Kan een huisarts een afspraak weigeren?

Kan mijn huisarts een afspraak weigeren? De grenzen van vrije artsenkeuze

De keuze van een huisarts is een belangrijke beslissing. Het vinden van een arts die bij je past, met wie je je op je gemak voelt en die goed aansluit bij jouw zorgbehoeften, is essentieel voor een goede gezondheid. Maar wat gebeurt er als jouw gewenste huisarts een afspraak weigert? Is dat überhaupt toegestaan? Het antwoord is: ja, onder strikte voorwaarden.

Het is een misverstand dat huisartsen elke patiënt moeten accepteren. Hoewel het recht op vrije artsenkeuze een grondrecht is, is dit recht niet onbeperkt. Huisartsen zijn immers zelfstandige ondernemers met een eigen praktijkvoering en capaciteit. Een huisarts kan een nieuwe patiënt weigeren, maar deze weigering moet wel gebaseerd zijn op objectieve en gerechtvaardigde redenen. Subjectieve afwijzingen of weigeringen op basis van bijvoorbeeld etniciteit of levensstijl zijn uiteraard onacceptabel en onrechtmatig.

Welke redenen kunnen een huisarts dan wel aanvoeren voor het weigeren van een nieuwe patiënt? Enkele voorbeelden zijn:

• Een volle praktijk: Een huisarts kan een nieuwe patiënt weigeren als de praktijk al vol zit en er geen capaciteit meer is om adequate zorg te bieden aan alle patiënten. Dit is een vaak voorkomende en gerechtvaardigde reden. De huisarts dient hierbij wel te zorgen voor een adequate verwijzing naar een andere praktijk.

• Onoverkomelijke afstandsproblemen: Als de afstand tussen de praktijk en de woonplaats van de potentiële patiënt onredelijk groot is, kan de huisarts de aanmelding weigeren. Dit speelt met name in landelijke gebieden een rol. De huisarts moet hierbij wel aantonen dat er geen andere, even geschikte, huisarts in de buurt beschikbaar is.

• Specifieke zorgbehoeften: In uitzonderlijke gevallen kan een huisarts een patiënt weigeren als diens specifieke zorgbehoeften buiten de expertise of capaciteit van de praktijk vallen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan complexe medische situaties die gespecialiseerde zorg vereisen. Ook hier is een adequate verwijzing naar een geschikte specialist cruciaal.

Wat te doen als uw aanmelding wordt geweigerd?

Als uw aanmelding bij een huisarts wordt geweigerd, is het belangrijk om te vragen naar de concrete reden van de weigering. Deze reden moet objectief en gerechtvaardigd zijn. Is de gegeven reden onvoldoende of twijfelt u aan de rechtmatigheid van de weigering, dan kunt u contact opnemen met de regionale huisartsenpost of de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) voor advies en eventuele verdere stappen.

Het recht op vrije artsenkeuze is belangrijk, maar het is niet absoluut. Een evenwicht vinden tussen de rechten van de patiënt en de mogelijkheden van de huisarts is essentieel voor een goed functionerende gezondheidszorg. Open communicatie en wederzijds begrip zijn daarbij van cruciaal belang.