อาการปวดตับเป็นแบบไหน

อาการปวดตับ: สัญญาณเงียบที่ร่างกายส่งถึงคุณ

ตับเป็นอวัยวะสำคัญที่ทำหน้าที่หลากหลายในร่างกาย ตั้งแต่การกรองสารพิษ สร้างโปรตีน ไปจนถึงการผลิตน้ำดีเพื่อช่วยในการย่อยอาหาร ด้วยบทบาทที่สำคัญเช่นนี้ การที่ตับเกิดความผิดปกติจึงส่งผลกระทบต่อสุขภาพโดยรวมอย่างมาก หนึ่งในสัญญาณที่บ่งบอกถึงปัญหาเกี่ยวกับตับคือ “อาการปวดตับ” ซึ่งมักถูกมองข้ามหรือไม่ได้รับการวินิจฉัยอย่างถูกต้อง

บทความนี้จะเจาะลึกถึงอาการปวดตับที่อาจแตกต่างจากความเข้าใจทั่วไป และเน้นย้ำถึงความสำคัญของการสังเกตอาการที่อาจบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพร้ายแรง

อาการปวดตับ: มากกว่าแค่ “ปวดชายโครงขวา”

แม้ว่าอาการปวดบริเวณชายโครงขวาจะเป็นอาการที่ถูกกล่าวถึงบ่อยที่สุดเมื่อพูดถึงอาการปวดตับ แต่ความจริงคืออาการปวดที่เกี่ยวข้องกับตับอาจมีความหลากหลายและแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล อาการที่พบบ่อย ได้แก่:

• ปวดตื้อๆ หรือรู้สึกหนักอึ้งบริเวณชายโครงขวา: นี่เป็นอาการที่พบได้บ่อยที่สุด มักเกิดจากการที่ตับมีขนาดใหญ่ขึ้น (hepatomegaly) ทำให้เกิดแรงกดดันต่อเนื้อเยื่อรอบข้าง
• จุดเสียดชายโครงขวา: อาการปวดแบบจี๊ดๆ หรือเสียดแทงบริเวณชายโครงขวา อาจเกิดขึ้นได้เมื่อมีการอักเสบของตับ
• แน่นท้อง ท้องอืด คล้ายอาหารไม่ย่อย: อาการเหล่านี้อาจเกิดจากการที่ตับไม่สามารถผลิตน้ำดีได้อย่างเพียงพอ ทำให้การย่อยอาหารโดยเฉพาะไขมันเป็นไปได้ยาก
• ปวดร้าวไปที่หลังหรือไหล่ขวา: ในบางกรณี อาการปวดจากตับอาจร้าวไปยังบริเวณหลังหรือไหล่ขวา ทำให้เกิดความเข้าใจผิดว่าเป็นอาการปวดกล้ามเนื้อ
• อาการปวดที่ไม่เจาะจง: บางครั้ง อาการปวดอาจไม่ชัดเจนหรือเฉพาะเจาะจง อาจรู้สึกเพียงแค่ไม่สบายท้อง หรือรู้สึกอ่อนเพลียโดยไม่มีสาเหตุ

ทำไมอาการปวดตับถึงไม่ชัดเจน?

เนื่องจากตับไม่มีเส้นประสาทรับความรู้สึกโดยตรงภายในเนื้อเยื่อ ทำให้ความผิดปกติภายในตับมักไม่แสดงอาการปวดในระยะแรกๆ อาการปวดมักเกิดขึ้นเมื่อตับมีขนาดใหญ่ขึ้นจนไปกดทับอวัยวะข้างเคียง หรือมีการอักเสบของเยื่อหุ้มตับ (Glisson’s capsule)

ปัจจัยเสี่ยงที่ควรระวัง

ถึงแม้ว่าอาการปวดตับอาจไม่ชัดเจน แต่การตระหนักถึงปัจจัยเสี่ยงที่อาจนำไปสู่ปัญหาเกี่ยวกับตับจะช่วยให้เราสามารถสังเกตอาการผิดปกติได้เร็วขึ้น ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญ ได้แก่:

• การดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมาก: แอลกอฮอล์เป็นพิษต่อตับโดยตรง และสามารถนำไปสู่โรคตับแข็งได้
• โรคอ้วน: ไขมันส่วนเกินที่สะสมในตับอาจทำให้เกิดภาวะไขมันพอกตับ ซึ่งอาจนำไปสู่การอักเสบและโรคตับแข็งในที่สุด
• การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ: ไวรัสตับอักเสบชนิด B และ C สามารถทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรังในตับ และเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งตับ
• การใช้ยาบางชนิด: ยาบางชนิดอาจเป็นพิษต่อตับได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อใช้ในปริมาณมากหรือใช้เป็นเวลานาน
• ประวัติครอบครัว: หากมีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคตับ อาจมีความเสี่ยงสูงขึ้นในการเกิดโรคตับ

เมื่อไหร่ที่ควรปรึกษาแพทย์?

หากคุณมีอาการปวดท้องโดยเฉพาะบริเวณชายโครงขวา ร่วมกับอาการอื่นๆ เช่น ตัวเหลือง ตาเหลือง อ่อนเพลีย คลื่นไส้ อาเจียน หรือมีอาการบวมที่ขาและข้อเท้า ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยหาสาเหตุและรับการรักษาอย่างถูกต้อง

การตรวจวินิจฉัยและการรักษา

แพทย์อาจทำการตรวจร่างกาย ตรวจเลือดเพื่อประเมินการทำงานของตับ และอาจมีการตรวจทางรังสี เช่น อัลตราซาวด์ CT สแกน หรือ MRI เพื่อดูภาพของตับ การรักษาจะขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของโรคตับ

สรุป

อาการปวดตับอาจไม่ชัดเจนและมีความหลากหลาย การสังเกตอาการผิดปกติและตระหนักถึงปัจจัยเสี่ยงที่อาจนำไปสู่ปัญหาเกี่ยวกับตับจึงเป็นสิ่งสำคัญ หากมีข้อสงสัยหรือกังวลเกี่ยวกับสุขภาพตับ ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาอย่างถูกต้อง การดูแลสุขภาพตับให้แข็งแรงเป็นสิ่งสำคัญต่อสุขภาพโดยรวม และสามารถช่วยป้องกันโรคร้ายแรงได้ในระยะยาว