Wat valt onder instrumentele ADL?

Instrumentele ADL: Meer dan alleen het dagelijks leven

Instrumentele ADL (IADL), afgekort van Instrumentele Activities of Daily Living, omvatten een reeks complexe handelingen die essentieel zijn voor zelfstandig wonen en participeren in de maatschappij. In tegenstelling tot basis ADL (zoals eten, drinken en toiletgebruik), vereisen IADL’s een hoger niveau van cognitieve, fysieke en sociale vaardigheden. Het gaat hier niet alleen om het kunnen uitvoeren van deze taken, maar ook om de daadwerkelijke uitvoering ervan, ongeacht of dit met of zonder hulp gebeurt. De focus ligt op de mogelijkheid om de taken uit te voeren, en niet per se op de mate van zelfstandigheid.

Wat valt er onder instrumentele ADL?

De precieze invulling van IADL kan variëren afhankelijk van de context en de individuele situatie, maar enkele veelvoorkomende voorbeelden zijn:

• Huishoudelijke taken: Schoonmaken, stofzuigen, dweilen, bedden opmaken, was doen, strijken, afwassen. Deze taken vereisen planning, organisatie en fysieke inspanning.
• Boodschappen doen: Het plannen, selecteren en kopen van levensmiddelen en andere benodigdheden. Dit omvat niet alleen het fysieke aspect van winkelen, maar ook het beheren van een budget en het maken van keuzes.
• Koken: Het bereiden van maaltijden, van het plannen van het menu tot het bereiden en opdienen van voedsel. Dit vereist kennis van recepten, vaardigheden in het gebruik van keukenapparatuur en een zekere mate van fysieke behendigheid.
• Geldzaken beheren: Het betalen van rekeningen, het beheren van een bankrekening, het omgaan met financiële documenten. Dit vereist cognitieve vaardigheden, zoals rekenen en organisatorische vaardigheden.
• Medicatie innemen: Het correct innemen van voorgeschreven medicijnen op de juiste dosering en tijdstippen. Dit vereist zowel cognitieve als fysieke vaardigheden.
• Vervoer regelen: Het gebruik van openbaar vervoer, een taxi of een eigen auto om zich te verplaatsen. Dit vereist planning, oriëntatievermogen en fysieke mobiliteit.
• Telefoongebruik: Het bellen en ontvangen van telefoongesprekken, het gebruiken van diverse telefoonfuncties.
• Sociale activiteiten: Deelnemen aan sociale evenementen en contact onderhouden met familie en vrienden. Dit vereist sociale vaardigheden en initiatief.

Het belang van IADL’s in de gezondheidszorg

De beoordeling van IADL’s is cruciaal in de gezondheidszorg, met name bij ouderen en mensen met een chronische ziekte of beperking. Moeilijkheden met IADL’s kunnen wijzen op een achteruitgang in functioneren en de noodzaak van ondersteuning. Deze ondersteuning kan variëren van praktische hulp bij specifieke taken tot meer uitgebreide zorg, afhankelijk van de individuele behoeften. Door de focus op de mogelijkheid om IADL’s uit te voeren, in plaats van de mate van zelfstandigheid, kan een gerichter en effectiever ondersteuningsplan worden opgesteld. Het is belangrijk te onthouden dat het doel is om mensen zoveel mogelijk te empoweren om zelfstandig te blijven functioneren, binnen hun mogelijkheden.