Du Lịch Phong Nha Phong Nha Kẻ Bàng Bài giới thiệu về Vườn quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng

Bài giới thiệu về Vườn quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng

Nếu bạn là người đam mê khám phá và yêu thiên nhiên, đừng bỏ lỡ cơ hội đặt chân đến vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng! Với tư cách là một người đã gắn bó nhiều năm với du lịch Phong Nha, tôi tin rằng nơi đây không chỉ là một điểm đến, mà còn là một hành trình trải nghiệm đầy cảm xúc và những điều bất ngờ.

Du khách cần hỗ trợ tư vấn liên hệ số điện thoại: 0966.196.012 (Ms Thắm)

1. Phong Nha – Kẻ Bàng ở đâu?

Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng tọa lạc ở phía Bắc dãy núi Trường Sơn hùng vĩ, trong lòng các xã Tân Trạch, Thượng Trạch, Phúc Trạch, Xuân Trạch và thị trấn Phong Nha thuộc huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, sau sáp nhập thành các xã Thượng Trạch, xã Phong Nha, tỉnh Quảng Trị. Nơi đây cách thành phố Đồng Hới khoảng 50km về phía Tây Bắc và khoảng 500km về phía Nam thủ đô Hà Nội. Đặc biệt, Phong Nha – Kẻ Bàng còn tiếp giáp với khu bảo tồn thiên nhiên Hin Namno của Lào về phía Tây, tạo nên một dải xanh liên tục, một vùng di sản xuyên biên giới đầy tiềm năng.

2. Khí hậu của Phong Nha – Kẻ Bàng

Khí hậu ở Phong Nha – Kẻ Bàng mang đậm đặc trưng của vùng nhiệt đới gió mùa: nóng và ẩm. Nhiệt độ trung bình quanh năm dao động từ 20 – 24 độ C, khá dễ chịu. Mùa hè, từ tháng 6 đến tháng 8, nhiệt độ có thể chạm ngưỡng 28 độ C, nhưng khi bạn bước chân vào lòng những hang động mát lạnh hay len lỏi dưới tán rừng già, cái nóng dường như tan biến. Mùa đông, từ tháng 12 đến tháng 2, nhiệt độ trung bình khoảng 18 độ C, mang theo chút se lạnh đặc trưng của núi rừng. Lượng mưa ở đây khá lớn, trung bình 2.000–2.500 mm mỗi năm, tập trung nhiều nhất từ tháng 7 đến tháng 12.

Điều này tạo điều kiện lý tưởng cho sự phát triển của một hệ sinh thái vô cùng phong phú. Đây là ngôi nhà chung của hàng trăm loài động, thực vật quý hiếm, nhiều loài có tên trong Sách Đỏ Việt Nam và thế giới. Khi bước chân vào khu rừng nguyên sinh tại đây, bạn sẽ cảm nhận được sự sống mãnh liệt, từ tiếng chim hót líu lo đến những tán cây cổ thụ vươn mình sừng sững. Đối với các nhà khoa học, đây là một phòng thí nghiệm tự nhiên khổng lồ, còn với du khách, đây là nguồn cảm hứng bất tận cho những chuyến phiêu lưu khám phá.

3. Giải Mã Tên Gọi Phong Nha – Kẻ Bàng

Bạn có bao giờ tự hỏi, tại sao vùng đất này lại mang cái tên Phong Nha – Kẻ Bàng không? Cá nhân tôi rất thích tìm hiểu về những câu chuyện đằng sau các địa danh, và cái tên này cũng vậy, nó gói ghém nhiều điều thú vị lắm!

Tên gọi Vườn Quốc gia này là sự kết hợp của hai thành phần: Động Phong Nha và khu vực Rừng núi đá vôi Kẻ Bàng. Có nhiều giả thuyết về nguồn gốc tên gọi, mỗi giả thuyết lại mang một nét duyên riêng:

• “Gió luồn qua kẽ răng”: Giả thuyết này có lẽ là phổ biến nhất và cũng gợi hình nhất. Người ta kể rằng, bên trong động Phong Nha có rất nhiều măng đá lớn với hình thù giống hệt những chiếc răng khổng lồ. Cửa hang lại rộng lớn, tạo điều kiện cho gió lùa vào mát lạnh, tạo nên một cảm giác vừa hùng vĩ vừa có chút kỳ bí.
• “Núi xếp thành hàng”: Theo học giả Lê Quý Đôn, “Phong Nha” trong tiếng Hán có nghĩa là “núi xếp thành hàng”. Điều này xuất phát từ hình ảnh những ngọn núi đá vôi trùng điệp, xếp thành từng dãy đều đặn, tựa như các quan đứng thành hàng trên sân chầu. Một hình ảnh thật thơ mộng và trang trọng phải không?
• Kẻ Bàng: “Kẻ Bàng” vốn là tên một làng miền núi cổ xưa (nay là thị trấn Phong Nha). Ngày trước, nhiều làng cổ ở Việt Nam thường có tiền tố “kẻ” hoặc “cổ” (như Kẻ Sót, Cổ Giang…). Dần dần, người dân địa phương dùng tên này để gọi chung cho cả vùng núi.

Bên cạnh đó, Động Phong Nha còn có những tên gọi khác như Động Thầy Tiên, Núi Thầy, Động Troóc hay Hang Trùa (Hang Chùa). Mỗi tên gọi lại gắn liền với một truyền thuyết, một câu chuyện dân gian, khiến cho Phong Nha – Kẻ Bàng càng trở nên huyền bí và cuốn hút hơn trong mắt du khách.

4. Lịch sử hình thành vườn quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng

Lịch sử hình thành Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng không chỉ là những mốc thời gian hay con số khô khan, mà là một minh chứng sống động cho nỗ lực không ngừng nghỉ, cho tầm nhìn xa trông rộng và tinh thần trách nhiệm của con người trong việc bảo vệ những giá trị vô giá mà thiên nhiên ban tặng.

Hãy cùng tôi điểm lại hành trình đầy ý nghĩa này:

• 1986: Tiền thân của Vườn Quốc gia là Khu rừng đặc dụng Phong Nha, được thành lập với mục đích bảo tồn hệ sinh thái rừng nguyên sinh trên núi đá vôi. Đây là bước đi đầu tiên, đặt nền móng cho những nỗ lực bảo tồn sau này.
• 1993: Khu rừng đặc dụng được nâng cấp thành Khu bảo tồn thiên nhiên Phong Nha, với diện tích được mở rộng, thể hiện sự quan tâm ngày càng tăng của chính quyền địa phương đối với công tác bảo tồn.
• 1999: Một dự án lớn được đề xuất, với ý tưởng mở rộng khu vực bảo tồn bao gồm cả vùng núi đá vôi Kẻ Bàng, và quan trọng hơn, nâng hạng quản lý lên thành Vườn Quốc gia.
• 2001: Quyết định lịch sử! Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng chính thức được thành lập theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, với tổng diện tích lên đến 85.754 ha. Đây là một dấu mốc quan trọng, khẳng định vị thế và tầm quan trọng của khu vực này.
• 2003: Niềm tự hào vỡ òa! Tại Paris, Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng chính thức được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới với tiêu chí về địa chất và địa mạo nổi bật toàn cầu. Lúc đó, tôi vẫn nhớ cảm giác phấn khích và tự hào tột độ, khi báu vật của quê hương mình được cả thế giới công nhận.
• 2009: Được công nhận là Di tích Quốc gia đặc biệt.
• 2013: Diện tích Vườn Quốc gia tiếp tục được mở rộng lên 123.326 ha, cho thấy sự nhận thức ngày càng sâu sắc về giá trị và nhu cầu bảo vệ toàn diện hệ sinh thái.
• 2015: Một lần nữa, Phong Nha – Kẻ Bàng lại làm nên lịch sử! Tại kỳ họp ở Đức, UNESCO đã lần thứ hai ghi danh Vườn Quốc gia vào Danh sách Di sản thế giới với hai tiêu chí mới: đại diện cho các tiến trình sinh thái trong sự tiến hóa và phát triển của các hệ sinh thái trên cạn (tiêu chí ix), và sở hữu môi trường sống tự nhiên có ý nghĩa nhất đối với việc bảo tồn đa dạng sinh học (tiêu chí x).

Mỗi lần nhắc đến những danh hiệu này, tôi lại cảm thấy một niềm tự hào rất lớn. Đây không chỉ là những “tấm bằng khen”, mà là sự công nhận cho những nỗ lực bảo tồn không ngừng nghỉ, để giữ gìn một báu vật thiên nhiên vô giá cho thế hệ hôm nay và mai sau. Phong Nha – Kẻ Bàng không chỉ là một danh lam thắng cảnh, mà còn là một câu chuyện dài về sự bảo vệ, về tinh thần trách nhiệm của con người trước vẻ đẹp vĩ đại của tự nhiên.

5. Bảo tàng địa chất sống động của Trái Đất

Nếu bạn hỏi tôi, Phong Nha – Kẻ Bàng có gì đặc biệt nhất? Tôi sẽ không ngần ngại mà trả lời ngay: đó là một bảo tàng địa chất khổng lồ, sống động đến không ngờ. Hãy thử hình dung mà xem, dưới những dãy núi đá vôi hùng vĩ kia là cả một câu chuyện lịch sử kéo dài hơn 400 triệu năm của Trái Đất. Từ những loại đá đa dạng như sa thạch, thạch anh, đến đá vôi chứa silic, đá mac-nơ… tất cả đều kể lại quá trình kiến tạo, những biến động địa chất không ngừng nghỉ đã tạo nên một cảnh quan độc đáo, không nơi nào có được.

Tôi nhớ có lần dẫn một đoàn khách là các nhà địa chất học, họ đã phải trầm trồ trước sự phức tạp của cấu trúc địa lý nơi đây. Từng phiến đá, từng vết đứt gãy đều chứa đựng những bằng chứng về các pha chuyển động của vỏ Trái Đất, từ đó hình thành nên những dãy núi trùng điệp và các bồn trầm tích sâu thẳm. Đứng giữa không gian ấy, bạn sẽ cảm thấy mình thật nhỏ bé, nhưng đồng thời lại được kết nối với một dòng chảy lịch sử vĩ đại của hành tinh.

Điểm đặc biệt nhất, và cũng là điều khiến tôi mê mẩn nhất, chính là hệ thống sông ngầm và hang động trong lòng núi đá vôi. Tôi đã từng trải nghiệm cảm giác đi thuyền trên sông Son, rồi len lỏi vào sâu trong lòng động Phong Nha, và thật sự choáng ngợp trước vẻ đẹp kỳ ảo của những khối thạch nhũ, măng đá được tạo tác qua hàng triệu năm. Đó không chỉ là sự kỳ vĩ của tự nhiên mà còn là một minh chứng sống động cho quá trình bào mòn, kiến tạo không ngừng nghỉ của nước và đá.

6.Hệ thống hang động kỳ vĩ

Khi nói đến Phong Nha – Kẻ Bàng, không thể không nhắc đến hệ thống hang động đã làm nên tên tuổi của nơi này. Với hơn 400 hang lớn nhỏ, nơi đây thực sự là “Vương quốc hang động” của thế giới. Mỗi hang động là một câu chuyện riêng, một vẻ đẹp riêng, một sự bí ẩn mời gọi bạn khám phá.

Tôi đã có cơ hội được đặt chân vào nhiều hang động ở đây. Cảm giác khi bước vào lòng hang, bạn sẽ như lạc vào một thế giới khác, với những khối thạch nhũ lấp lánh như pha lê, những dòng sông ngầm êm đềm chảy qua, và những khối đá được thiên nhiên chạm khắc tinh xảo.

Hệ thống hang động ở Phong Nha – Kẻ Bàng được đánh giá là một trong những cảnh quan đẹp nhất thế giới với nhiều kỷ lục: sông ngầm đẹp nhất, cửa hang cao và rộng nhất, bãi cát và bãi đá ngầm đẹp nhất, hồ nước ngầm đẹp nhất, hang khô rộng và đẹp nhất, hệ thống thạch nhũ kỳ ảo và tráng lệ nhất, và là hang nước dài nhất. Mỗi đặc điểm này đều khiến tôi, một người làm du lịch ở đây, luôn tự hào khi giới thiệu đến du khách.

Đến nay, hơn 70km hang động đã được Đoàn khảo sát Hoàng gia Anh phối hợp với Khoa Địa lý Đại học Quốc gia Hà Nội khảo sát kỹ lưỡng. Con số này không chỉ cho thấy sự rộng lớn của hệ thống hang động, mà còn chứng minh giá trị khoa học và tiềm năng du lịch vô cùng to lớn của Phong Nha – Kẻ Bàng.

Các hang động này có thể chia thành ba hệ thống chính: hệ thống động Phong Nha; hệ thống hang Vòm và hệ thống hang Rục Mòn.

6.1 Hệ thống động Phong Nha

Hệ thống động Phong Nha có tổng chiều dài trên 45km bắt nguồn từ phía nam của vùng núi đá vôi Kẻ Bàng. Cửa chính của hệ thống động này là động Khe Ry và Hang En nằm ở độ cao khoảng 300m so với mặt nước biển; cuối cùng là Động Phong Nha với tổng chiều dài khoảng gần 45 km. Các hang trong hệ thống này phân bổ theo dạng cành cây chạy theo hướng đông bắc – tây nam. Bao Gồm:

• Hang Tối: nằm trên thượng lưu sông Son. Hang này có chiều dài 5.258 m và cao 83 m,dài 736 m.
• Hang Trạ Ang: dài 667m và cao 15 m. chiều rộng trung bình từ 40 – 50m; trước cửa hang có bãi cát tự nhiên rất đẹp
• Hang Thung: có sông ngầm dài 3351 m.
• Hang Én: dài 1645 m và cao 78,6 m, có bãi cát bên trong, là nơi sinh sống của én.
• Hang Khe Tiên: tọa lạc phía nam Phong Nha, dài 520 m.
• Hang Khe Ry: tọa lạc ở phía nam Phong Nha.
• Hang Khe Thi.
• Động Phong Nha được mệnh danh là Đệ Nhất Động có hệ thống sông ngầm dài nhất thế giới.
• Hang sơn Đoòng là hang động tự nhiên lớn nhất thế giới.

6.2 Hệ thống hang Vòm

Hệ thống hang Vòm có tổng chiều dài trên 30km bắt nguồn từ hang Rục Cà Roòng, nằm ở độ cao 360m so với mặt nước biển và kết thúc là hang Vòm. Hệ thống hang Vòm nằm trên trục có hướng chung là nam – bắc. Sông Rục Cà Roòng lúc ẩn mình trong núi đá; lúc lại xuất hiện trên những thung lũng hẹp và sâu; cuối cùng đổ ra sông Chày ở cửa hang Vòm. Bao gồm:

• Hang Vòm: dài 15,05 km và cao 145 m có nhiều thạch nhũ và măng đá đẹp.
• Hang Đai Cáo: dài 1645 m và cao 28 m.
• Hang Duột: dài 3,927 m và cao 45 m, có bãi cát mịn.
• Hang Cá: dài 1.500 m cao 62 m.
• Hang Hổ: dài 1.616 m và cao 46 m
• Hang Over: dài 3.244 m và cao 103 vời chiều rộng trong khoảng 30–50 m.
• Hang Pygmy: dài 845 m.
• Hang Rục Caroòng: nơi sinh sống của người thiểu số Arem. Họ sống trong hang động và săn bắn hái lượm tự nhiên.

6.3 Hệ thống hang Rục Mòn

Hệ thống hang Rục Mòn nằm ở địa phận huyện Minh Hóa cũng là một trong những hang động lớn nhưng chưa được khai thác nhiều. Hang Rục Mòn có chiều dài 2863m; có độ sâu vòm 49m; trong hang có sông ngầm chảy qua; nhiều nhũ đá được đánh giá rất đẹp và hoang sơ.

6.4 Giới thiệu về một số hang động tiêu biểu:

Động Phong Nha

Động Phong Nha (Động nước) là danh thắng tiêu biểu nhất của hệ thống hang động thuộc quần thể danh thắng Phong Nha-Kẻ Bàng. Tổng chiều  dài 7.729 mét, có 14 hang; có dòng sông ngầm dài 13.969 mét lung linh kỳ ảo và rực rỡ nhất. Cửa động cao khoảng 10 mét, rộng 25 mét. Từ phía trên, nhũ đá nhỏ xuống trông như những giọt sương khổng lồ đang tan chảy…

Các thạch nhũ trong động Phong Nha trải qua hàng triệu năm kiến tạo từ đá vôi dạng karst; bị nước mưa thẩm thấu; hoà tan và chảy xuống từ nóc hang tạo thành những nhũ đá vô cùng lạ mắt như sư tử; ngai vàng, Đức Phật… Nước mưa tiếp tục rơi xuống đáy hang, kết canxi tạo ra măng đá. Những phiến đá; măng đá; nhũ đá; sông ngầm muôn hình muôn vẻ lung linh kỳ vĩ. Tôi tin rằng, Phong Nha không chỉ là nơi hội tụ vẻ đẹp hoàn mỹ của thiên nhiên mà còn là nơi để trí tưởng tượng của bạn bay bổng nhất.

Động Tiên Sơn

Bên cạnh đó là Động Tiên Sơn ( Động khô) nằm ở độ cao 200m trên vách núi. Đặt chân vào đây, bạn sẽ cảm nhận được sự khác biệt rõ rệt. Dòng sông ngầm ngày xưa đã cạn, để lại những vòm đá trắng muốt và cột đá xanh ngọc bích lấp lánh. Vô số nhũ đá bên trong hang động mang những hình thù độc đáo, màu sắc huyền ảo, khiến tôi có cảm giác như đang lạc vào một cung điện đá đầy mê hoặc.

Hang Tối

Hang Tối mang một vẻ đẹp rất riêng, vừa có nét của hang nước, vừa có nét của hang khô. Điều đặc biệt nhất ở đây chính là cái tên “Hang Tối” mà đoàn thám hiểm Hoàng gia Anh đã đặt. Khi bước vào, ánh sáng trong hang như đặc quánh lại, tạo cảm giác bạn có thể chạm tay vào bóng tối.

Dù thạch nhũ ở đây không lộng lẫy như các hang động khác, nhưng chúng lại là mẫu chuẩn của thạch nhũ hóa thạch hàng trăm triệu năm tuổi. Nhờ những hóa thạch này, các nhà khoa học đã khám phá ra rằng khối núi đá vôi Kẻ Bàng có nguồn gốc từ đại dương cổ đại – một thông tin mà tôi luôn thấy vô cùng thú vị mỗi khi kể cho du khách. Những vận động kiến tạo của vỏ trái đất đã nâng đáy biển lên; hàng tỷ tỷ loài nhuyễn thể có vỏ chết đi tạo ra khối núi đá vôi trở thành di sản thiên nhiên thế giới hôm nay. Hang Tối còn là nơi cung cấp mẫu chuẩn nhất về loài cua hoàn toàn mới trên thế giới mà mẫu của nó hiện đang được trưng bày ở Bảo tàng Lịch sử tự nhiên Singapore.

Động Thiên Đường

Động Thiên Đường được được Hiệp hội hang động Hoàng gia Anh đánh giá là hang động khô dài nhất Châu Á; một trong những hang động kỳ vĩ nhất mà đoàn từng khảo sát nhiều hang động trên thế giới. Động Thiên đường có cấu trúc kỳ vĩ; tráng lệ và huyền ảo khiến những người khám phá hang động liên tưởng về một thiên cung nơi trần thế (vì vậy mà động được đặt tên là Thiên đường).

Tôi đã từng dẫn rất nhiều đoàn khách đi  tour Phong Nha vào Động Thiên Đường, và ánh mắt ngỡ ngàng, trầm trồ của họ luôn là điều khiến tôi hạnh phúc nhất. Từng khối thạch nhũ, măng đá lung linh dưới ánh đèn, tạo nên một bức tranh hoàn mỹ đến khó tin.

Hang Sơn Đoòng

Không thể không nhắc đến Hang Sơn Đoòng – hang động lớn nhất thế giới. Nghe tên thôi đã thấy sự vĩ đại rồi, và thực tế còn vượt xa mọi tưởng tượng. Khoang lớn nhất của Sơn Đoòng dài hơn 5km, cao 200m và rộng 150m – bạn có hình dung được không? Nó lớn gấp 4-5 lần Động Phong Nha và hơn cả Động Thiên Đường!

Điều khiến Sơn Đoòng trở nên đặc biệt hơn cả là sự xuất hiện của cả một khu rừng nguyên sinh đang phát triển ngay trong lòng hang. Đây là một điều mà các nhà khoa học trên thế giới cũng phải kinh ngạc. Sơn Đoòng không chỉ là một hang động, nó là một hệ sinh thái thu nhỏ, một bức tranh “hoành tráng, đẹp đến mức kinh ngạc” mà tôi tin rằng ai có cơ hội trải nghiệm sẽ không bao giờ quên.

Với tôi, mỗi lần bước chân vào một hang động ở Phong Nha, tôi đều cảm thấy như lạc vào một thế giới khác, một thế giới được kiến tạo bởi hàng triệu năm, đầy huyền bí và diệu kỳ. Ánh sáng lờ mờ, tiếng nước nhỏ giọt, những khối thạch nhũ lấp lánh… tất cả tạo nên một trải nghiệm khó quên.

7. Hệ thống sông ngòi và đỉnh núi

Không chỉ có hang động, Phong Nha – Kẻ Bàng còn sở hữu một hệ thống sông ngòi và đỉnh núi hùng vĩ, góp phần tạo nên bức tranh thiên nhiên tuyệt mỹ.

Hệ thống sông ngòi trong khu vực Phong Nha – Kẻ Bàng vô cùng phức tạp, với những con sông ngầm dài nhất thế giới. Ba con sông chính là sông Troóc, sông Chày, và sông Son với dòng nước trong xanh chảy giữa những dãy núi đá vôi trùng điệp, tạo nên một khung cảnh thơ mộng như bức tranh thủy mặc. Tôi thường khuyên du khách nên thử chèo thuyền trên sông Son, để cảm nhận sự bình yên và vẻ đẹp mộc mạc của cảnh quan nơi đây.

Bên cạnh đó, Phong Nha – Kẻ Bàng còn có hàng chục con suối và thác nước đẹp mắt như Thác Gió, Thác Mệ Loan, Suối Nước Moọc phun lên từ chân núi đá vôi, Suối Trạ Ang… Những nơi này không chỉ mang đến cảnh đẹp mà còn là điểm lý tưởng để bạn hòa mình vào thiên nhiên, tha hồ thả dáng chụp ảnh sống ảo, tắm mát giải nhiệt mùa hè oi bức.

Với hàng chục đỉnh núi cao trên 1.000 mét, hiểm trở và chưa từng có dấu chân người, Phong Nha – Kẻ Bàng còn là điểm đến hấp dẫn cho những ai đam mê leo núi và thám hiểm. Những đỉnh như Co Rilata cao 1.128 mét hay Co Preu cao 1.213 mét luôn là thử thách thú vị. Xen kẽ giữa những đỉnh núi hùng vĩ là những thung lũng xanh mướt, rất phù hợp cho du lịch sinh thái.

8. Đa dạng sinh học

Trong Vườn Quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng còn tồn tại một khu rừng nhiệt đới nguyên sinh ít bị tác động và có tính đa dạng sinh học cao. Được bảo vệ rất nghiêm ngặt.

Hệ sinh thái rừng nhiệt đới trên núi đá vôi điển hình

Vườn Quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng có 15 kiểu sinh cảnh rộng lớn với 10 kiểu thảm thực vật quan trọng.

Rừng kín thường xanh che phủ 93,57% diện tích. Trong đó, 83,74% diện tích VQG là hệ sinh thái rừng nhiệt đới trên núi đá vôi điển hình hiếm có còn sót lại và hầu hết chưa bị tác động.

Tại vùng này theo số liệu điều tra; bước đầu có nhiều loài thực vật đặc hữu của rừng núi đá vôi như Chò đãi; Chò nước; Trầm hương; Nghiến; Sắng; Ba kích và Sao… Phong Nha – Kẻ Bàng ghi nhận sự có mặt của 2.951 loài thực vật thuộc 1.006 chi, 198 họ, 62 bộ, 11 lớp, 6 ngành.

Trong đó có 112 loài được ghi trong Sách đỏ Việt Nam; 39 loài có tên trong Nghị định 32-2006/NĐ-CP, 121 loài được ghi trong Sách đỏ IUCN; 01 loài có tên trong các phụ lục CITES. Sự đa dạng về hệ thực vật ở Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng bao gồm cả đa dạng về thành phần loài; về nguồn gen và tài nguyên thực vật.

Gần đây; các nhà khoa học phát hiện thêm nhiều loài thực vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng cao ngoài tự nhiên như Bách xanh đá; Lan hài đốm; Lan hài xanh; Lan hài xoắn và nhiều thực vật quý hiếm khác cũng được ghi nhận.

Ngôi nhà cung nhiều loại động vật quý hiếm

Vườn Quốc Gia Phong Nha Kẻ Bàng còn là nơi sinh sống của 1.394 loài động vật thuộc 835 giống; 289 họ; 66 bộ; 12 lớp, 4 ngành. Trong đó; có 110 loài được ghi trong Sách đỏ IUCN; 83 loài có trong Sách đỏ Việt Nam.

Sự đa dạng về hệ động vật ở Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng bao gồm cả nhóm động vật có xương sống (thể hiện ở đa dạng nhóm thú; nhóm chim; nhóm lưỡng cư – bò sát; nhóm cá) và cả nhóm động vật không xương sống (chân khớp; giun dẹp; thân mềm).

Trong khoảng gần 20 năm qua; 38 loài mới cho khoa học đã lần lượt được ghi nhận và công bố trên toàn thế giới. Trong đó có 02 loài chim, 03 loài ếch nhái, 18 loài bò sát, 06 loài nhện, 09 loài cá.

Năm 1996, ở đây có loài cá mới phát hiện ở Việt Nam; đặc biệt năm 2012, các nhà khoa học ghi nhận mẫu Chuột đá Trường Sơn (Laonastes aenigmamus) thuộc giống Laonestes tại khu vực mở rộng thuộc Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng – đây là một đại diện sống duy nhất của họ thú cổ (Diatomyidae) được xem là đã tuyệt chủng cách đây 11 triệu năm.

Đây là loài mới phát hiện tại VQG Phong Nha – Kẻ Bàng và là loài mới bổ sung vào danh lục thú Việt Nam.

Việc phát hiện loài Chuột đá Trường Sơn là một trong các ghi nhận quan trọng về đa dạng sinh học của VQG và của thế giới. Khẳng định nhóm động vật này không chỉ sinh sống giới hạn ở Lào mà còn cả ở Việt Nam.

Rừng trên núi đá vôi là nơi phân bố nhiều loài Linh trưởng nhất Việt Nam; gồm 10 loài được ghi nhận; chiếm khoảng 50% tổng số loài thuộc bộ Linh trưởng ở Việt Nam; 7 loài Linh trưởng thuộc bộ Linh trưởng được liệt kê vào Sách Đỏ Việt Nam; 7 loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam; đặc biệt là voọc Hà Tĩnh; sao la; mang.

So với các khu bảo tồn và vườn quốc gia khác ở Việt Nam thì độ phong phú của các loài động vật ở Phong Nha-Kẻ Bàng còn khá cao.

Các loài quý hiếm; đặc biệt Linh trưởng có số lượng cao nhất trong nước. Vì thế; nơi đây được đánh giá là có hệ tự nhiên đa dạng nhất trong tất cả các vườn quốc gia và khu dự trữ sinh quyển quốc gia trên thế giới

Đặc biệt trong các hang động của vườn quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng có các loài động vật kỳ lạ; rất nhiều loài động vật sinh sống bên trong động mà không cần ánh sáng như cá; tôm; bò cạp không mắt…

9. Giá trị khảo cổ, lịch sử, văn hóa của Phong Kẻ Bàng

Ngoài sinh cảnh thảm thực vật và động vật hoang dã, Khu Phong Nha-Kẻ Bàng còn là nơi đã từng tồn tại và đang hiện diện cả một hệ di tích lịch sử văn hoá có giá trị cho nhiều thời đại như: các di tích khảo cổ học thời tiền sử; văn hoá Chămpa và Việt cổ; di tích căn cứ kháng chiến chống Pháp của vua Hàm Nghi cuối thế kỷ XIX tại núi Ma Rai.

Những địa danh nổi tiếng trên đường mòn Hồ Chí Minh như bến phà Xuân Sơn; bến phà Nguyễn văn Trỗi; Ngầm Trạ Ang; Hang Tám Cô; Hang Y Tá trên đường 20 Quyết Thắng… đã đi vào huyền thoại gắn liền với những chiến công hiển hách và sự hy sinh cao cả của dân tộc Việt Nam trong chiến tranh giành độc lập và thống nhất Tổ quốc. Mỗi lần kể cho du khách nghe về những câu chuyện này, tôi luôn thấy lòng mình bùng cháy một niềm tự hào khôn tả. Đó không chỉ là lịch sử, đó là một phần máu thịt của Phong Nha, là linh hồn của những người đã ngã xuống vì độc lập, tự do.

10. Sắc màu văn hóa của cộng đồng dân tộc bản địa

Điều làm nên sự khác biệt của Phong Nha – Kẻ Bàng không chỉ là vẻ đẹp tự nhiên hay giá trị lịch sử, mà còn là sự đa dạng văn hóa của các dân tộc sinh sống trong vùng đệm. Hơn 47.000 người, chủ yếu là người Kinh, nhưng xen kẽ đó là sự hiện diện của hai dân tộc thiểu số đặc sắc: Bru – Vân Kiều và Chứt.

Tôi đã có nhiều dịp được đặt chân đến những bản làng sâu trong lõi Vườn Quốc gia như bản Đoòng của đồng bào Bru-Vân Kiều. Được hòa mình vào cuộc sống của họ, tôi nhận ra rằng họ vẫn giữ được rất nhiều nét văn hóa nguyên thủy, độc đáo. Mỗi tộc người, dù là người Bru – Vân Kiều với các nhóm tộc Vân Kiều, Trì, Khùa, Ma Coong, hay người Chứt với các nhóm Sách, Mày, Rục, A Rem, Mã Liềng, đều có những phong tục tập quán riêng biệt, tạo nên một bức tranh văn hóa đầy màu sắc.

Bạn có biết về Lễ hội Đập trống của người Ma Coong không? Đó là một lễ hội đầy tính nguyên sơ, gắn liền với tín ngưỡng phồn thực và cầu mưa thuận gió hòa. Hay như hát Tuồng bội của người Kinh ở Khương Hà – một loại hình nghệ thuật truyền thống đã được gìn giữ qua bao thế hệ. Những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể này không chỉ là đối tượng nghiên cứu quý giá của các nhà khoa học mà còn là điểm nhấn hấp dẫn cho du khách muốn tìm hiểu về văn hóa dân tộc ít người, khám phá một khía cạnh rất khác của Phong Nha. Tôi tin rằng, khi bạn đến đây và được trải nghiệm những nét văn hóa này, bạn sẽ cảm thấy như được trở về với cội nguồn, được sống chậm lại và cảm nhận sâu sắc hơn về giá trị của cuộc sống.

11. Điểm du lịch hấp dẫn và phát triển kinh tế

Kể từ khi được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới, Phong Nha – Kẻ Bàng đã thực sự “lột xác” và trở thành một điểm đến được yêu thích của du khách. Với tư cách là một người làm du lịch, tôi rất vui khi thấy lượng khách đặt tour Quảng Bình ngày càng đông, với đủ loại hình dịch vụ, từ khám phá hang động mạo hiểm đến những trải nghiệm văn hóa độc đáo. Tạo công ăn việc làm, thu nhập ổn định cho người dân địa phương từ hướng dẫn viên, lái xe, ăn uống, lưu trú homestay… đóng góp đáng kể ngân sách cho đất nước.

Bạn có thể thử thách bản thân với những chuyến thám hiểm hang động, chèo thuyền SUP trên sông Son thơ mộng, cắm trại giữa rừng nguyên sinh hoang sơ, hay thậm chí là đu dây zipline mạo hiểm. Đối với những người yêu thích lịch sử, việc dâng hương thăm lại chiến trường xưa, tìm hiểu phong tục tập quán của người dân địa phương sẽ là những trải nghiệm khó quên. Tôi tin rằng, Phong Nha không chỉ là một điểm đến du lịch, mà còn là một hành trình khám phá bản thân, kết nối với thiên nhiên và lịch sử

Cùng với Thánh địa Mỹ Sơn; Phố cổ Hội An; Cố đô Huế; Di sản Thiên nhiên Thế giới Phong Nha-Kẻ Bàng, tuyến du lịch Miền Trung độc đáo “Con đường Di sản Miền Trung” hình thành và lan rộng; tạo nên sức hấp dẫn đối với khách trong nước và quốc tế.

Thông tin tham khảo thêm

• Giá vé tham quan vườn quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng
• Tour Phong Nha Kẻ Bàng hàng ngày

Vậy bạn còn chần chừ gì nữa mà không đặt chân đến Phong Nha – Kẻ Bàng, để tự mình trải nghiệm và cảm nhận những giá trị vượt thời gian mà vùng đất này mang lại? Tôi tin rằng bạn sẽ có những kỷ niệm thật đáng nhớ tại đây!