ใครบ้างควรตรวจเบาหวาน

ใครควรตรวจคัดกรองเบาหวาน: ป้องกันก่อนสายเกินไป

โรคเบาหวานเป็นโรคเรื้อรังที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพอย่างร้ายแรง หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนต่างๆ เช่น โรคหัวใจ โรคไต โรคตา และแม้กระทั่งการสูญเสียอวัยวะ ดังนั้น การตรวจคัดกรองเบาหวานจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง แต่ใครบ้างที่ควรตรวจคัดกรองเป็นพิเศษ? คำตอบคือกลุ่มบุคคลที่มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดโรคเบาหวาน และกลุ่มนี้ไม่ได้จำกัดอยู่แค่ผู้ที่มีอาการผิดปกติอย่างชัดเจนเท่านั้น

กลุ่มบุคคลที่มีความเสี่ยงสูงและควรเข้ารับการตรวจคัดกรองเบาหวานอย่างสม่ำเสมอ ได้แก่:

• ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2: หากมีพ่อแม่ พี่น้อง หรือญาติสนิทที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 โอกาสที่คุณจะเกิดโรคนี้ก็สูงขึ้นตามไปด้วย พันธุกรรมมีบทบาทสำคัญในการกำหนดความเสี่ยงต่อโรคเบาหวาน การตรวจคัดกรองอย่างสม่ำเสมอจึงช่วยให้ตรวจพบโรคได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น

• ผู้ที่มีภาวะดื้ออินซูลิน: ร่างกายไม่สามารถนำน้ำตาลกลูโคสเข้าสู่เซลล์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น ภาวะดื้ออินซูลินมักไม่แสดงอาการเด่นชัด แต่สามารถตรวจพบได้ด้วยการตรวจเลือด การวินิจฉัยและรักษาภาวะดื้ออินซูลินตั้งแต่เนิ่นๆ ช่วยลดความเสี่ยงต่อการเป็นโรคเบาหวานได้

• ผู้ที่มีระดับไขมันในเลือดสูง (Hyperlipidemia): ระดับคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ที่สูงผิดปกติ เป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญต่อการเกิดโรคเบาหวานชนิดที่ 2 การควบคุมระดับไขมันในเลือดให้เป็นปกติจึงมีความสำคัญ และควรตรวจคัดกรองเบาหวานควบคู่ไปด้วย

• ผู้หญิงที่เคยเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ (Gestational Diabetes Mellitus – GDM): แม้ว่าเบาหวานขณะตั้งครรภ์จะหายไปหลังคลอด แต่ผู้หญิงเหล่านี้มีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในอนาคต การตรวจคัดกรองอย่างสม่ำเสมอจึงเป็นสิ่งจำเป็น

• ผู้ที่มีน้ำหนักเกินหรืออ้วน: ดัชนีมวลกาย (BMI) ที่สูงเป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญ ไขมันส่วนเกินในร่างกายส่งผลต่อการทำงานของอินซูลิน เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวาน

• ผู้ที่มีอายุมากกว่า 45 ปี: ความเสี่ยงต่อการเป็นโรคเบาหวานจะเพิ่มขึ้นตามอายุ การตรวจสุขภาพประจำปี รวมถึงการตรวจคัดกรองเบาหวานจึงมีความสำคัญมากขึ้น

นอกเหนือจากกลุ่มเสี่ยงข้างต้น หากคุณมีอาการผิดปกติ เช่น ปัสสาวะบ่อย กระหายน้ำมาก หิวบ่อย น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจคัดกรองเบาหวานโดยทันที

การตรวจคัดกรองเบาหวานสามารถทำได้ง่ายๆ ด้วยการตรวจระดับน้ำตาลในเลือด การตรวจสุขภาพประจำปีและการรับคำแนะนำจากแพทย์ จะช่วยให้คุณสามารถตรวจพบโรคได้เร็ว และเริ่มการรักษาได้อย่างทันท่วงที ลดโอกาสที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อนร้ายแรงในอนาคต การดูแลสุขภาพที่ดี การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ก็ช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานได้เช่นกัน