Blood gas เจาะตรงไหน

เจาะเลือดหาแก๊สในเลือด: ตำแหน่งที่ใช่ ความแม่นยำที่ต้องการ

การตรวจวัดแก๊สในเลือดแดง (Arterial Blood Gas, ABG) เป็นหัตถการสำคัญทางการแพทย์ที่ช่วยให้แพทย์ประเมินสภาวะการทำงานของปอดและระบบไหลเวียนโลหิตได้อย่างแม่นยำ การตรวจนี้จะให้ข้อมูลเกี่ยวกับระดับออกซิเจน, คาร์บอนไดออกไซด์, และความเป็นกรด-ด่างในเลือด ซึ่งเป็นข้อมูลที่จำเป็นสำหรับการวินิจฉัยและการรักษาภาวะต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินหายใจและระบบไหลเวียนโลหิต เช่น ภาวะหายใจล้มเหลว, โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD), และภาวะไตวาย

ไม่ใช่แค่เรื่องแทง: ศิลปะแห่งการเลือกตำแหน่ง

แม้ว่าการเจาะเลือดเพื่อตรวจ ABG จะดูเหมือนเป็นขั้นตอนง่ายๆ แต่การเลือกตำแหน่งที่เหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อความสำเร็จและความปลอดภัยของผู้ป่วย ตำแหน่งที่แพทย์นิยมใช้และแต่ละตำแหน่งมีข้อดีข้อเสียอย่างไรบ้าง?

• Radial artery (หลอดเลือดแดงเรเดียล) บริเวณข้อมือ: นี่เป็นตำแหน่งที่ นิยมมากที่สุด ด้วยเหตุผลหลายประการ:
  • Collateral circulation: หลอดเลือดแดงเรเดียลมีเส้นเลือดสำรองที่เรียกว่า Ulnar artery ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงหากเกิดความเสียหายต่อ Radial artery
  • เข้าถึงง่าย: ตำแหน่งนี้ค่อนข้างตื้นและจับคลำได้ง่าย ทำให้การเจาะง่ายขึ้น
  • ความเจ็บปวดน้อย: ผู้ป่วยมักรู้สึกเจ็บปวดน้อยกว่าเมื่อเทียบกับการเจาะตำแหน่งอื่นๆ
• Brachial artery (หลอดเลือดแดงเบรเคียล) บริเวณข้อพับแขน: ตำแหน่งนี้เป็นทางเลือกที่สอง เมื่อการเจาะที่ Radial artery ไม่สำเร็จหรือไม่สามารถทำได้เนื่องจากเหตุผลทางการแพทย์
  • ขนาดใหญ่: Brachial artery มีขนาดใหญ่กว่า Radial artery ทำให้การเจาะง่ายขึ้นในผู้ป่วยบางราย
  • ความเสี่ยงสูงกว่า: อย่างไรก็ตาม ตำแหน่งนี้มีความเสี่ยงสูงกว่าเนื่องจากไม่มีเส้นเลือดสำรองที่แข็งแรงเท่า Radial artery และอยู่ใกล้กับเส้นประสาทมากขึ้น การบาดเจ็บที่เส้นประสาทอาจเกิดขึ้นได้
• Femoral artery (หลอดเลือดแดงฟีเมอรัล) บริเวณขาหนีบ: ตำแหน่งนี้เป็นทางเลือกสุดท้าย มักใช้ในสถานการณ์ฉุกเฉินเมื่อไม่สามารถเจาะที่ Radial หรือ Brachial artery ได้
  • ขนาดใหญ่ที่สุด: Femoral artery เป็นหลอดเลือดแดงที่ใหญ่ที่สุด ทำให้ง่ายต่อการเจาะในผู้ป่วยที่มีความดันโลหิตต่ำหรือภาวะช็อก
  • ความเสี่ยงสูงสุด: แต่ตำแหน่งนี้มีความเสี่ยงสูงที่สุดในการเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น เลือดออกมาก, การติดเชื้อ, และการบาดเจ็บต่อเส้นประสาท

มากกว่าแค่การเจาะ: เทคนิคและข้อควรระวัง

นอกจากการเลือกตำแหน่งที่เหมาะสมแล้ว เทคนิคการเจาะที่ถูกต้องและความระมัดระวังเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง:

• Modified Allen test: ก่อนการเจาะที่ Radial artery จะต้องทำการทดสอบ Modified Allen test เพื่อประเมินการไหลเวียนของเลือดไปยังมือผ่าน Ulnar artery หากผลการทดสอบไม่เป็นที่น่าพอใจ จะต้องหลีกเลี่ยงการเจาะที่ Radial artery ด้านนั้น
• Aseptic technique: การทำความสะอาดผิวหนังบริเวณที่จะเจาะด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อป้องกันการติดเชื้อ
• ใช้ยาชาเฉพาะที่: การใช้ยาชาเฉพาะที่จะช่วยลดความเจ็บปวดและความวิตกกังวลของผู้ป่วย
• กดบริเวณที่เจาะ: หลังการเจาะ จะต้องกดบริเวณที่เจาะอย่างน้อย 5-10 นาที เพื่อป้องกันการเกิดก้อนเลือด (hematoma)

สรุป: ความสำคัญของการตัดสินใจอย่างรอบคอบ

การเจาะเลือดเพื่อตรวจ ABG เป็นหัตถการที่สำคัญและมีประโยชน์อย่างมากในการดูแลรักษาผู้ป่วย แต่การเลือกตำแหน่งที่เหมาะสมและใช้เทคนิคที่ถูกต้องเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการลดความเสี่ยงและเพิ่มความแม่นยำของผลการตรวจ การตัดสินใจเลือกตำแหน่งในการเจาะควรพิจารณาจากสภาพของผู้ป่วย, ความเชี่ยวชาญของแพทย์, และความพร้อมของอุปกรณ์ทางการแพทย์ เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับการดูแลที่ดีที่สุด