Welke hormonen hebben invloed op de bloedsuikerspiegel?

De hormonale dans van je bloedsuikerspiegel: meer dan alleen insuline

Je bloedsuikerspiegel, de hoeveelheid glucose die circuleert in je bloed, wordt nauwkeurig gereguleerd door een complex samenspel van verschillende hormonen. Insuline speelt hierin weliswaar een hoofdrol, maar is zeker niet de enige speler in dit hormonale orkest. Het begrijpen van deze interacties is cruciaal voor een optimale gezondheid, met name voor mensen met diabetes of andere stofwisselingsaandoeningen.

Zoals je wellicht weet, fungeert insuline, geproduceerd door de bètacellen in de alvleesklier, als een “sleutel” die de cellen in je lichaam opent voor glucose. Hierdoor kan glucose vanuit het bloed de cellen binnendringen en als energiebron dienen. Een tekort aan insuline, of een verminderde gevoeligheid voor insuline (insulineresistentie), leidt tot een verhoogde bloedsuikerspiegel.

Maar er zijn ook andere hormonen die een belangrijke invloed uitoefenen op de glucoseregulatie, vaak tegenovergesteld aan de werking van insuline. Deze zogenaamde “tegenregulerende” hormonen zorgen ervoor dat je bloedsuikerspiegel niet te laag wordt, met name tijdens vasten of inspanning:

• Glucagon: Geproduceerd door de alfacellen in de alvleesklier, stimuleert glucagon de lever om opgeslagen glucose (glycogeen) af te breken en vrij te geven in het bloed. Het werkt dus als een tegenhanger van insuline en verhoogt de bloedsuikerspiegel.
• Adrenaline (epinefrine) en noradrenaline (norepinefrine): Deze stresshormonen, afgegeven door de bijnieren, remmen de insulineafgifte en stimuleren de glycogenolyse (afbraak van glycogeen) in de lever en spieren, wat resulteert in een snelle stijging van de bloedsuikerspiegel. Dit is een evolutionair mechanisme om snel energie te leveren in stressvolle situaties.
• Cortisol: Dit hormoon, ook geproduceerd door de bijnieren, verhoogt de bloedsuikerspiegel door de gluconeogenese (aanmaak van glucose uit niet-koolhydraatbronnen) in de lever te stimuleren en de insulineafgifte te remmen. Langdurig verhoogde cortisolniveaus, bijvoorbeeld door chronische stress, kunnen leiden tot insulineresistentie en een verhoogd risico op diabetes type 2.
• Groeihormoon: Dit hormoon, afgegeven door de hypofyse, remt de glucoseopname door de cellen en stimuleert de gluconeogenese. Hoewel groeihormoon belangrijk is voor groei en ontwikkeling, kan een overproductie leiden tot een verhoogde bloedsuikerspiegel.

De interactie tussen deze hormonen is complex en dynamisch. Een verstoring in deze delicate balans kan leiden tot fluctuaties in de bloedsuikerspiegel en op lange termijn tot gezondheidsproblemen. Een gezonde levensstijl, met voldoende beweging, een gebalanceerd dieet en stressmanagement, is cruciaal voor het behoud van een optimale hormonale balans en een gezonde bloedsuikerspiegel.