ทำไมไข้ขึ้นเฉพาะกลางคืน

ทำไมลูกน้อยถึงตัวร้อนจี๋…แค่ตอนกลางคืน? ไขปริศนาไข้ขึ้นเฉพาะยามราตรีในเด็ก

อาการไข้ขึ้นในเด็กเล็กเป็นสิ่งที่พ่อแม่หลายคนกังวลใจ แต่ยิ่งทำให้กังวลมากขึ้นไปอีกเมื่อเจ้าตัวน้อยดูสบายดีในตอนกลางวัน แต่กลับตัวร้อนจี๋ขึ้นมาเอาตอนกลางคืนเท่านั้น! ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น? สาเหตุของอาการ “ไข้ขึ้นเฉพาะกลางคืน” ในเด็กนั้นซับซ้อนกว่าที่เราคิด และมีหลายปัจจัยที่เข้ามาเกี่ยวข้อง นอกเหนือจากข้อมูลทั่วไปที่กล่าวมาข้างต้น

การเปลี่ยนแปลงตามธรรมชาติ…หรือสัญญาณเตือน?

อย่างที่ทราบกันดีว่า อุณหภูมิร่างกายของคนเรานั้นไม่ได้คงที่ตลอด 24 ชั่วโมง แต่จะมีการเปลี่ยนแปลงตาม “นาฬิกาชีวภาพ” (Circadian Rhythm) ในช่วงกลางวัน ร่างกายจะมีการเคลื่อนไหวและทำกิจกรรมต่างๆ มากกว่า ทำให้ระบบเผาผลาญทำงานอย่างเต็มที่ และสร้างความร้อนออกมามากกว่าปกติ ร่างกายจึงพยายามระบายความร้อนส่วนเกินออกไปอย่างต่อเนื่อง

แต่ในเวลากลางคืน เมื่อร่างกายเข้าสู่โหมดพักผ่อน ระบบเผาผลาญจะทำงานช้าลงตามธรรมชาติ ทำให้การระบายความร้อนอาจไม่เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพเท่าที่ควร ส่งผลให้อุณหภูมิร่างกายสูงขึ้นเล็กน้อยในช่วงเย็นถึงกลางคืนได้ นี่คือสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เรารู้สึกว่าลูกตัวร้อนขึ้นในตอนกลางคืน แม้ว่าจริงๆ แล้วอุณหภูมิร่างกายอาจไม่ได้สูงเกินเกณฑ์ที่เรียกว่า “ไข้” อย่างแท้จริง

มากกว่าแค่การพักผ่อน: ปัจจัยที่ซ่อนเร้น

นอกเหนือจากการเปลี่ยนแปลงของระบบเผาผลาญแล้ว ปัจจัยอื่นๆ ก็สามารถส่งผลให้เกิดอาการไข้ขึ้นเฉพาะกลางคืนได้เช่นกัน:

• การติดเชื้อ: แม้ว่าอาการป่วยอาจยังไม่แสดงออกอย่างชัดเจนในตอนกลางวัน แต่เชื้อโรคบางชนิดอาจเริ่มออกฤทธิ์ในช่วงกลางคืน ทำให้ร่างกายตอบสนองด้วยการเพิ่มอุณหภูมิเพื่อต่อสู้กับเชื้อโรค
• การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน: ระดับฮอร์โมนบางชนิด เช่น เมลาโทนิน ซึ่งเกี่ยวข้องกับการนอนหลับ อาจส่งผลต่อการควบคุมอุณหภูมิร่างกาย
• เสื้อผ้าและผ้าห่ม: การสวมเสื้อผ้าหนาเกินไป หรือห่มผ้าห่มหลายชั้น อาจทำให้ร่างกายระบายความร้อนได้ยากขึ้น โดยเฉพาะในห้องที่อากาศไม่ถ่ายเท
• อาหาร: การรับประทานอาหารมื้อใหญ่ หรืออาหารที่มีไขมันสูง ก่อนนอน อาจทำให้ระบบย่อยอาหารทำงานหนัก และส่งผลให้ร่างกายสร้างความร้อนมากขึ้น

สังเกตอาการอย่างใกล้ชิด…และอย่าลังเลที่จะปรึกษาแพทย์

สิ่งสำคัญที่สุดคือการสังเกตอาการของลูกอย่างใกล้ชิด หากพบว่าลูกมีอาการอื่นๆ ร่วมกับอาการตัวร้อนในตอนกลางคืน เช่น:

• ไข้สูงเกิน 38 องศาเซลเซียส
• ซึมลง ไม่เล่น ไม่กิน
• หายใจเร็ว หายใจลำบาก
• มีผื่นขึ้นตามตัว
• มีอาการปวดเมื่อยตามร่างกาย

ควรรีบพาไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาอย่างเหมาะสม เพราะอาการเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณของโรคร้ายแรงที่ต้องได้รับการดูแลจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

คำแนะนำเพิ่มเติมสำหรับคุณพ่อคุณแม่:

• วัดอุณหภูมิอย่างถูกต้อง: ใช้วิธีวัดอุณหภูมิที่เหมาะสมกับวัยของลูก และมั่นใจว่าอุปกรณ์ที่ใช้นั้นได้มาตรฐาน
• สังเกตอาการอื่นๆ: นอกเหนือจากอุณหภูมิร่างกายแล้ว สังเกตอาการอื่นๆ ที่อาจเกิดขึ้นร่วมด้วย เช่น อาการไอ จาม มีน้ำมูก หรือท้องเสีย
• ดูแลความสะอาด: ล้างมือให้สะอาดอยู่เสมอ และหลีกเลี่ยงการพาเด็กไปในสถานที่ที่มีคนพลุกพล่าน เพื่อลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ
• สร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม: จัดห้องนอนให้มีอากาศถ่ายเทสะดวก และสวมเสื้อผ้าที่ระบายอากาศได้ดีให้ลูก
• อย่าตื่นตระหนก: หากลูกมีอาการไข้เล็กน้อย และไม่มีอาการอื่นๆ ที่น่ากังวลใจ อาจลองเช็ดตัวลดไข้ให้ลูกก่อน และสังเกตอาการอย่างใกล้ชิด แต่หากอาการไม่ดีขึ้น ควรรีบปรึกษาแพทย์

อาการไข้ขึ้นเฉพาะกลางคืนในเด็กอาจมีสาเหตุได้หลายประการ การทำความเข้าใจถึงปัจจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง และสังเกตอาการของลูกอย่างใกล้ชิด จะช่วยให้คุณพ่อคุณแม่สามารถดูแลลูกได้อย่างถูกต้องและเหมาะสมที่สุด