Waarom geen antibiotica bij darmontsteking?

Waarom geen antibiotica bij darmontsteking? Een kwestie van balans

Darmontsteking, een veelvoorkomende kwaal met uiteenlopende oorzaken, roept vaak de vraag op: waarom geen antibiotica? Hoewel de reflex om infecties met antibiotica te bestrijden sterk is, is deze aanpak bij darmontsteking vaak contraproductief en kan zelfs schadelijker zijn dan de oorspronkelijke infectie. De reden hiervoor ligt in de complexe en delicate balans van de darmflora.

Ons darmstelsel herbergt triljoenen bacteriën, virussen en schimmels die samenwerken in een complex ecosysteem. Deze darmflora is essentieel voor onze spijsvertering, immuunsysteem en algehele gezondheid. Een darmontsteking, vaak veroorzaakt door een virale of bacteriële infectie, verstoort deze delicate balans. Echter, het klakkeloos toedienen van antibiotica versterkt deze verstoring aanzienlijk.

Antibiotica richten zich niet alleen op de schadelijke bacteriën die de ontsteking mogelijk veroorzaken, maar vernietigen ook een groot deel van de gunstige bacteriën in de darm. Deze verwoesting van de darmflora creëert een ‘vacuüm’, waardoor pathogene (schadelijke) bacteriën, zoals Clostridium difficile (C. difficile), de kans krijgen om zich ongehinderd te vermenigvuldigen.

C. difficile is een bijzonder gevaarlijke bacterie die resistent is tegen veel antibiotica en een ernstige, vaak terugkerende, darmontsteking kan veroorzaken: pseudomembraneuze colitis. Deze infectie kan leiden tot ernstige diarree, buikkrampen, koorts en in ernstige gevallen zelfs tot een toxisch megacolon (ernstige verwijding van de dikke darm), een levensbedreigende complicatie.

Bovendien kan de verstoring van de darmflora leiden tot andere problemen, zoals:

• Langdurige diarree: De verstoorde balans maakt het moeilijker voor het lichaam om voedingsstoffen op te nemen en vocht vast te houden.
• Verzwakt immuunsysteem: Een gezonde darmflora draagt bij aan een sterk immuunsysteem. De verstoring ervan vermindert deze bescherming.
• Voedingstekorten: De verminderde opname van voedingsstoffen kan leiden tot tekorten aan essentiële vitaminen en mineralen.

In de meeste gevallen van darmontsteking is antibioticagebruik dus niet alleen zinloos, maar ook potentieel gevaarlijk. De behandeling richt zich dan vaak op het ondersteunen van het lichaam bij het herstel van de balans: voldoende vochtinname, rust, en in sommige gevallen medicatie om de symptomen te verlichten, zoals antidiarrhealica. Alleen bij specifieke, ernstige bacteriële infecties, en na zorgvuldige afweging door een arts, kan antibiotica overwogen worden. Het is daarom cruciaal om bij darmontsteking altijd medisch advies in te winnen voordat zelfbehandeling met antibiotica wordt overwogen. De arts kan de oorzaak van de ontsteking vaststellen en de meest geschikte behandelmethode bepalen.