Waarom neemt mijn lichaam geen vitamin B12 op?

Waarom neemt mijn lichaam geen vitamine B12 op?

Vitamine B12, essentieel voor de aanmaak van rode bloedcellen en de werking van het zenuwstelsel, wordt niet direct uit voedsel opgenomen. Het lichaam heeft een complex proces nodig om deze vitamine te absorberen, en een verstoring in dit proces kan leiden tot een tekort. Maar wat zijn de oorzaken van een verminderde of afwezige opname van vitamine B12?

De sleutel tot de opname van vitamine B12 ligt in de intrinsieke factor. Dit is een eiwit dat door de maagcellen wordt geproduceerd. De intrinsieke factor bindt zich aan vitamine B12 in de maag en beschermt het tegen afbraak tijdens de reis door het spijsverteringsstelsel. In de ileum (het laatste deel van de dunne darm) bindt het vitamine B12-intrinsieke factor complex aan specifieke receptoren, waardoor de vitamine in de bloedbaan wordt opgenomen.

Een tekort aan of disfunctie van de intrinsieke factor vormt de belangrijkste oorzaak van een slechte B12-opname. Dit kan verschillende redenen hebben:

• Pernieuze anemie: Dit is een auto-immuunziekte waarbij het lichaam de eigen maagcellen aanvalt, waardoor de productie van intrinsieke factor wordt verminderd of volledig stopt. Dit is de meest voorkomende oorzaak van een vitamine B12-opnameprobleem.

• Maag- en darmaandoeningen: Schade aan de maag of de ileum kan de productie van intrinsieke factor of de opname van het vitamine B12-intrinsieke factor complex belemmeren. Voorbeelden van dergelijke aandoeningen zijn:

  • Gastritis (maagontsteking): Kan de productie van intrinsieke factor verminderen.
  • Maagverkleining (gastrectomie): Chirurgische verwijdering van een deel van de maag, waardoor de productie van intrinsieke factor afneemt.
  • Ziekte van Crohn: Een ontstekingsziekte van het spijsverteringsstelsel die de ileum kan beschadigen.
  • Coeliakie: Een auto-immuunziekte waarbij het lichaam reageert op gluten, wat schade aan de darmen kan veroorzaken.

• Medicijngebruik: Bepaalde medicijnen, zoals protonpompremmers (PPI’s) die worden gebruikt bij maagzuur, metformine (voor diabetes) en sommige antibiotica, kunnen de opname van vitamine B12 negatief beïnvloeden. Dit is vaak een minder ernstige oorzaak dan de bovengenoemde aandoeningen, maar kan wel bijdragen aan een tekort.

• Veganistisch of vegetarisch dieet: Hoewel zeldzaam, kan een strikt veganistisch of vegetarisch dieet, zonder suppletie, leiden tot een B12-tekort, omdat de belangrijkste bronnen van B12 dierlijke producten zijn. De opname is hier niet per se verminderd, maar de inname is te laag.

Het is belangrijk om te benadrukken dat een verminderde opname van vitamine B12 niet altijd direct merkbaar is. Een tekort kan zich pas na jaren ontwikkelen en kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, zoals bloedarmoede, zenuwbeschadiging en cognitieve problemen. Als u vermoedt dat u een probleem heeft met de opname van vitamine B12, neem dan contact op met uw huisarts. Een bloedonderzoek kan de vitamine B12-spiegel bepalen en verder onderzoek naar de oorzaak van een eventueel tekort in gang zetten. De behandeling is afhankelijk van de onderliggende oorzaak en kan bestaan uit suppletie met vitamine B12, via injecties, tabletten of sprays onder de tong.