolging voor andere delicten.

Als je in een situatie terechtkomt waarin je door de politie wordt verhoord, is het altijd raadzaam om juridisch advies in te winnen. Een advocaat kan je adviseren over je rechten en plichten en je helpen om een strategie te bepalen die je belangen het beste beschermt. Bedenk je dat zwijgen vaak een betere optie is dan liegen, hoe ongemakkelijk dat ook kan voelen. De waarheid, hoe pijnlijk ook, is vaak de beste verdediging op lange termijn.