Kan mijn baas mij verplichten op kantoor te werken?

Kan mijn baas mij verplichten op kantoor te werken?

De pandemie heeft de manier waarop we werken drastisch veranderd. Thuiswerken is voor velen gemeengoed geworden, maar de vraag of een werkgever kantoordagen kan verplichten, blijft actueel. Het korte antwoord is: ja, in principe wel, maar met belangrijke nuances.

De wet schrijft namelijk niet voor waar je werkt, maar wat je werkt. De werkgever heeft het recht de werkplek aan te wijzen, zolang dit redelijk en billijk is. Het recht op thuiswerken is geen wettelijk recht; het is een arbeidsvoorwaarde die in onderling overleg met de werkgever kan worden afgesproken. Dit betekent dat je werkgever je, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan, kan verplichten om op kantoor te werken.

Wanneer is het verplichten van kantoordagen redelijk en billijk?

De kernvraag is altijd: is de beslissing van de werkgever redelijk en billijk, gezien de omstandigheden? Hierbij spelen verschillende factoren een rol:

• De aard van het werk: Sommige functies vereisen fysieke aanwezigheid op kantoor voor effectieve samenwerking, kennisdeling of het gebruik van specifieke apparatuur. Voor deze functies is een kantoordagverplichting makkelijker te rechtvaardigen.

• De bedrijfscultuur: Een sterk op samenwerking gebaseerde bedrijfscultuur kan een legitieme reden zijn om kantoordagen te verplichten. Dit draagt bij aan teamgeest, informele communicatie en het opbouwen van relaties.

• De productiviteit: Als de werkgever aantoont dat thuiswerken de productiviteit negatief beïnvloedt, kan dit een argument zijn voor kantoordagen. Dit moet echter wel met concrete feiten en cijfers worden onderbouwd, en niet alleen op vermoedens gebaseerd zijn.

• De beschikbaarheid van faciliteiten: Zorgt de werkgever voor een veilige en ergonomisch verantwoorde werkplek op kantoor? Het is onredelijk om kantoordagen te verplichten als de werkplek ontoereikend is.

• Cao-afspraken: Collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) kunnen specifieke afspraken bevatten over thuiswerken. Deze afspraken hebben voorrang op de algemene regels van het arbeidsrecht.

• Individuele omstandigheden: Persoonlijke omstandigheden van de werknemer, zoals zorgtaken of een beperking, kunnen een rol spelen bij de beoordeling van de redelijkheid en billijkheid. Goede communicatie en eventueel een aangepaste regeling zijn hierbij essentieel.

Het belang van overleg en transparantie:

Ongeacht de reden, goede communicatie en transparantie zijn essentieel. De werkgever dient zijn beslissing goed te motiveren en de werknemer de gelegenheid te geven om zijn/haar standpunt te uiten. Een eenzijdige beslissing om alle thuiswerkmogelijkheden te schrappen, zonder overleg en duidelijke argumentatie, is zeer waarschijnlijk niet redelijk en billijk.

Conclusie:

Een werkgever kan in principe kantoordagen verplichten, maar dit moet wel redelijk en billijk zijn en binnen de wettelijke kaders en eventuele cao-afspraken vallen. Overleg, transparantie en een goede motivering van de beslissing zijn hierbij cruciaal. Bij twijfel is het raadzaam om juridisch advies in te winnen.