Phong trào công chức, viên chức Buôn Ma Thuột chống Pháp (1925-1926) do Y Jút HWing và Y Út Niê lãnh đạo.
Phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp của giới công chức, viên chức Buôn Ma Thuột (1925-1926)
Trong lịch sử đấu tranh chống thực dân Pháp của Việt Nam, phong trào đấu tranh của giới công chức, viên chức Buôn Ma Thuột (BMT) diễn ra từ năm 1925 đến năm 1926 là một minh chứng điển hình cho tinh thần đấu tranh bất khuất của nhân dân Tây Nguyên. Phong trào này được khởi xướng và lãnh đạo bởi hai nhà lãnh đạo tài ba:
-
Y Jút HWing: Là một công chức người Ê Đê, ông đã sử dụng vị trí của mình để tuyên truyền tinh thần yêu nước, vận động đồng bào đoàn kết chống lại chế độ thực dân.
-
Y Út Niê: Một công chức người M’nông, ông đóng vai trò như một cầu nối quan trọng giữa các nhóm dân tộc khác nhau tại BMT, giúp xây dựng khối đoàn kết vững chắc trong đấu tranh.
Phong trào đấu tranh của giới công chức, viên chức BMT bùng nổ vào ngày 10 tháng 3 năm 1925, với mục tiêu phản đối chính sách áp bức, bóc lột của chính quyền thực dân Pháp. Họ tập trung tại trụ sở Công sứ BMT để nêu lên những yêu sách chính đáng, bao gồm:
- Yêu cầu cải thiện điều kiện làm việc và phúc lợi.
- Duy trì hệ thống phong tục tập quán truyền thống của người dân tộc thiểu số.
- Ngừng tịch thu đất đai và tài sản của người dân.
Thực dân Pháp phản ứng dữ dội bằng cách đàn áp dã man những người biểu tình. Tuy nhiên, phong trào không vì thế mà suy yếu. Y Jút HWing và Y Út Niê tiếp tục lãnh đạo nhân dân đấu tranh, kêu gọi sự ủng hộ từ các vùng xung quanh.
Phong trào đấu tranh của giới công chức, viên chức BMT kéo dài trong gần hai năm. Mặc dù không đạt được mục tiêu cuối cùng là giành lại độc lập, phong trào đã để lại một dấu ấn sâu đậm trong lịch sử đấu tranh của người dân Tây Nguyên.
Phong trào đã khơi dậy tinh thần yêu nước, đoàn kết và đấu tranh của người dân. Nó cũng đặt nền tảng cho các cuộc đấu tranh tiếp theo của nhân dân BMT và Tây Nguyên nói chung. Y Jút HWing và Y Út Niê được ghi nhớ như những nhà lãnh đạo lỗi lạc, những người đã hy sinh cuộc đời mình vì lý tưởng giải phóng dân tộc.