Kan je werkgever je verplichten thuis te werken?

Thuiswerken: een recht of een plicht? Kan je werkgever je verplichten?

De vraag of je werkgever je kan verplichten thuis te werken, leeft bij veel mensen. Het korte antwoord is: nee, niet zomaar. Thuiswerken kan aantrekkelijk zijn vanwege de flexibiliteit en reistijdwinst, maar het kan ook nadelen hebben zoals een minder goede werk-privébalans of een gevoel van isolatie. Het is daarom belangrijk te weten wat je rechten en plichten zijn.

Een werkgever kan je niet zomaar verplichten om thuis te werken. De arbeidsovereenkomst vormt de basis van de arbeidsverhouding. Hierin staan de belangrijkste afspraken vastgelegd, waaronder meestal de plaats waar de werkzaamheden worden uitgevoerd. Wil een werkgever structureel afwijken van de overeengekomen werkplek, dan is daar in principe jouw instemming voor nodig. Een eenzijdige wijziging van de arbeidsovereenkomst door de werkgever is niet toegestaan.

Er zijn echter uitzonderingen op deze regel. In bijzondere omstandigheden kan een werkgever je wel verplichten thuis te werken. Hierbij moet het gaan om een redelijke en objectief gerechtvaardigde reden. Denk bijvoorbeeld aan:

• Een crisis of pandemie: Zoals tijdens de COVID-19-uitbraak, waarbij de overheid zelfs thuiswerken adviseerde of verplichtte ter bescherming van de volksgezondheid.
• Een calamiteit: Bijvoorbeeld een brand of overstroming waardoor het kantoor tijdelijk onbruikbaar is.
• Verbouwingen of renovaties: Wanneer de werkplek tijdelijk niet beschikbaar is vanwege noodzakelijke werkzaamheden.
• Dwingende veiligheidsredenen: Indien er een concrete dreiging is voor de veiligheid van werknemers op de gebruikelijke werkplek.

Cruciaal is dat de werkgever de verplichting tot thuiswerken goed onderbouwt en dat de maatregel proportioneel is. De duur van de verplichting moet in verhouding staan tot de omstandigheden. Ook moet de werkgever zorgen voor de nodige faciliteiten om thuiswerken mogelijk te maken, zoals bijvoorbeeld een laptop, internetverbinding en ergonomisch verantwoorde werkplek.

Als je het niet eens bent met de verplichting tot thuiswerken, is het belangrijk om in gesprek te gaan met je werkgever. Probeer samen tot een oplossing te komen. Mocht dit niet lukken, dan kun je eventueel advies inwinnen bij een jurist of vakbond. Zij kunnen je informeren over je rechten en je eventueel bijstaan in een juridische procedure.

Kortom, thuiswerken kan een prettige en efficiënte manier van werken zijn, maar het mag niet zomaar eenzijdig door de werkgever worden opgelegd. Alleen in uitzonderlijke en goed onderbouwde situaties kan een werkgever je verplichten om thuis te werken. Communicatie en overleg tussen werkgever en werknemer zijn hierbij essentieel.