Kan de Nederlandse belastingdienst beslag leggen in het buitenland?

Kan de Nederlandse Belastingdienst beslag leggen in het buitenland? Een blik op grensoverschrijdende invordering

De Nederlandse Belastingdienst staat bekend om zijn doeltreffende en gestructureerde aanpak bij de inning van belastingen. Wie zijn belastingverplichtingen niet nakomt, kan een reeks maatregelen verwachten, culminerend in een dwangbevel. Maar wat gebeurt er als de belastingplichtige vermogen heeft in het buitenland? Kan de Belastingdienst ook over de grens beslag leggen? Het antwoord is complexer dan een simpel ja of nee.

De basisregel is dat de directe incassobevoegdheid van de Belastingdienst zich in principe beperkt tot het Nederlandse grondgebied. De Belastingdienst kan dus niet zomaar een Nederlandse deurwaarder naar het buitenland sturen om daar bezittingen in beslag te nemen. De juridische basis voor dergelijke acties ontbreekt. Een dwangbevel, afgegeven in Nederland, heeft geen directe uitvoeringskracht in een ander land.

Wat dan wel? Internationale samenwerking als sleutel

Betekent dit dat buitenlands vermogen veilig is voor de fiscus? Absoluut niet. De Belastingdienst is niet machteloos wanneer belastingplichtigen vermogen verschuiven naar het buitenland. De sleutel tot invordering in het buitenland ligt in internationale samenwerking. Nederland heeft een netwerk van verdragen en overeenkomsten met andere landen gesloten om belastinginning over de grenzen mogelijk te maken.

Denk hierbij aan:

• Verdragen ter voorkoming van dubbele belasting: Deze verdragen bevatten vaak clausules over wederzijdse bijstand bij de invordering van belastingschulden.
• EU-richtlijnen: Binnen de Europese Unie gelden specifieke richtlijnen die de samenwerking tussen de belastingdiensten van de lidstaten vergemakkelijken. Denk bijvoorbeeld aan de richtlijn betreffende de wederzijdse bijstand bij de invordering van belastingen, rechten en andere maatregelen.
• Multilaterale overeenkomsten: Nederland neemt deel aan multilaterale overeenkomsten die de internationale samenwerking op het gebied van belastinginning bevorderen.

Hoe werkt het in de praktijk?

De Belastingdienst kan, gebruikmakend van deze internationale verdragen en overeenkomsten, een verzoek indienen bij de belastingdienst van het betreffende buitenland. Dit verzoek omvat in essentie het vragen aan de buitenlandse belastingdienst om namens de Nederlandse Belastingdienst de vordering te innen. De buitenlandse belastingdienst zal dan, conform de eigen wet- en regelgeving, actie ondernemen om de belastingplichtige aan te spreken en, indien nodig, beslag te leggen op vermogen.

Complexiteit en uitdagingen

Hoewel deze internationale samenwerking steeds effectiever wordt, is het proces complex en kent het uitdagingen. Verschillen in wetgeving, procedures en taal kunnen de invordering bemoeilijken en vertragen. Ook de kosten van invordering in het buitenland kunnen aanzienlijk zijn. De Belastingdienst zal dan ook per geval afwegen of de verwachte opbrengst opweegt tegen de kosten en inspanningen.

Conclusie

De Nederlandse Belastingdienst kan niet direct, met eigen deurwaarders, beslag leggen in het buitenland. Echter, door middel van internationale samenwerking en wederzijdse bijstand is de fiscus in staat om via de belastingdiensten van andere landen te trachten belastingvorderingen op buitenlands vermogen te verhalen. Hoewel het proces complex en kostbaar kan zijn, toont het aan dat het verbergen van vermogen over de grens geen garantie biedt op het ontlopen van belastingverplichtingen. De Belastingdienst beschikt over steeds meer middelen om ook internationaal te opereren en belastingontduiking te bestrijden.