Waardoor stijgt kalium?

De Stijgende Kaliumspiegel: Meer dan alleen een Bananenoverdosis

Een verhoogd kaliumgehalte in het bloed, hyperkaliëmie genaamd, is een ernstige aandoening die de hartspier kan beïnvloeden en zelfs levensbedreigend kan zijn. Hoewel vaak een dieet rijk aan kalium wordt genoemd als oorzaak, is de werkelijkheid complexer. De stijging van het kaliumniveau is zelden enkel en alleen te wijten aan een overmatige inname via voeding. Laten we dieper ingaan op de ware boosdoeners.

De belangrijkste factor die leidt tot hyperkaliëmie is nierinsufficiëntie. De nieren spelen een cruciale rol bij het reguleren van het kaliumgehalte in het lichaam door het uit te scheiden via de urine. Wanneer de nierfunctie achteruitgaat, ongeacht de oorzaak (chronische nierziekte, acute nierinsufficiëntie), stagneert deze uitscheiding, waardoor het kalium zich ophoopt in het bloed. Dit is verreweg de meest voorkomende oorzaak van hyperkaliëmie.

Een andere significante bijdrager is het gebruik van bepaalde geneesmiddelen. Verschillende medicijnen, waaronder ACE-remmers (gebruikt bij hoge bloeddruk), angiotensinereceptorblokkers (ARB’s, ook gebruikt bij hoge bloeddruk), kaliumsparende diuretica (waterpillen die kalium in het lichaam houden) en NSAID’s (niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen zoals ibuprofen), kunnen de kaliumuitscheiding door de nieren remmen en zo tot een verhoging van de kaliumspiegel leiden. Het is cruciaal om de arts te informeren over alle medicijnen die u gebruikt, inclusief vrij verkrijgbare middelen.

Hoewel een dieet rijk aan kalium (denk aan bananen, tomaten, aardappelen) een verhoging kan veroorzaken, is dit zelden de enige of zelfs de belangrijkste oorzaak bij significante hyperkaliëmie. Het is vooral bij mensen met een reeds bestaande nierfunctiestoornis dat een kaliumrijk dieet problematisch kan zijn. Een gezonde nier kan de extra kalium gewoonlijk verwerken.

Diabetes mellitus en hypertensie (hoge bloeddruk) zijn twee chronische aandoeningen die vaak gepaard gaan met hyperkaliëmie. Bij diabetes kan nierbeschadiging ontstaan, wat leidt tot verminderde kaliumuitscheiding. Ook bij hypertensie kan de nierfunctie in de loop van tijd achteruitgaan. Bovendien beïnvloeden sommige medicijnen die gebruikt worden voor de behandeling van diabetes en hypertensie (zoals hierboven genoemd) direct de kaliumhuishouding.

Tenslotte spelen ook andere factoren een rol, zoals ernstige uitdroging, ernstige infecties, spiertrauma (bijvoorbeeld na een ernstige blessure of operatie), en bepaalde genetische aandoeningen.

Kortom, een stijging van het kaliumgehalte is een complex probleem dat niet enkel aan een kaliumrijk dieet toegeschreven kan worden. Nierinsufficiëntie, medicijngebruik, diabetes, hypertensie en andere medische aandoeningen spelen een veel prominentere rol. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts, aangezien hyperkaliëmie een serieuze aandoening is die tijdig behandeld moet worden.