ร่างกายบวมน้ํา เกิดจากอะไร

บวมน้ำ…สัญญาณเตือนที่ร่างกายส่งมา บอกอะไรคุณบ้าง?

อาการบวมน้ำ หรือภาวะที่ร่างกายมีของเหลวสะสมอยู่มากเกินไปในเนื้อเยื่อ ทำให้ผิวหนังดูพองและบวมนั้น เป็นอาการที่พบได้บ่อยและสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ แม้บางครั้งอาจเป็นเพียงอาการเล็กน้อยที่หายไปเองได้ แต่บางครั้งก็อาจบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพที่ร้ายแรง การเข้าใจสาเหตุต่างๆ ที่นำไปสู่ภาวะบวมน้ำจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการรักษาที่ถูกต้องและทันท่วงที

สาเหตุของการบวมน้ำนั้นหลากหลาย โดยสามารถแบ่งได้คร่าวๆ ดังนี้:

1. ปัญหาเกี่ยวกับระบบไต: ไตมีบทบาทสำคัญในการควบคุมสมดุลของน้ำและอิเล็กโทรไลต์ในร่างกาย หากไตทำงานผิดปกติ เช่น ไตวายเรื้อรัง ร่างกายจะไม่สามารถขับโซเดียมและน้ำส่วนเกินออกได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้ของเหลวสะสมอยู่ตามส่วนต่างๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะบริเวณข้อเท้า ขา และใบหน้า นอกจากนี้ ภาวะไตอักเสบ หรือโรคไตอื่นๆ ก็สามารถทำให้เกิดอาการบวมน้ำได้เช่นกัน

2. ภาวะขาดโปรตีนในเลือด (Hypoproteinemia): โปรตีนในเลือด เช่น อัลบูมิน มีหน้าที่สำคัญในการรักษาความดันออสโมติกของเลือด ซึ่งช่วยดึงของเหลวให้คงอยู่ในหลอดเลือด หากร่างกายขาดโปรตีน ของเหลวจะรั่วไหลออกจากหลอดเลือดไปยังเนื้อเยื่อ ทำให้เกิดอาการบวม สาเหตุของภาวะขาดโปรตีนอาจเกิดจากการขาดสารอาหาร โรคตับ หรือโรคทางเดินอาหาร เช่น โรคโครห์น หรือโรคซีเลียค

3. ภาวะหัวใจล้มเหลว (Heart Failure): หัวใจที่อ่อนแอไม่สามารถสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงทั่วร่างกายได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้เลือดคั่งค้างในหลอดเลือด ส่งผลให้ของเหลวรั่วไหลออกมาสู่เนื้อเยื่อ อาการบวมน้ำในกรณีนี้มักเกิดขึ้นที่ขาและเท้า อาจพบอาการเหนื่อยง่าย หายใจลำบากร่วมด้วย

4. การใช้ยาบางชนิด: ยาบางชนิด เช่น ยาแก้แพ้ ยาคุมกำเนิด และยาต้านการอักเสบ อาจมีผลข้างเคียงทำให้เกิดอาการบวมน้ำได้

5. การตั้งครรภ์: การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนและการเพิ่มขึ้นของปริมาณเลือดในระหว่างตั้งครรภ์สามารถทำให้เกิดอาการบวมน้ำได้ โดยเฉพาะในช่วงไตรมาสที่สาม

6. ปัจจัยอื่นๆ: การนั่งหรือยืนเป็นเวลานาน การบริโภคเกลือมากเกินไป อากาศร้อน และการติดเชื้อ ก็ล้วนเป็นสาเหตุที่สามารถทำให้เกิดอาการบวมน้ำได้

เมื่อใดควรไปพบแพทย์?

หากคุณมีอาการบวมน้ำอย่างกะทันหัน บวมมาก หรือมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น หายใจลำบาก เจ็บหน้าอก ปวดศีรษะอย่างรุนแรง หรือมีไข้ ควรไปพบแพทย์โดยเร็วที่สุด แพทย์จะทำการตรวจร่างกาย ซักประวัติ และอาจทำการตรวจเพิ่มเติม เช่น การตรวจเลือด การตรวจปัสสาวะ หรือการเอกซเรย์ เพื่อหาสาเหตุและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม

สรุปแล้ว การบวมน้ำอาจเป็นอาการที่ไม่ร้ายแรง แต่ก็อาจเป็นสัญญาณเตือนของโรคร้ายแรงได้เช่นกัน การสังเกตอาการอย่างใกล้ชิดและการปรึกษาแพทย์เมื่อจำเป็น เป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้คุณได้รับการดูแลรักษาอย่างทันท่วงทีและมีสุขภาพที่ดี