เก็บเสมหะ ส่งตรวจเพื่อ อะไร

การเก็บเสมหะส่งตรวจ: มากกว่าแค่การคายน้ำลาย

การเก็บเสมหะส่งตรวจเป็นขั้นตอนที่ดูเรียบง่าย แต่กลับมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการวินิจฉัยโรคระบบทางเดินหายใจหลากหลายชนิด มากกว่าแค่การคายน้ำลาย เสมหะที่ถูกเก็บอย่างถูกวิธีและส่งตรวจวิเคราะห์จะให้ข้อมูลเชิงลึกที่สำคัญแก่แพทย์ ช่วยในการวางแผนการรักษาที่แม่นยำและมีประสิทธิภาพ

แตกต่างจากน้ำลาย เสมหะคือสารคัดหลั่งจากปอดและหลอดลม ซึ่งอาจบรรจุจุลินทรีย์ เช่น แบคทีเรีย ไวรัส หรือเชื้อรา รวมถึงเซลล์ต่างๆ และสารเคมีที่บ่งบอกถึงภาวะสุขภาพในปอดและระบบทางเดินหายใจ การตรวจเสมหะจึงไม่เพียงแต่ช่วยระบุชนิดของเชื้อโรคที่ก่อให้เกิดการติดเชื้อ แต่ยังช่วยในการประเมินความรุนแรงของการติดเชื้อ และประเมินประสิทธิภาพของการรักษาอีกด้วย

การตรวจเสมหะสามารถช่วยวินิจฉัยโรคได้หลากหลาย เช่น:

• การติดเชื้อแบคทีเรีย: เช่น วัณโรค ปอดอักเสบ และการติดเชื้อทางเดินหายใจอื่นๆ การตรวจจะระบุชนิดของแบคทีเรียและความไวต่อยาปฏิชีวนะ เพื่อให้แพทย์เลือกยาที่เหมาะสมที่สุดในการรักษา
• การติดเชื้อไวรัส: แม้ว่าการตรวจเสมหะจะไม่สามารถระบุไวรัสได้อย่างแม่นยำเสมอไป แต่การตรวจสามารถช่วยสนับสนุนการวินิจฉัย และแยกแยะจากการติดเชื้อแบคทีเรีย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการคล้ายคลึงกัน
• การติดเชื้อเชื้อรา: เช่น แอสเปอร์จิลโลซิส (Aspergillosis) และการติดเชื้อราอื่นๆ ที่มักพบในผู้ป่วยที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง
• โรคปอดเรื้อรัง: เช่น โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD) และโรคหอบหืด การตรวจเสมหะสามารถช่วยในการประเมินความรุนแรงของโรค และติดตามการตอบสนองต่อการรักษา
• โรคมะเร็งปอด: แม้ว่าการตรวจเสมหะไม่ใช่การตรวจค้นหาโรคมะเร็งปอดโดยตรง แต่การตรวจพบเซลล์มะเร็งในเสมหะสามารถบ่งชี้ถึงความเป็นไปได้ของโรคมะเร็งปอด และต้องได้รับการตรวจเพิ่มเติม
• การตรวจหาสารก่อภูมิแพ้: ในบางกรณี การตรวจเสมหะอาจช่วยในการตรวจหาสารก่อภูมิแพ้ที่กระตุ้นให้เกิดอาการทางเดินหายใจ เช่น ละอองเกสร ขนสัตว์ ฯลฯ

วิธีการเก็บเสมหะอย่างถูกวิธีมีผลต่อความแม่นยำของผลตรวจอย่างมาก ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์หรือพยาบาลอย่างเคร่งครัด การเก็บเสมหะที่ไม่ถูกวิธีอาจทำให้ผลตรวจไม่ถูกต้อง และส่งผลต่อการรักษาได้

สรุปได้ว่า การเก็บเสมหะส่งตรวจเป็นเครื่องมือทางการแพทย์ที่สำคัญ ช่วยให้แพทย์สามารถวินิจฉัยและรักษาโรคระบบทางเดินหายใจได้อย่างมีประสิทธิภาพ การให้ความร่วมมือในการเก็บเสมหะอย่างถูกวิธี จึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อสุขภาพของผู้ป่วยเอง