ทำไมเป็นPCOSแล้วอ้วน

PCOS และปัญหาพวงมาลัยน้ำหนัก: ภาวะดื้อต่ออินซูลินคือตัวการสำคัญ

ภาวะรังไข่มีถุงน้ำหลายใบ (Polycystic ovary syndrome – PCOS) เป็นโรคฮอร์โมนที่พบได้บ่อยในสตรีวัยเจริญพันธุ์ ส่งผลกระทบต่อระบบสืบพันธุ์ เมตาบอลิซึม และสุขภาพโดยรวม หนึ่งในปัญหาที่ผู้หญิงที่มี PCOS มักประสบคือการเพิ่มน้ำหนักอย่างไม่สามารถควบคุมได้ แต่ทำไม PCOS จึงทำให้เกิดภาวะอ้วน? คำตอบไม่ได้อยู่ที่สาเหตุเดียว แต่เป็นปัจจัยหลายอย่างที่ทำงานร่วมกัน โดยมี ภาวะดื้อต่ออินซูลิน เป็นตัวการสำคัญ

ภาวะดื้อต่ออินซูลินหมายถึงความสามารถของเซลล์ในร่างกายในการตอบสนองต่ออินซูลินลดลง อินซูลินเป็นฮอร์โมนที่ช่วยให้กลูโคส (น้ำตาลกลูโคส) จากอาหารเข้าสู่เซลล์เพื่อใช้เป็นพลังงาน เมื่อร่างกายดื้อต่ออินซูลิน เซลล์จะไม่รับกลูโคสเข้าไปอย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น และตับอ่อนต้องผลิตอินซูลินออกมาในปริมาณมากขึ้นเพื่อพยายามชดเชย กระบวนการนี้เรียกว่าไฮเปอร์อินซูลินิเมีย

ไฮเปอร์อินซูลินิเมียในผู้หญิงที่มี PCOS ไม่ได้เพียงแค่ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงเท่านั้น แต่ยังกระตุ้นให้ร่างกายผลิต แอนโดรเจน (ฮอร์โมนเพศชาย) มากขึ้น แอนโดรเจนในระดับสูงสามารถส่งผลต่อการกระจายไขมันในร่างกาย ทำให้ไขมันสะสมบริเวณหน้าท้อง สะโพก และต้นขา มากกว่าการกระจายไขมันอย่างทั่วถึง ซึ่งนำไปสู่การเพิ่มน้ำหนัก และรูปร่างลักษณะที่เปลี่ยนแปลงไป

นอกจากนี้ ภาวะดื้อต่ออินซูลินยังเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงกระบวนการเผาผลาญพลังงานอื่นๆ เช่น การเพิ่มการสังเคราะห์ไขมัน และการลดการสลายไขมัน ส่งผลให้ร่างกายสะสมไขมันมากขึ้น และลดความสามารถในการเผาผลาญไขมัน

อีกประเด็นหนึ่งคือ ภาวะอ้วนเองก็สามารถทำให้ภาวะดื้อต่ออินซูลินแย่ลงได้ จึงเป็นวงจรอุบาทว์ การเพิ่มน้ำหนักทำให้ร่างกายดื้อต่ออินซูลินมากขึ้น และการดื้อต่ออินซูลินทำให้เพิ่มน้ำหนักมากขึ้น ซึ่งทำให้การควบคุมน้ำหนักในผู้หญิงที่มี PCOS ยากยิ่งขึ้น

สรุปแล้ว ภาวะดื้อต่ออินซูลินเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ผู้หญิงที่มี PCOS มีน้ำหนักเพิ่มขึ้น โดยการส่งผลต่อการเผาผลาญพลังงาน การผลิตแอนโดรเจน และการสะสมไขมันในร่างกาย การเข้าใจกลไกนี้จึงเป็นกุญแจสำคัญในการจัดการน้ำหนักและควบคุมอาการของ PCOS การปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต เช่น การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และการดูแลสุขภาพโดยรวม จึงมีความสำคัญอย่างยิ่งในการลดความเสี่ยงและบรรเทาอาการของ PCOS และปัญหาเรื่องน้ำหนักที่ตามมา