Kunnen vliegtuigen elkaar raken in de lucht?

Kunnen vliegtuigen elkaar raken in de lucht? En wat te doen als het bijna gebeurt?

De gedachte aan twee vliegtuigen die elkaar in de lucht raken is angstaanjagend. Gelukkig is de kans hierop extreem klein, dankzij een complex systeem van luchtverkeersleiding, technologie en strikte protocollen. Maar betekent dit dat het onmogelijk is? Nee. Technische storingen, menselijke fouten en onvoorspelbare weersomstandigheden kunnen theoretisch leiden tot een bijna-botsing, officieel een near-miss genoemd.

Luchtverkeersleiders volgen vliegtuigen nauwgezet met behulp van radar en communicatiesystemen. Ze wijzen vliegtuigen specifieke hoogtes en routes toe, gescheiden door een veilige afstand, zowel horizontaal als verticaal. Deze scheiding, uitgedrukt in nautische mijlen en voeten, minimaliseert het risico op botsingen.

Moderne vliegtuigen zijn ook uitgerust met TCAS (Traffic Collision Avoidance System). Dit systeem detecteert andere vliegtuigen in de buurt en geeft piloten visuele en auditieve waarschuwingen bij een potentieel conflict. TCAS kan zelfs automatische instructies geven om te klimmen of dalen, onafhankelijk van de luchtverkeersleiding, om een botsing te voorkomen.

Ondanks deze veiligheidsmaatregelen komen near-misses voor, al zijn ze zeer zeldzaam. Ze worden grondig onderzocht om de oorzaak te achterhalen en procedures aan te passen om herhaling te voorkomen. Factoren die bijdragen aan near-misses zijn onder andere miscommunicatie tussen piloten en luchtverkeersleiding, onverwachte weersveranderingen, en technische problemen met navigatie- of communicatieapparatuur.

Wat kunt u doen als u getuige bent van een potentieel gevaarlijke situatie, zoals vliegtuigen die elkaar bijna lijken te raken, zichtbare defecten aan een vliegtuig, of onveilige vluchtroutes boven uw woongebied?

Neem contact op met de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Uw observatie, hoe klein ook, kan waardevolle informatie bevatten voor het verbeteren van de luchtvaartveiligheid. Noteer zo nauwkeurig mogelijk de datum, tijd, locatie, betrokken vliegtuigtypes (indien bekend), en een beschrijving van de gebeurtenis. De ILT neemt meldingen serieus en onderzoekt ze om te bepalen of er sprake is van een veiligheidsrisico.

Het is belangrijk om te onthouden dat perspectief een rol kan spelen bij het waarnemen van vliegtuigen in de lucht. Vliegtuigen die vanaf de grond dicht bij elkaar lijken te vliegen, kunnen in werkelijkheid een veilige afstand van elkaar verwijderd zijn. Desalniettemin is het altijd beter om bij twijfel melding te maken bij de ILT. Uw oplettendheid kan bijdragen aan een veiliger luchtruim voor iedereen.