อ้วกสีน้ำตาลเกิดจากอะไร

อ้วกสีน้ำตาล: สัญญาณเตือนที่ไม่ควรมองข้าม

อาการอาเจียนเป็นเรื่องที่พบได้บ่อย อาจเกิดจากหลายสาเหตุตั้งแต่การกินอาหารเป็นพิษไปจนถึงโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ แต่เมื่อใดก็ตามที่อาเจียนมีสีน้ำตาล นั่นเป็นสัญญาณเตือนที่ไม่ควรมองข้าม เพราะอาจบ่งบอกถึงภาวะร้ายแรงที่ต้องการการรักษาพยาบาลอย่างเร่งด่วน สีน้ำตาลของอาเจียนนั้นไม่ได้หมายความว่ามีเศษอาหารหรือสิ่งแปลกปลอมปนอยู่เสมอไป แต่ในหลายกรณี เป็นสัญญาณของเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนบน

เลือดออกในทางเดินอาหารส่วนบน (Upper Gastrointestinal Bleeding หรือ UGIB) หมายถึงการมีเลือดออกในส่วนของระบบทางเดินอาหารตั้งแต่ปากจนถึงลำไส้เล็กส่วนต้น เมื่อเลือดไหลออกมาและถูกกรดในกระเพาะอาหารย่อย สีแดงสดของเลือดจะเปลี่ยนไปเป็นสีน้ำตาลเข้ม หรือที่เรียกว่า “กาแฟกาก” (coffee-ground emesis) ลักษณะนี้เกิดจากการที่ฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดงถูกเปลี่ยนแปลงทางเคมี จึงทำให้สีของเลือดเปลี่ยนไป

สาเหตุที่อาจนำไปสู่อาเจียนสีน้ำตาล มีหลายประการ ได้แก่:

• แผลในกระเพาะอาหาร (Peptic Ulcer): เป็นสาเหตุที่พบบ่อย แผลที่เกิดขึ้นในเยื่อบุของกระเพาะอาหารหรือลำไส้เล็กส่วนต้น อาจทำให้เกิดเลือดออก ซึ่งจะถูกย่อยจนกลายเป็นสีน้ำตาล อาการร่วมอาจมีอาการปวดท้องแสบร้อน คลื่นไส้ และอาเจียน โดยเฉพาะหลังจากรับประทานอาหาร

• การอักเสบของกระเพาะอาหารและลำไส้ (Gastritis และ Enteritis): การอักเสบของเยื่อบุกระเพาะอาหารหรือลำไส้ อาจทำให้เกิดการฉีกขาดของหลอดเลือดเล็กๆ ส่งผลให้มีเลือดออกเล็กน้อย แต่เมื่อสะสมและถูกกรดในกระเพาะอาหารย่อย ก็จะทำให้มีอาเจียนสีน้ำตาลได้

• การใช้ยาบางชนิด: ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) เช่น ibuprofen และ naproxen เป็นที่รู้จักกันดีว่าอาจทำให้เกิดการระคายเคืองต่อเยื่อบุทางเดินอาหาร และเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดแผลในกระเพาะอาหารและการมีเลือดออก

• โรคตับแข็ง: โรคตับแข็งเป็นภาวะที่ตับถูกทำลายอย่างรุนแรง อาจทำให้เกิดความดันโลหิตในหลอดเลือดดำที่นำเลือดจากทางเดินอาหารไปยังตับสูงขึ้น ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดเลือดออกในทางเดินอาหารได้

• มะเร็งกระเพาะอาหาร: แม้จะเป็นสาเหตุที่พบได้น้อยกว่า แต่ก็เป็นไปได้ที่เนื้องอกในกระเพาะอาหารจะทำให้เกิดการเลือดออก

สิ่งที่ควรทำเมื่อมีอาการอาเจียนสีน้ำตาล:

การอาเจียนสีน้ำตาลเป็นอาการที่ไม่ควรนิ่งนอนใจ ควรปรึกษาแพทย์โดยเร็วที่สุด เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม การรักษาจะขึ้นอยู่กับสาเหตุที่แท้จริง อาจรวมถึงการให้ยาเพื่อหยุดเลือดออก การผ่าตัด หรือการรักษาอื่นๆ การชะลอการรักษาอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่ร้ายแรงได้ เช่น ภาวะช็อกจากการเสียเลือด

บทสรุป:

อาเจียนสีน้ำตาลเป็นสัญญาณเตือนที่สำคัญ บ่งบอกถึงความผิดปกติในระบบทางเดินอาหาร ไม่ควรมองข้าม หากมีอาการดังกล่าว ควรไปพบแพทย์ทันทีเพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและการรักษาอย่างถูกต้อง เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้ในอนาคต การดูแลสุขภาพที่ดี เช่น การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ และการใช้ยาอย่างระมัดระวัง ก็ช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะนี้ได้เช่นกัน