Is kanker een auto-immuunziekte?

Is kanker een auto-immuunziekte? Een genuanceerd antwoord.

De vraag of kanker een auto-immuunziekte is, wordt vaak gesteld, maar vereist een genuanceerd antwoord. Hoewel beide aandoeningen verband houden met het immuunsysteem, verschillen ze fundamenteel in hun mechanismen. Een simpele ja of nee is dus misleidend.

Het is waar dat het immuunsysteem een rol speelt bij zowel kanker als auto-immuunziekten. Bij auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis of lupus, reageert het immuunsysteem ten onrechte op gezonde lichaamscellen, waardoor ontstekingen en weefselschade ontstaan. Het immuunsysteem is hier dus hyperactief. Het functioneert niet zoals het hoort.

Bij kanker is het beeld echter precies omgekeerd. De ontwikkeling van kanker wordt gekenmerkt door een tekortschietend immuunsysteem. Tumorcellen, die ontstaan door genetische mutaties, ontsnappen aan de controle van het immuunsysteem. Het lichaam herkent deze cellen niet als bedreigend, of het immuunsysteem is niet in staat om ze effectief te elimineren. Deze cellen delen zich dan ongecontroleerd, wat leidt tot de vorming van tumoren. Het immuunsysteem faalt in zijn taak om deze potentieel gevaarlijke cellen te vernietigen.

Er zijn weliswaar subtiele nuances. Sommige aspecten van kanker lijken op auto-immuunziekten. Zo worden er bij sommige vormen van kanker auto-antilichamen aangetroffen, antistoffen die gericht zijn tegen lichaamseigen cellen. Dit suggereert een zekere mate van immuunontregeling. Ook is er onderzoek naar de mogelijkheid om het immuunsysteem te stimuleren om kankercellen te herkennen en te vernietigen (immunotherapie). Dit benadrukt de complexe interactie tussen kanker en het immuunsysteem.

Echter, deze nuances veranderen het fundamentele verschil niet. Bij auto-immuunziekten valt het immuunsysteem gezonde cellen aan, terwijl bij kanker het immuunsysteem faalt om zieke cellen te elimineren. Het is daarom onjuist om kanker te classificeren als een auto-immuunziekte. Het zijn twee verschillende ziektebeelden met fundamenteel verschillende onderliggende mechanismen, hoewel beide verband houden met een disfunctioneel immuunsysteem op een andere manier. Het is belangrijk om deze subtiele, maar cruciale, onderscheid te maken voor een correct begrip van beide ziektes en voor het ontwikkelen van effectieve behandelingen.