คนไข้ตัวบวมเกิดจากอะไร

บวมน้ำ… สัญญาณเตือนจากร่างกายที่คุณไม่ควรมองข้าม

อาการบวมน้ำ หรือที่รู้จักกันในทางการแพทย์ว่า “Edema” คืออาการที่เนื้อเยื่อของร่างกายมีของเหลวสะสมอยู่มากกว่าปกติ ทำให้บริเวณนั้นดูบวม พอง และอาจกดได้เป็นรอยบุ๋ม อาการบวมนี้สามารถเกิดขึ้นได้ที่ส่วนต่างๆ ของร่างกาย เช่น ใบหน้า แขน ขา หรือแม้แต่บริเวณอวัยวะภายใน ซึ่งสาเหตุของอาการบวมน้ำนั้นมีความหลากหลาย ไม่ได้เกิดจากสาเหตุเดียวเสมอไป และบางครั้ง อาการบวมอาจเป็นเพียงอาการเล็กน้อย แต่บางครั้งก็อาจบ่งชี้ถึงปัญหาสุขภาพที่ร้ายแรงได้

สาเหตุของอาการบวมน้ำที่พบบ่อย ได้แก่:

• การขาดสมดุลของน้ำและอิเล็กโทรไลต์: การดื่มน้ำน้อยเกินไป หรือการสูญเสียน้ำมากเกินไป เช่น จากการออกกำลังกายหนัก อาเจียน หรือท้องเสีย อาจทำให้ร่างกายไม่สามารถควบคุมสมดุลของน้ำและเกลือแร่ได้อย่างเหมาะสม ส่งผลให้เกิดการสะสมของน้ำในเนื้อเยื่อ

• ภาวะไตวาย: ไตมีหน้าที่สำคัญในการกำจัดของเสียและน้ำส่วนเกินออกจากร่างกาย หากไตทำงานผิดปกติ จะทำให้ร่างกายกำจัดน้ำส่วนเกินได้ไม่ดี ส่งผลให้เกิดอาการบวมน้ำ โดยเฉพาะบริเวณใบหน้าและมือ

• ภาวะหัวใจล้มเหลว: หัวใจที่อ่อนแอไม่สามารถสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกายได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้ของเหลวคั่งในเนื้อเยื่อ เกิดอาการบวมน้ำ โดยมักจะบวมที่ขาและเท้า

• การแพ้: ปฏิกิริยาการแพ้ เช่น แพ้อาหาร ยา หรือสารก่อภูมิแพ้ อาจทำให้ร่างกายหลั่งฮีสตามีนออกมา ซึ่งจะเพิ่มการซึมผ่านของของเหลวจากหลอดเลือดเข้าสู่เนื้อเยื่อ ทำให้เกิดอาการบวม รวมถึงอาการอื่นๆ เช่น คัน ผื่น และหายใจลำบาก

• ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน: การเกิดลิ่มเลือดในหลอดเลือด อาจทำให้การไหลเวียนของเลือดลดลง และทำให้เกิดการสะสมของของเหลวในเนื้อเยื่อ อาการบวมมักเกิดขึ้นที่ขา

• การตั้งครรภ์: การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกายในระหว่างตั้งครรภ์ อาจทำให้เกิดการกักเก็บน้ำได้ ทำให้เกิดอาการบวมน้ำ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงปลายของการตั้งครรภ์

• การรับประทานอาหารที่มีโซเดียมสูง: การบริโภคอาหารที่มีโซเดียมสูงเกินไป จะทำให้ร่างกายกักเก็บน้ำไว้มากขึ้น จึงอาจทำให้เกิดอาการบวมน้ำได้

• การใช้ยาบางชนิด: ยาบางชนิด เช่น ยาคุมกำเนิด ยาแก้แพ้ และยาบางชนิดที่ใช้รักษาโรคความดันโลหิตสูง อาจทำให้เกิดอาการบวมน้ำเป็นผลข้างเคียงได้

การสังเกตอาการและการป้องกัน:

การสังเกตอาการบวมน้ำเป็นสิ่งสำคัญ หากพบว่ามีอาการบวมน้ำอย่างผิดปกติ หรือบวมมากขึ้นเรื่อยๆ ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุและรับการรักษาอย่างเหมาะสม การตรวจสอบดัชนีมวลกาย (BMI) อย่างสม่ำเสมอ ควบคู่กับการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดอาการบวมน้ำ และช่วยให้ร่างกายแข็งแรง มีระบบไหลเวียนโลหิตที่ดี ซึ่งจะช่วยลดโอกาสการเกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ได้

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้เบื้องต้นเท่านั้น ไม่สามารถใช้แทนคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ หากมีข้อสงสัยหรือกังวลเกี่ยวกับอาการบวมน้ำ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้อง