ต่อมน้ำลายมี 4 คู่อยู่บริเวณใดบ้าง

ตำแหน่งและความเสี่ยงของมะเร็งต่อมน้ำลาย: มากกว่าที่คุณคิด

หลายคนอาจคุ้นเคยกับคำว่า “ต่อมน้ำลาย” แต่รู้หรือไม่ว่าเรามีต่อมน้ำลายมากกว่าที่คิด และแต่ละตำแหน่งมีความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งแตกต่างกันอย่างน่าสนใจ บทความนี้จะเจาะลึกถึงตำแหน่งของต่อมน้ำลายหลัก และความสัมพันธ์กับความเสี่ยงของการเกิดมะเร็ง ซึ่งแตกต่างจากข้อมูลทั่วไปที่มักกล่าวถึงเพียงสามคู่

ความจริงแล้ว มนุษย์มีต่อมน้ำลายมากกว่าสามคู่ แม้ว่าต่อมน้ำลายหลักทั้งสามคู่ – ต่อมน้ำลายหน้าหู (parotid gland), ต่อมน้ำลายใต้ขากรรไกร (submandibular gland), และต่อมน้ำลายใต้ลิ้น (sublingual gland) จะเป็นกลุ่มที่ใหญ่ที่สุดและผลิตน้ำลายส่วนใหญ่ แต่ยังมีต่อมน้ำลายขนาดเล็กกระจายอยู่ทั่วช่องปากและลำคอ นับเป็นหลายร้อยต่อม เรียกรวมๆ ว่าต่อมน้ำลายเล็ก (minor salivary glands)

ตำแหน่งของต่อมน้ำลายหลักทั้งสามคู่:

• ต่อมน้ำลายหน้าหู (Parotid Gland): เป็นต่อมน้ำลายที่ใหญ่ที่สุด ตั้งอยู่ด้านหน้าและล่างของใบหู สามารถคลำได้ชัดเจนภายใต้ผิวหนัง

• ต่อมน้ำลายใต้ขากรรไกร (Submandibular Gland): มีขนาดเล็กกว่าต่อมน้ำลายหน้าหู อยู่ที่บริเวณมุมล่างของขากรรไกรล่าง ใกล้กับกล้ามเนื้อกราม

• ต่อมน้ำลายใต้ลิ้น (Sublingual Gland): เป็นต่อมน้ำลายที่เล็กที่สุดในสามคู่ อยู่ใต้เยื่อเมือกของพื้นปาก ใกล้กับลิ้น ตำแหน่งที่ค่อนข้างลึกทำให้การตรวจจับได้ยากกว่าต่อมอื่นๆ

ความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็ง:

ถึงแม้ต่อมน้ำลายทุกตำแหน่งมีความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็ง แต่ความเสี่ยงนั้นแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ โดยทั่วไป ต่อมน้ำลายใต้ลิ้นมีความเสี่ยงสูงสุดต่อการเกิดมะเร็ง เนื่องจากโครงสร้างและตำแหน่งที่ซับซ้อน ตามมาด้วยต่อมน้ำลายใต้ขากรรไกร และ ต่อมน้ำลายหน้าหูมีความเสี่ยงต่ำที่สุด อย่างไรก็ตาม ความเสี่ยงโดยรวมของมะเร็งต่อมน้ำลายยังคงต่ำเมื่อเทียบกับมะเร็งชนิดอื่นๆ

ความสำคัญของการตรวจพบและวินิจฉัยแต่เนิ่นๆ:

การตรวจพบมะเร็งต่อมน้ำลายแต่เนิ่นๆ มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อโอกาสในการรักษา หากมีอาการผิดปกติ เช่น ก้อนที่เกิดขึ้นใหม่ บวม ปวด หรือชาบริเวณใบหน้า คอ หรือปาก ควรปรึกษาแพทย์ทันทีเพื่อรับการตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียด การตรวจวินิจฉัยอาจรวมถึงการตรวจร่างกาย การตรวจทางห้องปฏิบัติการ และการถ่ายภาพทางการแพทย์ เช่น อัลตราซาวนด์หรือ CT scan

บทความนี้เน้นย้ำถึงความสำคัญของการรู้จักตำแหน่งและความเสี่ยงที่แตกต่างกันของต่อมน้ำลาย เพื่อให้สามารถสังเกตอาการผิดปกติได้อย่างทันท่วงที และรับการรักษาที่เหมาะสม การดูแลสุขภาพช่องปากที่ดี รวมถึงการตรวจสุขภาพเป็นประจำ เป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันและตรวจพบโรคได้อย่างรวดเร็ว