Wat is nodig voor een overeenkomst?

De Essentie van een Geldige Overeenkomst: Meer dan een Handtekening

Een overeenkomst, van een simpele koop in de supermarkt tot een complexe zakelijke deal, vormt de basis van talloze transacties. Maar wat maakt een overeenkomst nu eigenlijk juridisch bindend? Het is niet zo simpel als alleen maar een handtekening plaatsen. De geldigheid rust op een aantal essentiële pijlers. Laten we die eens nader bekijken.

De kern van een geldige overeenkomst ligt in de wederzijdse wilsovereenstemming. Dit betekent dat er een aanbod moet zijn van de ene partij (de aanbieder) en een ondubbelzinnige aanvaarding van dat aanbod door de andere partij (de aanvaarder). Deze aanvaarding dient een spiegelbeeld te zijn van het aanbod; elke afwijking, hoe klein ook, kan leiden tot een nieuw aanbod en een nieuwe aanvaarding. Denk bijvoorbeeld aan een aanbod van €100 voor een fiets, waarna de aanvaarding luidt: “Ik neem de fiets voor €90”. Dit is geen aanvaarding, maar een tegenaanbod.

Cruciaal is de intentie tot contractsluiting. Beide partijen moeten de duidelijke bedoeling hebben om juridisch aan de overeenkomst gebonden te worden. Een grapje of een vriendelijk gebaar vormt geen geldige overeenkomst, tenzij dit uitdrukkelijk en onmiskenbaar anders blijkt uit de omstandigheden. Deze intentie moet bovendien wederzijds kenbaar zijn. De partijen moeten elkaars intentie begrijpen en kunnen begrijpen dat er een juridisch bindende overeenkomst tot stand komt. Een stilzwijgende overeenkomst is wel mogelijk, maar vereist dan een duidelijke en ondubbelzinnige uiting van wederzijdse wil.

Naast aanbod en aanvaarding is wederzijds begrip van de inhoud van de overeenkomst essentieel. Beide partijen dienen de bepalingen van de overeenkomst op dezelfde manier te begrijpen. Onenigheid over de betekenis van bepaalde clausules kan leiden tot geschillen en zelfs tot nietigverklaring van de overeenkomst, indien deze onduidelijkheid van fundamenteel belang is. Een duidelijk en eenduidig geformuleerde overeenkomst, eventueel met hulp van een jurist, voorkomt dergelijke problemen.

Tot slot is het van belang dat beide partijen bekwaam zijn om een overeenkomst aan te gaan. Minderjarigen, bijvoorbeeld, zijn in veel gevallen niet bevoegd om bindende overeenkomsten te sluiten zonder toestemming van hun ouders of voogd. Ook personen onder curatele of met een geestelijke stoornis kunnen beperkt zijn in hun contractuele mogelijkheden.

Samengevat: een geldige overeenkomst is meer dan een simpele handtekening. Het vereist een concreet aanbod, een ondubbelzinnige aanvaarding, wederzijdse intentie tot contractsluiting, wederzijds begrip en de bekwaamheid van beide partijen. Alleen dan ontstaat een juridisch bindende overeenkomst die afdwingbaar is voor de rechter. Een heldere en goed geformuleerde overeenkomst is dan ook een investering in rechtszekerheid.