Wie is volgens de Arbowet verantwoordelijk voor de veiligheid?

De Arbowet en de verantwoordelijkheid voor veiligheid: meer dan alleen de werkgever

De Arbowet schrijft voor dat werkgevers de primaire verantwoordelijkheid dragen voor een veilige en gezonde werkomgeving. Dit is echter een vereenvoudigde voorstelling van zaken. Hoewel de werkgever de eindverantwoordelijke is en de wettelijke verplichting draagt, is veiligheid een gedeelde verantwoordelijkheid die zich uitstrekt over alle betrokkenen binnen een organisatie. Laten we dieper ingaan op de verschillende rollen en verantwoordelijkheden.

De werkgever: de spil in het web

De Arbowet plaatst de werkgever stevig in het centrum van de veiligheidszorg. Dit betekent concreet dat de werkgever moet zorgen voor:

• Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E): Een systematische analyse van alle mogelijke gevaren op de werkvloer, met concrete maatregelen om risico’s te beheersen of te elimineren.
• Veilige werkmethoden, materialen en machines: Het aanbieden van geschikte middelen en het zorgen voor de juiste instructies en trainingen.
• Preventieve maatregelen: Het nemen van proactieve stappen om ongevallen en gezondheidsproblemen te voorkomen, zoals het aanbieden van ergonomische werkplekken, het verzorgen van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) en het implementeren van een goede arbobeleidsplan.
• Informatie, instructie en opleiding: Het informeren, instrueren en opleiden van werknemers over de risico’s en de bijbehorende preventieve maatregelen.
• Toezicht en handhaving: Het controleren of de genomen maatregelen effectief zijn en ingrijpen waar nodig. Dit omvat ook het melden van ongevallen en bijna-ongevallen en het uitvoeren van onderzoeken naar de oorzaken.
• Samenwerking met de OR (Ondernemingsraad) of PVT (Personeelsvertegenwoordiging): Het betrekken van de werknemers bij het verbeteren van de arbeidsomstandigheden.

De werknemer: actief meedenken en meedoen

De verantwoordelijkheid ligt niet alleen bij de werkgever. Werknemers hebben ook een belangrijke rol te spelen. Zij dienen:

• Zich te houden aan de instructies en voorschriften: Het correct gebruiken van machines en materialen en het dragen van de voorgeschreven PBM’s.
• Risico’s te melden: Het direct melden van onveilige situaties, gebrekkige materialen of ongezonde werkomstandigheden.
• Actief mee te denken over veiligheid: Het aandragen van suggesties voor verbetering van de arbeidsomstandigheden.
• Zichzelf te beschermen: Het nemen van verantwoordelijkheid voor hun eigen veiligheid en gezondheid binnen de gegeven kaders.

Externe partijen: specialistische expertise

Ook externe partijen kunnen een rol spelen, zoals arbodiensten, bedrijfsartsen en specialisten op het gebied van veiligheid. Zij kunnen de werkgever adviseren en ondersteunen bij het opstellen en uitvoeren van het arbobeleid.

Conclusie:

De Arbowet benadrukt de primaire verantwoordelijkheid van de werkgever, maar veiligheid is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Een veilige en gezonde werkomgeving ontstaat alleen door een constructieve samenwerking tussen werkgever, werknemer en eventueel externe partijen. Een proactieve en open communicatie over veiligheid is hierbij cruciaal. Iedereen draagt zijn steentje bij aan een gezonde en veilige werkplek.